няхай прабачае Карл Гакенхольц, душа па свайму эмацыянальна-энергетычнаму напаўненню болып блiзкая да Клёна Дубровiча. Што хоча сказаць Радаслаў Буслейка?
Да Радаслава нарэшце вярнулася мова.
— Гэта так нечакана, — разгублена загаварыў ён. — Мёртвы хлопчык… Планета Вар… Рака Адноўленых Твараў… Карл, мы не спiм з табою?
Гакенхольц, якi ўсё чуў, але пакуль што не мог размаўляць, адмоўна замахаў галавой. Вочы ў яго кiпелi гневам. Не паздаровiцца СЦ, калi верне яму мову.
— Вядома, я вельмi хачу, я жадаю, каб ажыў гэты хлопчык, гэты — як яго? Клён Дубровiч, — казаў далей Радаслаў. — Калi вы навучылiся рабiць такое, вяртаць дыханне мёртваму чалавеку, заклiнаю вас усiмi старымi i новымi багамi — ажывiце Клёна, пастаўце на ногi. Але мой нечаканы палёт… Нават не ведаю… Мая жонка, мая Нiнка-трысцiнка, — ён злёгку пачырванеў, - працуе заолагам перасоўнага летняга лагера ў Тоўстым Лесе. Чулi пра такi? Дык вось мы праз некалькi месяцаў чакаем сына, у нас павiнен нарадзiцца сын. Разумееце?
— Тым лепш, — прамовiў Розум Народа Ўсiх Сямi Колераў. — У цябе, Радаслаў Буслейка, зараз вельмi энергiчная, вельмi насычаная i моцная аўра. Тое, што i патрэбна для ажыўлення. Карл Гакенхольц нешта жадае сказаць?
Карл адразу ж закрычаў як апечаны:
— Гэта подла! Вераломна! Вы не маеце права! Ваша Старая Цывiлiзацыя падобна на мокрую курыцу!
— Цiшэй, Карл Гакенхольц, — спакойна папярэдзiў Розум Народа Ўсiх Сямi Колераў. — Гавары цiшэй. Калi ты будзеш павышаць голас, мы заблакiруем яго.
— Прабачце, — прыклаў руку да сэрца Карл. — Я хацеў сказаць, што ляцець трэба мне. У Радаслава чакаюцца вялiкiя сямейныя клопаты. А я халасцяк. Калi што здарыцца з КЛА…
— З КЛА нiчога не можа здарыцца, — парыраваў Розум Народа Ўсiх Сямi Колераў.
— Ляцець павiнен я, — не здаваўся Карл.
— У цябе, Карл Гакенхольц, як заўважана, душа па свайму эмацыянальна-энергетычнаму напаўненню вельмi адрознiваецца ад Клёна Дубровiча. Ты толькi нашкодзiш.
— Няпраўда! — успыхнуў Карл, але голас ягоны адразу ж быў заблакаваны.
— Калi гэта дапаможа хлопчыку, я гатоў ляцець, — сказаў Радаслаў Буслейка. — Толькi патрэбна абавязкова паведамiць маёй жонцы ў Тоўсты Лес.
НЕ КУПАЙСЯ Ў РАЦЭ АДНОЎЛЕНЫХ ТВАРАЎ
VII
У Доме Народаў, якi ўзвышаўся на беразе ракi Заiр у экватарыяльным горадзе Мбандака, сабраўся Надзвычайны З'езд Усiх Зямных Канфедэрацый. Павiнна было прысутнiчаць (прыляцець, прыплыць i прыехаць) восемсот дэлегатаў. Яны прадстаўлялi Iндаэўрапейскую, Паўночнаамерыканскую, Лацiнаамерыканскую, Арабскую, Афрыканскую, Эўразiйскую, Мангола-Кiтайскую i Япона-Цiхаакiянскую канфедэрацыi. Яўка была амаль стопрацэнтная. Па незалежачых ад iх прычынах не змаглi прыбыць дэлегат-афрыканец, якога проста на пляжы схапiў i завалок пад ваду гiганцкi кракадзiл, i дэлегат з Варшавы, што загiнуў ад удару шаравой маланкi.
Дом Народаў быў пабудаваны ў выглядзе велiзарнага белага куба. Усе яго восем паверхаў (па колькасцi Канфедэрацый) аздаблялi ў нацыянальных стылях выдатнейшыя мастакi, скульптары, гравёры, цесляры, паркетчыкi. Вочы разбягалiся ад яркiх сакавiтых фарбаў. Уся планета Зямля — ад белых марозных пустынь Арктыкi да мангравых лясоў на астравах Цiхага Акiяна — глядзела на кожнага, хто пераступаў парог, са сцен гэтага цудоўнага палаца.
Калi ўсе занялi свае месцы, старшыня (а iм быў канадзец Джон Мур) аб'явiў:
— Прашу ўсiх устаць. Гучыць Гiмн Планеты. Семсот дзевяноста восем галасоў зладжана злiлiся ў адзiн усхваляваны голас:
— Рабочай мовай нашага з'езда, як вы ўжо ведаеце, будзе партугальская, — напомнiў Джон Мур, калi адгучаў гiмн i ў зале зазвiнела цiшыня.
Для чаго ж сабраўся надзвычайны з'езд? На парадку дня было адзiнае пытанне: 'Цывiлiзацыя Плазмоiдаў (так званая Старая Цывiлiзацыя) i адносiны народаў планеты Зямля да яе'.
Дэлегаты ўбачылi кадры кiнахронiкi: спаленыя будынкi i аўтамабiлi; ланцугi шышкагаловiкаў, якiя iдуць у атаку; труп падлетка — галава прыкрыта белай прасцiной, рукi, сцiснутыя ў кулакi, бездапаможна раскiнуты; вогненны вал, што падмiнае пад сябе нейкiя нiзкарослыя кусцiкi…
— У лiку дэлегатаў ад Iндаэўрапейскай канфедэрацыi знаходзяцца два чалавекi, якiя прыбылi ў Дом Народаў з самага, можна сказаць, эпiцэнтра апошнiх па часе жахлiвых падзей, — сказаў старшыня. — Гэта Карл Гакенхольц, стрэсаператар, i Гай Дубровiч, гiсторык, бацька таго самага мёртвага хлопчыка, якога мы толькi што бачылi на экране. Папросiм iх выступiць перад намi.
Гай Дубровiч, змарнелы, сутулы, устаў, пакланiўся з'езду, але выступаць адмовiўся.
— Гэта так дзiка… Навошта iм патрэбен быў Клён, мой сын? — толькi i сказаў Дубровiч.
Карл Гакенхольц рашуча пайшоў да трыбуны, абапёрся аб яе тонкiмi смуглымi рукамi, загаварыў рэзка i раздражнёна, як бы з нейкiм выклiкам:
— Я, панове дэпутаты, бачыў Старую Цывiлiзацыю гэтак жа сама, як бачу зараз усiх вас. Мяне ад яе аддзяляла ўсяго толькi некалькi метраў. Я чуў голас Старой Цывiлiзацыi i не забуду яго да скону сваiх дзён. Гэта немагчыма забыць.
Адчувалася, што стрэсаператар хвалюецца.
— Перада мной праплывалi светлыя шары (менавiта ў такой форме актыўна праяўляецца СЦ), i столькi мудрасцi, столькi глыбокага сэнсу было ў iхнiм руху, у iхнiм рытмiчным вярчэннi. Гармонiя дамiнавала ва ўсiм. А мы, шызафрэнiкi i пячорныя варвары, мы забiваем СЦ.
Гакенхольц кiнуў гэтую апошнюю злую фразу ў залу так нечакана, што дэлегаты, напачатку як бы закалыханыя ягоным выступленнем, ускочылi са сваiх месцаў, абурана зашумелi.
— Што вы сабе дазваляеце?! — пачулася з залы.
— Яна сама атакуе нас.
— Ды ён, пэўна, хворы!
Усмешлiвы канадзец Джон Мур пазмрачнеў, незадаволена паглядзеў на Карла, хацеў нацiснуць кнопку электрычнага званка, але Гакенхольц апярэдзiў яго.
— Права на думку! — закрычаў ён.
Гэтыя ўладныя магiчныя словы адразу ж ацвярэзiлi ўсiх. Дэлегаты селi на свае месцы. Джон Мур адхапiў палец з чорнай кнопкi званка, у Доме Народаў запанавала непарушная цiшыня. Права на думку было адным з галоўных свяшчэнных праў чалавека. Вялiкая Эра Плюралiзму ўрачыста гарантавала яго кожнаму жыхару планеты. Варта было толькi сказаць: 'Права на думку' — i зацiхалi грамагалосныя людныя плошчы i аўдыторыi, i абрываўся разгневаны гуд натоўпу. Калiсьцi такой бясспрэчнай загаднай сiлай валодалi словы, накшталт: 'iмем караля!' або 'iмем рэвалюцыi!'.
— Нi ў якiм разе я не хацеў пакрыўдзiць вас, панове дэпутаты, спакойна прадоўжыў Карл Гакенхольц, хоць шчокi палымнелi. — Не хацеў абразiць. Проста я аперырую фактамi, якiя ўсiм вам добра вядомыя. Хто
