- А цяпер слухай, i ты так можаш рабiць. Калi ў каго забалiць галава, дык прыкладзi хвораму да патылiцы, i боль праз цябе пройдзе ў зямлю. Гэта самае моцнае, што я табе аддаю. А яшчэ ты так можаш лячыць маркоту. I будзеш ты Чараўнiком. Гэта табе мая падзяка. Але Чараўнiком ты будзеш нядоўга, пакуль з Дзеўкаю не пагуляеш.
Кабета павяла свайго Антака ў адзiн канец вулiцы, а Чараўнiк пайшоў у другi.
Праз тры гады пасля таго вулiчнага здарэння Чараўнiк скончыў школу i паехаў у расейскi горад паступаць ва ўнiверсiтэт. Ехала паступаць шмат местачкоўцаў, а паступiлi толькi ўдваiх - Чараўнiк ды ягоная аднакласнiца габрэйка.
Па дарозе ў расейскi горад з аднакласнiцаю адбылося пераўтварэнне, з Iрмы Розенкранц яна зрабiлася Iрынаю Стрыжонак. Пра гэты цуд ва ўнiверсiтэце ведаў толькi Чараўнiк. У iнтэрнацкiм калiдоры габрэйка папрасiла Чараўнiка, каб ён нiкому нiчога не казаў пра яе паходжанне. Чараўнiк паабяцаў, што, вядома, не скажа, i, каб запэўнiць яе, дакрануўся да патылiцы. Габрэйка змянiлася з твару - з заклапочанай яна стала вясёлаю i нечакана прапанавала пайсцi пагуляць у горад.
Габрэйка вяла Чараўнiка старымi вулкамi, пакуль не звярнула ў цёмны пад'езд. Яны ўзнялiся на другi паверх i прайшлi доўгiм калiдорам. Яна адчынiла дзверы, i Чараўнiк зайшоў у вялiкi пакой.
- Ты ведаеш, дзе мы?
- Не, я тут нiколi не быў. Пэўна, iнтэрнат нейкi?
- Iнтэрнат, - габрэйка засмяялася, - публiчны дом. Ты ведаеш, я не хачу жыць у iнтэрнаце, не хачу вяртацца ў нашае мястэчка, я хачу застацца жыць у гэтым горадзе, знайсцi сабе расейца, прыгожага i разумнага, спакусiць яго, выйсцi за яго замуж, нарадзiць дзiця... Я шмат чаго хачу. I яшчэ я не хачу быць габрэйкай.
- Але ж ты габрэйка.
- Пра гэта ў гэтым горадзе ведаеш толькi ты.
- А ты што, не ведаеш?
- Я?! - яна засмяялася i пачала распранацца. - Я не ведаю.
Чараўнiк адвярнуўся i падышоў да акна, якое глядзела ў двор на памыйнiцу з кантэйнерамi i бачкамi.
- Ты што, саромеешся?
Чараўнiк адчуў, што чырванее.
- Я не магу, - сказаў ён да бачкоў i кантэйнераў.
- Ты проста не ўмееш, я навучу, - габрэйка падышла i абняла яго.
Чараўнiк страцiў свае здольнасцi i стаў звычайным студэнтам унiверсiтэта. Габрэйка вельмi ўдала выйшла замуж за супрацоўнiка КДБ. Калi экс-чараўнiк пасля заканчэння вучобы прыехаў у сваё мястэчка, каб наведаць бацькоў, тыя расказалi, што неразумны Антак памёр, а ягоная мацi з'ехала невядома куды.
XIII. ШРЫФТАВIК
Шрыфтавiк выконваў адказнае даручэнне, рабiў памятныя граматы. Работа iшла шпарка, i майстар быў упэўнены, што хутка скончыць заказ. Але калi ён узяў лiтрасет, дык убачыў, што патрэбных лiтараў на iм не хапае. Шрыфтавiк шэптам вылаяўся, апрануўся i выйшаў з дома. Ён абышоў усе, што ведаў, крамы, дзе раней набываў лiтрасеты, - марна. Калi Шрыфтавiк выйшаў з унiвермага 'Беларусь', дык вылаяўся ўголас i гучна. А калi з яго вылятала апошняе брыдкае слова, ён раптам знайшоў вырашэнне праблемы.
Шрыфтавiк вярнуўся ў аддзел канцылярскiх тавараў. Размаляваная гандлярка глядзела на майстра, як мiнiмум, цынiчна.
- Прабачце, калi ласка, - дзеравяным языком пачаў той. - Я мастак i працую над афортамi. А тут раптам бачу вас i... Нават паверыць сабе не магу. Вы якраз той вобраз, якi доўга шукаў. Можа, калi вы не супраць, я намалюю ваш партрэт.
- Гэта ты сур'ёзна? - цынiзм змянiўся на недавер.
- Вядома, сур'ёзна. Дык вы не супраць. Я спадзяюся...
- А што я буду за гэта мець? - недавер змянiўся на цiкаўнасць.
- Звычайна натуршчыцам плацяць грошы. Магу падарыць вам афорт цi акварэль.
- Добра, потым пагаворым. А пятай чакаю на трамвайным прыпынку.
Шрыфтавiк вярнуўся ў майстэрню. Прыбраў. На сцены ён павесiў некалькi старых, яшчэ студэнцкiх эцюдаў з аголенымi жанчынамi.
А пятай Шрыфтавiк сустрэў на прыпынку гандлярку. Тая пацiкавiлася, цi далёка ехаць, а калi даведалася, што далёка, дык узяла мастака пад руку i павяла на таксовую стаянку.
У майстэрнi гандлярка з вульгарнай цiкаўнасцю разглядала i нават кранала старыя эцюды.
- I гэтыя старыя бэ не саромелiся трэсцi абвiслымi жыватамi перад такiмi, як ты? - здзiўлялася яна.
- У Парыжы прафесiя натуршчыцы адна з самых прэстыжных, - Шрыфтавiк дастаў з лядоўнi бутэльку венгерскага 'Рыслiнгу'.
- Мы ж не ў Парыжы, дый наўрад цi гэтыя тоўстыя бэ змаглi б там уладкавацца на добрае месца. Акрамя воцату ў цябе нiчога няма?
- 'Рыслiнг' - добрае вiно, але ёсць яшчэ паўпляшкi гарэлкi.
- Сам пi воцат, а мне гарэлкi налi.
Шрыфтавiк пашкадаваў, што запрасiў гандлярку. Пасля трэцяй чаркi яна пачала расказваць брыдкi эпiзод са свайго працоўнага жыцця. Пасля заканчэння гандлярскае школы яе накiравалi ў прамтаварную крамку, а яна, каб не працаваць, зламала сабе ўказальны палец на правай руцэ. Пальчык, гандлярка казала менавiта 'пальчык', яна засунула ў дзверы i з усяе моцы ўдарыла па iх нагою. Два тыднi не хадзiла на працу. А потым яе сяброўка з унiвермага 'Беларусь' прапанавала з'ездзiць у лазню з адным вялiкiм начальнiкам. Цяпер раз на два тыднi яна ездзiць з тым начальнiкам у загарадны спарткомплекс i працуе ў самым вялiкiм унiвермагу.
- Маю ўсё, што захачу, - скончыла гандлярка сваю прыпавесць.
- А што вы хочаце?
- Ты ўсё роўна не ведаеш, таму з табой нецiкава гаварыць. Лепш скажы, што табе трэба. Думаеш, я поўная iдыётка i не прасякла, на што ты мяне прывалок?
- Вы мне спадабалiся, - схлусiў Шрыфтавiк.
- Так i паверыла, з разгону, спадабалася. Кажы, што трэба, а не, дык дапiваю i сыходжу, - гандлярка вылiла рэшткi гарэлкi з пляшкi ў Шрыфтавiкову шклянку.
- Я хацеў намаляваць вас, - не здаваўся ён.
- Ну, тады чао-о, - яна выпiла паўшклянкi адным глытком i ўстала.
- Чакайце! А нашто вы сюды прыйшлi? Пэўна ж, не з-за таго, каб спытаць, чаго мне не хапае?
- Цiкава было паглядзець, як жывуць мастакi ў сапраўднасцi, бо нядаўна бачыла iх у кiно.
- Ну, i як жывуць мастакi?
- Бедна. Як усе звычайныя 'саўкi', бедна.
Шрыфтавiк засмяяўся пасля гэтага кароткага вызначэння.
- А што? Можа, няпраўда? Паглядзi ў люстэрка. Цябе нiбыта з памыйнiцы выцягнулi. Нават у камiсухах можна лепей апрануцца. А мэбля? На якiм сметнiку ты яе адшукаў? I такiя ствараюць прыгажосць? Смешна! Гэта я з цябе павiнна смяяцца, а не ты з мяне. Сонейка.
- А вы жывяце багата?
- Ды мой станiк каштуе больш, чым усё, што на табе ёсць разам з тваiм будзiльнiкам фiрмы 'Прамень'.
- Няўжо ваш станiк з Парыжа?
Гандлярка схапiла за рыльца пляшку з-пад гарэлкi i ўзняла над галавою.
- Маўчаць! Сонейка.
- Спакойна. А цяпер я пералiчу, што мне з-пад вас трэба. Вы ж самi хацелi. Так?
- Давай! - гандлярка апусцiла пляшку.
- Кiтайская туш, набор галандскiх пэндзляў i венгерскiя фламастэры...
- Усё? - гандлярка пазяхнула.
- Не, не ўсё, яшчэ эстонскiя лiтрасеты.
- Заўтра прыйдзеш а дзясятай ранiцы, кошт падвойны.
- Няма пытанняў, - Шрыфтавiк налiў сабе 'Рыслiнгу' i спытаўся: Будзеш?
