Астатнiя васемнаццаць чалавек кiнуць жэрабя, каму за кiм iсцi на аперацыю. I апошняе. Магчыма, караблю ўдасца ўзляцець да таго, як будзе закончана апошняя, дваццатая аперацыя. Дык вось, я хачу, каб вы ясна зразумелi - на гэта разлiчваць няма чаго. I калi нам суджана страцiць руку, то праз гэта пройдуць усе, за выключэннем, зразумела, доктара. I толькi калi дваццаць рук будуць выкiнуты за борт, я нацiсну кнопку. Пасля гэтага я выкiну i пiсталет. Вось i ўсё.
Аляксей i Iрына стаялi паводдаль, моцна трымаючыся за рукi. Лагерсан падышоў да iх.
- Паверце, мне вельмi шкада, Iрына. Вы i Аляксей... - Ён замоўк.
Аляксей нiчога не адказаў. Iрына таксама маўчала. Яны глядзелi на камандзiра сумна, але спакойна.
Лагерсан пайшоў далей, узiраючыся ў твары касманаўтаў.
- Доктар, - сказаў ён дрыготкiм голасам. - Я гатовы. Можаце пачынаць.
- Дэвiд, - паклiкаў настаўнiк. - Ты скончыў?
Дэвiд устаў, узяў кнiгу i пайшоў да дошкi, залажыўшы пальцам разгорнутую старонку. Вочы ў яго блiшчалi, а шчокi зрабiлiся пунсовыя.
- Цяпер ты зразумеў, чаму Тытан называюць яшчэ i 'Месяцам дваццацi рук'?
- Ага, спадар настаўнiк.
- Дык вось, Дэвiд... Пасля рэйса 'Iбiса' прайшло чатыры стагоддзi. З таго часу кожны касманаўт лiчыць для сябе за найвышэйшы гонар, калi пасля многiх гадоў спадзвiжнiцкай працы i самаахвяравання яго ўзнагароджваюць ордэнам 'Пурпуровай рукi'. Табе гэта зразумела?
- Вядома, спадар настаўнiк... А што... што сталася з доктарам Паўльсэнам?
- А, з доктарам 'Iбiса', - уздыхнуў настаўнiк. - Ён таксама быў удастоены мноства ўзнагарод i высокiх ушанаванняў. Ну, а потым... Паводле адных крынiц, неўзабаве пасля гэтага ён загiнуў у аўтамабiльнай катастрофе, другiя сцвярджаюць, быццам ён скончыў самагубствам.
- Самагубствам?! Але чаму?
- Не ведаю, дружа. Можа, таму, што толькi яму нiхто не мог тады ампутаваць руку...
Дэвiд панурыўся. Настаўнiк пачаў расказваць пра бязмежнасць i прыгажосць космасу, пра незнаёмыя светы, дзе не ведаюць зямных нягод, светы, якiя бясконца далёкiя i неабсяжныя...
Дэвiд сеў на месца, а настаўнiк працягваў урок. Яго злёгку гугнявы голас разносiўся па класе. Вучнi сядзелi моўчкi i як зачараваныя лавiлi кожнае настаўнiкава слова.
I толькi Дэвiд быў у сваiх думках. Заўтра ён як след вывучыць заданне. I больш не будзе балбатаць i не слухаць настаўнiка на ўроках астраномii. Але сёння ён не можа слухаць. Ён думае пра тое, што бацька, вiдаць, моцна засмуцiцца. Але ён не хоча больш быць хiрургам: зямны шар для яго цяпер вельмi малы. Ён уздымае вочы, i погляд яго прыцягваюць зорныя карты, якiя вiсяць на сцяне. Паступова абрысы навакольных прадметаў знiкаюць, i Дэвiд застаецца адзiн, зачараваны мiгаценнем далёкiх свяцiлаў.
