— Ну і ну? Зусім няма электрычнасці?!
— Доктар, рабіце сваю работу.
— Канечне, канечне! Каля акна тут зусім светла. Давайце сюды свайго хворага.
Крушынскі падышоў да дзяўчынкі. Стараючыся гаварыць выразна, міжволі памагаючы сабе жэстамі, папрасіў:
— Уставай, не бойся. Гэта ж доктар. Нічога кепскага ён табе не зробіць.
Яна паслухалася. Адкінула коўдру. Сунула ногі ў валёнкі, якія прадбачлівы Крушынскі паставіў каля тапчана яшчэ раніцай, перад тым, як выправіцца ў горад. Крушынскі працягнуў ёй руку, яна падала сваю; ён падвёў дзяўчынку да стала. Доктар сядзеў на табурэце і бегаў вачыма па хатцы. На твары яго было шчырае здзіўленне, нават недавер. Відаць, раней яму і ў галаву не прыходзіла, што людзі ў такіх умовах могуць жыць цяперашнім часам.
— Доктар, у нас мала часу, — вярнуў яго ў рэальнасць Крушынскі.
Доктар схамянуўся:
— Так, так, і што ў нас?
«Пацыентка» моўчкі стаяла перад ім, сцягваючы на грудзях мужчынскую сарочку, якая знізу гармонікам спадала ёй на валёнкі. Крушынскі сам упершыню ўбачыў яе ва ўвесь рост. Не такая, яна, аказваецца, і малая — яму, высокаму, дастане да пляча.
— Дык як нас завуць? — Не дачакаўшыся адказу, доктар павярнуўся да Крушынскага. — Як яго імя?
— Гэта не ён, — буркнуў Крушынскі, — а яна. Завуць. э-э. Іра. Я вас не папярэдзіў, доктар. Яна не можа гаварыць.
Кашлатыя сівыя бровы ў доктара папаўзлі
ўверх.
— А як жа…
— Не, так яна ўсё разумее і чуе! Толькі трэба вымаўляць словы павольней.
— Ага.
Доктар расчыніў сакваяж, выклаў на стол навушнікі танометра, «грушу», слухавую трубку, металічны бліскучы малаточак.
— Распранайся да пояса.
Дзяўчынка кінула ўмольна-спалоханы позірк на Крушынскага.
— Рабі, што кажуць. Гэта ж доктар! Крушынскі дэманстратыўна адвярнуўся.
Прысеў перад цёплай яшчэ грубкаю. Пачаў збіраць да ладу яе ўчарашнія рэчы. Усё было ўжо сухое. Боцікі таксама высахлі ўсярэдзіне, толькі зверху пакарабаціліся, і загнуліся насы.
— Так, нос у парадку, — чулася Крушынскаму ад стала. — Язычок высалапім. Яшчэ. Дыхаць. Не дыхаць. Цяпер спіною. Выдатна! Сядзем на табурэтачку. Валёнак здымем, нага на нагу. Так.
Дзяўчынка войкнула, Крушынскі ўздрыгнуў, але не павярнуўся.
— Усё! Можаш апранацца і бегчы ў ложак. Доктар пачаў складаць у сакваяж інструменты.
Дзяўчынка забралася на тапчан і зноў закрылася коўдраю да барады. Крушынскі запытальна глядзеў на доктара.
— Выйдзем на двор, — прапанаваў той. Голас у яго быў такі, нібыта яму зараз адкрылася нейкая тайна.
На двары абодва яны закурылі. Падляцеў і пачаў ласціцца да ног Крушынскага Барс.
— А добра тут! — прамовіў доктар. — Ціха, чыста. Гэта мая даўняя мара — таксама жыць аднаму, на прыродзе… Але не магу — сям'я! Жонка хоць і памерла ўжо, але дачка ёсць, зяць, унук. Усім памагаць трэба. Дзеля іх і жыву.
— Што з дзяўчынкаю? — перапыніў гэтыя недарэчныя, нецікавыя яму аўтабіяграфічныя падрабязнасці Крушынскі.
— З дзяўчынкаю? А дазвольце пацікавіцца, хто яна вам?
Пытанне было нечаканае. Аднак Крушынскі справіўся.
— Вы што, з міліцыі? — рэзка сказаў ён. — Ці вы ўсё ж доктар? У нас з вамі якая была дамова? Ні аб чым лішнім не пытаць і нічому не здзіўляцца. За гэта я вам плачу. Зрэшты, магу і адказаць! Што тут такога? Гэта мая. пляменніца. Прыехала ў госці, пайшла адна ў лес, гуляць, ну, і заблудзілася, пасля прыхварэла крыху.
— Усё, усё! Больш чым дастаткова. Пляменніца, дык пляменніца, — ахвотна згадзіўся доктар. — Дык вось, вашая пляменніца — абсалютна здаровая дзяўчынка. Як мы з вамі. Ці, лепш сказаць, як вы — я хоць і сам доктар, але здароўя даўно не маю, як той кравец, што застаўся без ботаў.
— Вы не памыляецеся? — усхвалявана перапытаў Крушынскі.
Яму раптам так радасна стала, што яна здаровая. Цяпер ён гатовы быў забыць, што доктар несімпатычны яму; Крушынскага адразу пачалі раздражняць гэтыя бегаючыя вочкі, гэтыя смяшкі, гэтае ўвесьчаснае паціранне рука аб руку.
Доктар перахапіў яго позірк.
— Мерзнуць, — патлумачыў, — пальчаткі забыў на стале. Дык вось: у яе невялічкія, зусім бяскрыўдныя хрыпы ў лёгкіх і зноў такі невялічкая прастуда — нават грыпу няма. Абмаражэння, пра якое вы кажаце, я не знайшоў і слядоў. Хіба што, відаць, праводзілася прафілактыка?
— Я расціраў яе крыху снегам.
— Ну і добра. Хоць гэта і не рэкамендуецца, але, як кажуць, не так важныя лекі — абы памаглі! Іншае… — доктар запнуўся.
— Што?
— Прабачце, я вымушаны гэта сказаць. Вы плаціце мне немалыя грошы і я хачу адпрацаваць іх шчыра. Не хацелася б умешвацца, і таму падобнае, але мне здаецца, у Іры — Іра, яе ж так завуць?
— Доктар, бліжэй да справы!
— Што ў яе звычайнае знясіленне. Яна кепска харчуецца. Ёй не хапае элементарных вітамінаў. Потым, не крыўдуйце, яна запушчаная. Ёй трэба проста ў лазню. А таксама каларыйная ежа, чыстая пасцель, святло, цяпло, свежае паветра — словам, хоць бы нейкі перыяд нармальнага жыцця.
Крушынскі думаў аб чымсьці сваім. Доктару падалося, што ён не чуе яго апошніх слоў.
— Ёй патрэбны нармальныя ўмовы жыцця, — паўтарыў ён гучней. — Такі мой дыягназ, ён жа адначасова і рэцэпт.
Гэта Крушынскі пачуў.
— Зразумела. Дзякую. Вы і праўда вельмі харошы доктар, як мне вас і рэкамендавалі.
— Ну, дык! — расплыўся той ва ўсмешцы. — Вы яшчэ не ведаеце, дзе я працаваў, якіх людзі прайшлі пра гэтыя вось рукі.
— Пачакайце. А што ў яе з голасам? Ад чаго ў яе гэта?
— А што ў яе з голасам? — вочы ў доктара смяяліся, рукі паціралі адна адну. — Гэта абсалютна нармальная, такая ж, як мы з вамі, дзяўчынка. Яна ўсё чуе, усё бачыць, усё разумее і выдатна можа гаварыць.
— Вы жартуеце?
— Малады чалавек, — тут доктар нават пакрыўдзіся, — я больш як трыццаць гадоў меў справу з арміяй, працаваў у розных ваенных шпіталях! Пятнаццаць гадоў запар быў галоўным прыёмных камісій у ваенкаматах! Таму паверце — сімулянта мне вылічыць тое самае, як вам раз плюнуць!
— Зразумела… Яшчэ раз дзякую, доктар, — Крушынскі палез у кішэню, выцягнуў пук скамечаных грошай, адлічыў дваццаць пяць даляраў. — Вось, як і дамаўляліся…
— Прыемна мець справу з такім, як вы!
Доктар грошы пералічыў, разгладзіў, склаў акуратна і схаваў беражліва ва ўнутраную кішэню старэнькага паліто.
— Можна пытанне? Да вас асабіста? — ён, нахіліўшы набок галаву, уважліва разглядаў Крушынскага.
— Канечне.
— Я не мог вас дзесьці бачыць? Паклясціся гатовы, што мы сустракаліся!
— Свет цесны. Магчыма.
