Ал Т?ркістанды ала ?оямыз деп лепіріп келген ?о?анды?тарды? негізгі к?ші кенет шегінуін то?татып, табан тіресіп т?рып ал?ан ?аза? ?скеріне т?теп бере алмады. Жан-жа?тарынан жапа-тарма?ай сан рет ат ?ойса да, сай-сала?а бекініп ал?ан Дулат, Жалайыр, ?йсін жігіттері жауды ма?ына жуытпады. ?ардай бора?ан сада? жебесі мен пілтелі мылты?ты? о?ына шыдай алмай, ?о?анды?тар жел ?рлеген ш?птей, кейін ?арай сан рет жапырылды. Кейде тіпті ?аза?ты? салт атты жауынгерлері ?здеріне ?арсы д?рсе ?оя беріп, к?п жігіттерін найзамен т?йреп жер ??штырды. ?рыс осылай ?шінші к?нге созылды. ?здеріні? к?птігіне сенген ?о?анды?тар, енді а?ыр?ы ай?ас?а дайындал?ан. Д?л осы с?тте «Ташкентті Абылай хан басып алыпты!» — деген хабар жетті. Б??ан ?оса «Б??ар жырау барып аз?ырып, Ташкент ма?ында?ы ?а?лы ауылдары та?ы ?аза? жа?ына шы?ып кетіпті. Абылай?а к?мекке Ар?адан к?п ?скер келе жатыр-мыс» деген суы? с?з тарады.
?лім хан мен Ерден батыр Ташкентті Абылайды? ал?анына к?здері жеткеннен кейін, енді ?здері ?ашу?а м?жб?р болды. ?лім мен Ерден Абылай?а елші жіберіп бітімге келуін с?рады. Абылай ж?ртты енді д?рліктіре беруді? керек еместігін еске алып, тез-а? бітімге келді. Б?л бітім сол б?рын?ы бітімді к?шінде ?алдырды. Тек ?о?анды?тар осы жол?ы со?ыс шы?ындарын толы? т?лейтін боп келісілді. Ж?не ?арама?ында?ы ?аза? руларынан алым-салы? алмайтын боп у?делесті.
Осылай ?здеріне тиімді бітімге ?ол жеткізіп ?аза? жауынгерлері ?аратау?а ?айтты.
Шат-шадыман ?алы? ?ол. Борт-борт желген кіле? с?йг?лік ?аза?ы жыл?ы. Абылайды? а? туын к?терген ?алы? ?олды? алдында бір топ жас жігіттер.
Б?ларды? мінгендері жал-??йры?ы т?йілген ?амыс ??ла?, б?кен сан ж?йрік, не болмаса ??лан ?андас бота тірсек с?ліктен жаратыл?ан будан. Олардан кейін Б??ар жырау, Елшібек, Са?ыр, Б?кей, Жабай батырлар ?орша?ан хан Абылай. Астында омырауы сала??лаш, жотасы та?тайдай ??йма т?я? ?ара к?к; ?атты ая? майда желіспен ?лде нені ??гіме етіп, ?ар?-?ар? к?ліседі. Б?ріні? де ж?зінде шатты?, ?оржындары то?. Тек бір-а? адамны? ?ас-?аба?ы жабы??ы. ?лсін-?лсін ?зын м?ртыны? ?шын тістеп, ?лдекімге азуын басып келе жат?андай, ал?а ?арай сабырсыздана ентелей жортады. Анда-санда Абылайды ту сыртынан о?ты к?зімен ата ?арайды. Б?л — морт мінезді, хан?а деген ашуы ?лі тар?ама?ан ?о?ыратты? батыры ?аныбек еді. ?ос батырды? біреуі жау ?олынан жара?аттанып хал ?стінде елге ?айт?ан. ?о?ырат жігіттеріні? алдында ?аныбек жал- ?ыз ?зі. Со?ында?ы жігіттер бір-біріне сыбырлап ?ана с?йлеседі.
Т?т?ыннан босан?аннан кейін к?кейлерінде тек ел намысы, ?айна?ан а?айынды ?ос батыр дереу ?о?ыратты? ер ж?рек жігіттерін жинап, Са?ыр ?олына кеп ?осыл?ан. Ал босануларына ?арындасы ??ндызды? себеп бол?анын, оны? Абылайды? т?сегінде т?неп шы??анын білмейтін. ?ос батырды? морт мінездерінен хабардар ауыл адамдары олар?а ??ндыз жайын айту?а ?оры??ан.
?лім ханмен кездескен ?рыста екеуі де ?ажайып ерлік к?рсетті. Бірі жараланып кейін ?айт?ан да, екіншісі — кіші батыры ?аныбек, а?асы Жаныбекті? орнын жо?татпау?а тырыс?ан. Ерлігіне ерлік ?осып, ?ан майданда жан аямай ?рыс?ан. Осындай ?ан?ызу бір шай?аста, ?о?ыратты? батыр жігіттері ?ашып бара жат?ан ?о?анды?тарды со?ына т?сіп шо?парымен к?к желкеден д?лдей ?рып кезек т?сіріп келе жат?ан. Аты екпіндей жеткен ?аныбек біреуін енді ?рам деп шо?парын ы??айлай бергенде ?лгі атынан ?ар?ып т?сіп, т?ра ?ал?ан.
— ?й, сау?а! Жан сау?а! — деген анау б??ан отты к?зін ?адай.
Б?л — Ерденні? інісі Ералы еді.
Ералыны? жаман атымен, б?рыннан да таныс ?аныбек енді орасан долдана т?сті.
— К?рсетейін мен са?ан жан сау?аны! — деді ол шо?парын ы??айлай т?сіп. — Айта бер иманы?ды, ?ара ж?з!
Жау ?олында ?зіні? жал?ыз ?ал?анын к?рген Ералы ?аныбекті? аямайтынын бірден т?сініп, енді жалынбай ?луге бел буды.
— Сатыл?ан! — деді ол ?аныбекке удай ащы тілмен. — Жал?ыз ?арындасы? ??ндызды? абыройын сатып, Абылайдан жаны? ?ре? ?алып еді, мен сенен ?ткен ?ара ж?з емеспін, м?, ?лтіре бер!
?аныбек шо?парды ?ос ?олдай сілтеді. Ералыны? басы быт-шыт боп, миы шашырап, денесі к?рс етіп жерге ??лап т?сті. ?аныбек артына б?рылып ?ара?ан жо?, Ералыны? жа?а?ы с?здері ??ла?ынан кетпей, біреу ж?регіне ?анжар с??ып ал?андай, боп-боз боп дірілдеп, ?з жігіттеріні? жанына ?зер жеткен.
Сол к?ні ?зіні? бір сенімді жігітінен ауыл а?са?алдарынан «ел жа?сылары» ??ндызды Абылай т?сегіне апарып сал?анын, ??ндызды? о?ан ?арсы болма?анын, ерте?іне Абылайды? б?ларды босаты?дар деп б?йры? бергенін білді. Енді оны? ж?регіне намыс, ашу ?орлану — б?рі жиналып, жыландай ?адалды. Ж?рт бетіне ?арай алмай, сол к?ні т?нде жігіттерінен б?лініп жеке ?онып шы?ты. Сол к?ннен бастап ешкіммен де с?йлеспей, ашу?а булы?умен болды. Намыстанып, жаны к?йінген ?аныбек бір мезет Абылайды жарып ?лтіруді ойлады. Біра? онда мына ж?рт ж?ндей т?тіп, хан т?сегіне бар?ан ?ятсыз ??ндыздан кегімді ала алмай ?алармын деп сескенді. Абылайды ?лтіруді ол енді со?ына ?ал- дырды.
К?н бата ?алы? ?ол ?азы??ртты? етегіне таяды. Жігіттері жауды же?іп келе жат?анына ?уанышты ?аратауда?ы ?алы? елді? а?са?алдары мен ?ыз-бозбаласы алдынан шы?ты. Екі жа? таяй бергенде, ?аныбек ауыл жастарыны? алдында?ы а?боз ат мінген ?арындасы ??ндызды к?рді. Ералыны? айт?ан с?здері ??ла?ыны? т?бінен ап-аны? естіліп, ж?регі та?ы да удай ашып кетті.
— Абыройын сатып мас?ара бол?ан аз?ын ?арындасыма да ?лім! Момын елді ?ан ?а?сат?ан, хан Абылай, са?ан да ?лім! — деді ?аныбек іштей, ?анды ?кім айтып.
К?п ішінен т?рып атсам жазы?сыз біреуге о?ым тиіп кетер деп, ол жаса? шетінен бір б?йірлеп о?аша шы?а берді. Б??ан ешкім б?лендей к??іл де б?лген жо?. Желе жортып келе жат?ан екі топ біріне-бірі таяу кеп то?тады. Ауыл тобынан а? боз ат мінген С?рша?ыз ?ана ал?а ?арай ?оз?алды. Сір?, же?іс иесі Абылайды ??тты?тама? болуы керек. Біра? ол аузын ашып та ?лгірмеді, ысылдай кеп ?адал?ан ?озы жауырын о? оны ат ?стінен жерге ?шырып т?сірді.
— Ал енді екінші жебем, Абылай хан са?ан! — деді ?скерді? бір б?йірінде о?аша т?р?ан ?аныбек ?орамса?тан сауыт б?зар о?ын алып. — Содан кейін, а? семсер, сен малынарсы? ?зімні? ысты? ?аныма!
?аныбек сада?ын о?шау т?р?ан Абылай?а кезей берді. Біра? тартып ?алу?а ?лгірмеді. ?зіні? сол жа? ?олты? т?сынан кеп ?адал?ан с?йір ?шты ?айы? о?тан те?селіп барып ат жалын ??ша ??лап кетті.
С?рша?ызды? о??а ?ш?анын а??арып ?ал?ан Абылай, жалт б?рыл?анда, ?ыз а?асы ?аныбекті? де жерге ??ла?анын к?рді. Атынан т?сіп ?ызды? ?асына барды. Бір тізерлеп отырып, ?ызды? ?лі н?ры с?ніп бітпеген ?ара?ат к?здерін жапты.
— Кім атты С?рша?ызды? — деді айналасына ?арап.
— А?асы ?аныбек батыр, — деді к?зет басты?ы.
— Неге атты?
— Білмедім.
Хан ??лап жат?ан ?аныбекке ?арады.
— Ананы кім атты?
Б?л кезде жасы мос?алданып ?ал?ан ?апан мерген ал?а шы?ты.
— Мен.
— Неге атты??
— Егер мен оны атпа?анда, ол сізді ататын еді. Сада? жебесін сізге ?арай ме?зеді.
Абылай б?л о?и?аны? м?нісін енді т?сіне баста?андай болды. Ж?регі алай-т?лей боп ?ртеніп, С?рша?ыздан айрылып ?ал?анына ?атты ?кініп т?рса да, тіс жарып сыр бермеді. Тек ?лден уа?ытта барып:
— Жер ортасына келгенде бір ?уаныш?а жеттім бе деп едім, ??дай, оны да ?имады? ?ой, — деді к?бірлеп.
Ж?рт айбарлы Абылайды? са?ал-шашы бозарып, м?лдем ?артайып ?ал?анын жа?а бай?ады. Кенет оны? ?лкен ?анды к?здері жар? ете ?алды.
— Жігіттер, екеуін бірдей арда?тап ?атар ?ойы?дар! — деді жігерлі ?нмен. — Та?дыр осылай шешкен т?різді…
А?алы-?арындасты екі жас бір зират?а ?атар жерленді… Осы уа?ыт?а дейін Т?ркістанны? к?ншы?ыс жа?ында «??ндыз т?бе» деген т?мпешік бар. Б?л екі жасты? ?абірі.
…?лы ж?зді? басты рулары ?атынас?ан, же?іске арнал?ан атаулы той болды. Осыдан екі жеті б?рын ат ??йры?ына байлан?ан жігітті? туысы, кеше ?ана ?аза бол?ан Ж?нібек, ?аныбек пен ??ндызды? ту?ан на?ашы а?асы ?о?ырат руыны? араларында еште?е болма?андай, а?са?алы Н?р?азы?а Абылай ?ымыз ??йыл?ан к?міс кесені ?з ?олымен ?сынды.
