сядала каля акна i прыгадвала той колiшнi вечар, той баль, на якiм яна мела такi поспех, на якiм яна была такая прыгожая i чароўная.
Што было б, калi б яна не згубiла гэтай аздобы? Хто ведае? Хто ведае? Жыццё такое капрызнае i такое зменлiвае! Як мала трэба, каб знайсцi адразу ўсё цi ўсё адразу згубiць!
Неяк у нядзелю, калi панi Люазэль пайшла прагуляцца па Елiсейскiх Палях, каб крыху адпачыць ад тыднёвай стомы, яна заўважыла жанчыну, якая вяла за руку дзiця. Гэта была панi Фарэсцье, па-ранейшаму маладая, па-ранейшаму прыгожая i прывабная.
Нечаканая сустрэча ўсхвалявала панi Люазэль. Падысцi да яе, загаварыць? Ну але, вядома! Цяпер, калi яна ўжо расплацiлася з даўгамi, ёй можна расказаць усё.
I яна падышла.
- Дзень добры, Жана.
Але панi Фарэсцье не пазнала яе, яна была здзiўленая, што нейкая простая мяшчанка звяртаецца да яе, як да блiзкай сяброўкi, i прамармытала:
- Але... панi!.. Не ведаю... Вы, мусiць, памылiлiся.
- Не. Я Мацiльда Люазэль.
Яе прыяцелька аж ускрыкнула:
- Ах!.. Бедная Мацiльда, як ты змянiлася!..
- Мне давялося перажыць нялёгкiя днi з таго часу, як мы з табой бачылiся апошнi раз. Я зведала, што такое нястача... i ўсё праз цябе!..
- Праз мяне?.. Але якiм чынам?
- Ты памятаеш тыя дыяментавыя каралi, што ты мне пазычыла, каб схадзiць на вечар у мiнiстэрства?
- Памятаю. Дык што?
- Дык вось, я iх тады згубiла.
- Як! Ты ж мне iх аддала.
- Аддала, але другiя, такiя самыя. I нам пасля давялося за iх плацiць дзесяць гадоў. Сама разумееш, нам прыйшлося даволi цяжка, у нас нiчога не было... Але цяпер усё нарэшце скончана, i я шалёна гэтаму рада.
- Дык ты кажаш, што замест маiх вы купiлi другiя дыяментавыя каралi?
- Ага. А ты гэтак нiчога i не заўважыла, га? Яны былi вельмi падобныя.
I яна ганарлiва i прастадушна ўсмiхнулася, поўная радасцi.
Панi Фарэсцье ўзрушана ўзяла яе за рукi.
- Ах! Мая бедная Мацiльда! Але ж мае каралi былi фальшывыя. Яны каштавалi самае большае пяцьсот франкаў!..
