- Аап-чхi! - чхнуў Карабас Барабас з такiм шумам, што П'еро адляцеў налева, Арлекiн - направа, а Бурацiна закруцiўся круцёлкай.
- Дзе ты бачыў камiнак, i агонь, i кацялок намаляванымi на кавалку палатна?
- У каморцы майго таты Карла.
- Твой бацька - Карла! - Карабас Барабас усхапiўся з крэсла, узмахнуў рукамi, барада яго разляцелася. - Дык, значыцца, гэта ў каморцы старога Карла знаходзiцца патайная...
Але тут Карабас Барабас, вiдаць, не жадаючы прагаварыцца пра нейкую таямнiцу, абодвума кулакамi заткнуў сабе рот. I так сядзеў нейкi час i глядзеў, вылупiўшы вочы, на пагасаючы агонь.
- Добра, - сказаў ён нарэшце, - я павячэраю недасмажаным трусам i сырымi куранятамi. Я табе дарую жыццё, Бурацiна. Мала таго...
Ён залез пад бараду ў кiшэню камiзэлькi, дастаў пяць залатых манет i падаў iх Бурацiна.
- Мала таго... Вазьмi гэтыя грошы i занясi iх Карла. Пакланiся i скажы, што я прашу яго нi ў якiм разе не памiраць з голаду i холаду i самае галоўнае - не выязджаць з яго каморкi, дзе знаходзiцца камiнак, намаляваны на кавалку старога палатна. Iдзi выспiся i ранiчкай бяжы дадому.
Бурацiна паклаў пяць залатых манет у кiшэню i адказаў з ветлiвым паклонам:
- Дзякую вам, сiньёр. Вы не маглi даверыць грошы ў больш надзейныя рукi...
Арлекiн i П'еро завялi Бурацiна ў лялечную спальню, дзе лялькi зноў пачалi абдымаць, цалаваць, штурхаць, шчыпаць i зноў абдымаць Бурацiна, якi так незразумела пазбег страшнай пагiбелi ў камiнку.
Ён шэптам гаварыў лялькам:
- Тут нейкая таямнiца.
Па дарозе дадому Бурацiна сустракае двух жабракоў - ката Базiлiо i лiсiцу Алiсу
Ранiцай Бурацiна пералiчыў грошы, - залатых манет было столькi, колькi пальцаў на руцэ, - пяць.
Сцiснуўшы манеты ў кулаку, ён, падскакваючы, бег дадому i напяваў:
- Куплю тату Карла новую куртку, куплю многа макавых трыкутнiчкаў, ледзянцовых пеўнiкаў на палачках.
Калi знiк з вачэй балаган тэатра лялек i сцягi, што развявалiся на ветры, ён убачыў двух жабракоў, якiя панура валаклiся па пыльнай дарозе: лiсiцу Алiсу, што кульгала на трох лапах, i сляпога ката Базiлiо.
Гэта быў не той кот, якога Бурацiна сустрэў учора на вулiцы, а другi, таксама Базiлiо i таксама паласаты. Бурацiна хацеў прайсцi мiма, але лiсiца Алiса сказала яму лiслiва:
- Дзень добры, добранькi Бурацiна. Куды так спяшаешся?
- Дадому, да таты Карла.
Лiсiца ўздыхнула яшчэ лiслiвей:
- Ужо i не ведаю, цi застанеш ты жывым беднага Карла, ён зусiм зблажэў ад голаду i холаду...
- А ты гэта бачыла? - Бурацiна разняў кулак i паказаў пяць залатых.
Убачыўшы грошы, лiсiца мiжвольна пацягнулася да iх лапай, а кот раптам шырока расплюшчыў сляпыя вочы, i яны блiснулi ў яго, як два зялёныя лiхтары.
Але Бурацiна нiчога гэтага не заўважыў.
- Добранькi, харошанькi Бурацiна, што ж ты будзеш рабiць з гэтымi грашыма?
- Куплю куртку для таты Карла... Куплю новую азбуку...
- Азбуку, ох, ох! - сказала лiсiца Алiса, кiваючы галавой. - Не давядзе цябе да дабра гэтая навука... Вось я вучылася, вучылася, а - бачыш - хаджу на трох лапах.
- Азбуку, - прабурчаў кот Базiлiо i сярдзiта фыркнуў у вусы. - Праз гэтую праклятую навуку я вочы страцiў...
На сухой галiне каля дарогi сядзела пажылая варона. Слухала, слухала i каркнула:
- Няпр-раўда! Няпр-раўда!
Кот Базiлiо адразу ж высока падскочыў, лапай збiў варону з галiны, выдраў ёй паўхваста, - ледзь яна вырвалася. I зноў прыкiнуўся, быццам ён сляпы.
- Вы за што яе так, кот Базiлiо? - здзiўлена спытаў Бурацiна.
- Вочы ж сляпыя, - адказаў кот, - здалося - гэта сабачаня на дрэве...
Пайшлi яны ўтраiх па пыльнай дарозе. Лiсiца сказала:
- Разумненькi, найразумненькi Бурацiна, хацеў бы ты, каб у цябе грошай стала ў дзесяць разоў больш?
- Вядома, хачу! А як гэта робiцца?
- Прасцей простага. Пойдзем з намi.
- Куды?
- У Краiну Дурняў.
Бурацiна крыху падумаў.
- Не, я ўжо лепей цяпер дадому пайду.
- Калi ласка, мы цябе на вяроўцы не цягнем, - сказала лiсiца, - тым горш для цябе.
- Тым горш для цябе, - прабурчаў кот.
- Ты сам сабе вораг, - сказала лiсiца.
- Ты сам сабе вораг, - прабурчаў кот.
- А то б твае пяць залатых ператварылiся ў кучу грошай...
Бурацiна спынiўся, разявiў рот...
- Хлусiш!
Лiсiца села на хвост, аблiзнулася:
- Я табе зараз растлумачу. У Краiне Дурняў ёсць чароўнае поле, называецца Поле Цудаў... На гэтым полi выкапай ямку, скажы тры разы: 'Крэкс, фэкс, пэкс', пакладзi ў ямку залаты, засып зямлёй, зверху пасып соллю, палi як след вадой i iдзi спаць. Да ранiцы з ямкi вырасце невялiкае дрэўца, на iм замест лiсця будуць вiсець залатыя манеты. Зразумеў?
Бурацiна ажно падскочыў.
- Хлусiш!
- Хадзем, Базiлiо, - пакрыўджана зморшчыўшы нос, сказала лiсiца, - нам не вераць - i не трэба...
- Не, не, - закрычаў Бурацiна, - веру, веру!.. Хадземце хутчэй у Краiну Дурняў!..
У харчэўнi 'Трох печкуроў'
Бурацiна, лiсiца Алiса i кот Базiлiо спусцiлiся з гары i iшлi, iшлi - праз палi, вiнаграднiкi, праз сасновы бор, выйшлi да мора i зноў павярнулi ад мора, праз той жа бор, вiнаграднiкi...
Гарадок на ўзгорку i сонца над iм паказвалiся то справа, то злева...
Лiсiца Алiса гаварыла, уздыхаючы:
- Ах, не так гэта лёгка трапiць у Краiну Дурняў, усе лапы сатрэш...
Пад вечар яны ўбачылi збоку ад дарогi стары дом з плоскiм дахам i з шыльдай над уваходам: харчэўня 'Трох печкуроў'.
Гаспадар выбег насустрач гасцям, сарваў з лысай галавы шапачку i нiзка кланяўся, просячы зайсцi.
- Не шкодзiла б нам падсiлкавацца хоць сухой скарыначкай, - сказала лiсiца.
- Хоць скарыначкай хлеба пачаставалi б, - паўтарыў кот.
Зайшлi ў харчэўню, селi каля камiнка, дзе на ражнах i скавародках смажылася ўсялякая ўсялячына.
Лiсiца ўвесь час аблiзвалася, кот Базiлiо паклаў лапы на стол, вусатую морду - на лапы, утаропiўся на яду.
- Гэй, гаспадар, - важна сказаў Бурацiна, - дайце нам тры скарыначкi хлеба...
Гаспадар ледзь не ўпаў нiцма ад здзiўлення, што такiя паважаныя госцi так мала патрабуюць.
- Вясёленькi, дасцiпненькi Бурацiна жартуе з вамi, гаспадар, - захiхiкала лiсiца.
- Ён жартуе, - буркнуў кот.
- Дайце тры скарыначкi хлеба i да iх - вунь таго цудоўна засмажанага баранчыка, - сказала лiсiца, - i яшчэ тое гусяня, ды два галубы на ражончыку, ды, бадай-што, яшчэ пячоначкi...
- Шэсць штук самых тлустых карасёў, - загадаў кот, - i дробнай рыбы сырой на закуску.
Карацей кажучы, яны ўзялi ўсё, што было на камiнку; для Бурацiна засталася адна скарыначка хлеба.
Лiсiца Алiса i кот Базiлiо з'елi ўсё разам з касцямi. Жываты ў iх надзьмулiся, морды заблiшчалi.
