ўскрыкнула i затрапяталася, як вялiкая птушка, у дужых руках Хомчыка...
Увечары, калi над лесам i над хаткай застыў статак хмар, Аксеня падала Хомчыку чыстую бялiзну. На каўняры сарочкi i на грудзях цягнулiся стужачкi вышывак. Прынесла яму чыстыя, мяккiя анучы на ногi. Запрасiла памыцца ля студнi.
- Або, як хочаш, iдзi ў крынiцу. Тут у лесе ёсць брод недалёка... Але цяпер камароў многа, так што мыйся тут.
Памылася i сама. Хомчык бачыў, як яна распусцiла свае багатыя валасы, якiя закрывалi спiну. Расчасала iх у просты радок, сабраўшы на патылiцы ў вялiкi скрутак. Хадзiла без хусткi.
Распалiлi агонь на падворку i варылi вячэру, седзячы пад грушай-дзiчкай ля плота.
- Ну, як мог цябе не шанаваць твой муж? - сказаў Хомчык. - Я яго застрэлiў бы, нягоднiка.
- Мой муж - гэта было цэлае няшчасце. Такi гультай i раўнiвы... Не жыў, а гнiў... I мяне хацеў згнаiць. Я ўцякала ад яго...
У цэбры ля студнi мокла лаза. Хомчык узяўся абрэзваць яе, раўняць i плесцi лапцi.
Рабiў ён гэта хутка i спрытна. Аксеня аж здзiвiлася:
- Хутка робiш, хутка... Рукi твае ўвiшныя...
- Дай памеру, - сказаў Хомчык i прымерыў ёй лапаць да нагi.
- Ой, не чапайся! - крыкнула Аксеня.
- Што з табо-о-ю? - працягнуў Хомчык у нос.
Яна патузала яго за вуха:
- А казаў, што нiякiх Аксеняў не меў...
- Не меў, даю слова, не меў, - сур'ёзна глянуў на Аксеню Хомчык.
...Так прайшло некалькi дзён. Аксеня звала Хомчыка ўжо не Сцяпанам, а Сцяпанкам. 'Можа, табе, Сцяпанка, тое, можа, другое. Хадзi сюды, сядзь, адпачнi трохi. Ух, як жа ты ўспацеў...' - i абцiрала яму твар сваiм фартухом. А Сцяпанка, узараўшы поле Аксенi i яшчэ тром сем'ям, стаў хадзiць з ёю на касьбу. Касiлi недалёка ад хаты. Там Хомчык пабудаваў шалаш. Дома агледзеў хлевушок, паправiў комiн у хаце, дзе што прыгарадзiў. Калi Аксеня, напрыклад, мыла бялiзну, ён рыхтаваў ёй ваду. Нават грады палолi разам i тачок зрабiлi на падворку для малацьбы, абгарадзiўшы яго дошкамi. Адзiн раз Аксеня сказала:
- Сцяпанка, зрабi дзве грабёнкi на ягады - мне адну i сабе.
- Што за грабёнкi? Не ведаю... У нас ягады збiраюць проста рукамi.
- А ў нас робяць i грабёнкi. Я табе пакажу як.
Ён зрабiў дзве грабёнкi, i яны аднойчы ранiцай пайшлi па ягады.
Сонца плыло яшчэ за лесам. Яно прасочвала свае праменнi праз гушчыню i пырскала iх на росныя травы.
Калi яны выйшлi на дарогу, Аксеня, прыклаўшы далонi да вуснаў, гукнула на ўсю моц сваiх грудзей. Рэха пакацiлася на тысячу таноў i замерла недзе ў далёкай гушчынi. Аксеня ўдарыла ў прыпеўкi:
Не дай божа, не дай божа
Недаростачка любiць,
Нагiнацца цалавацца
Ажно спiначка балiць.
Хомчык зарагатаў, а з iм i яна.
- Хiба ж гэта не на мой рахунак? - сказаў Хомчык i абвiў рукою яе моцны стан. Яна не баранiлася, а толькi сказала: 'Пусцi, а то хто ўбачыць'. I спявала далей:
З-пад бярозы маёй
Пазiрнула сонца,
Ой, цi ты, цi не ты
Глянуў у аконца?
Iшлi бадзёра, не чулi ног пад сабою.
- Нутро ты выварочваеш сваiмi песнямi, - сказаў Хомчык, якi iшоў побач з паднятай галавой i адчуваў, як яму робiцца хораша.
Аксеня раптам сцiхла i абвiла рукамi яго шыю. Хомчык толькi паспеў адчуць дотык яе рук - свежых, крамяных, як i яна ўся.
...Збiраючы ягады, у гутарцы i смеху яны не заўважылi, што неба стала зацягвацца хмарамi. Парнасць паплыла па зямлi. Далёка глуха прагудзеў гром. Толькi тады яны сталi прыслухоўвацца, але збiралi ягады далей. У лесе зрабiлася цiха. Гром прагучэў блiжэй.
- Хадзем, Сцяпанка, а то будзе дождж, - сказала Аксеня i хутка пайшла па пляцёнку, якая вiсела на галiне дубка.
- Ды пачакай крыху... Бачыш, колькi ягад. Адыходзiць нават не хочацца. I 'машынка' добра рве.
Вецер здалёк шолахам праляцеў па лiсцях, i на хвiлiну зноў зрабiлася цiха. Затым другая хваля рванула i нагнула дрэвы.
- Цi я не казала? - прамовiла Аксеня. - Хутчэй хадзем...
Пачалi падаць вялiкiя кроплi дажджу.
- Бяжым у шалаш! - крыкнуў Хомчык, i яны павярнулi ўправа напрасткi праз лес. Па лесе ўжо iмчаўся гул - пачалася навальнiца. Чорная хмара пагрозлiва плыла над галовамi. Маланка разрэзала неба залатым зiгзагам. Прарваўся, аглушаючы, гром, i лiвень хлынуў на лес.
- Хутчэй да шалаша! - крычаў Хомчык, бегучы мiж кустоў з пляцёнкай за плячыма.
Убеглi ў шалаш i пападалi на сена. Аддыхалiся, гледзячы адно другому ў вочы.
- А што... Я казала хутчэй, не паслухаў. Вось i памылiся.
- Ну, падумаеш. Глупства!..
А лiвень паласаваў па сенажатнай палянцы, i вецер гнуў дрэвы на дрэвы.
У Аксенi шчокi сталi свежымi, злёгку ружовымi, мокрыя пасмы валасоў прылiплi да скроняў. Вочы пацямнелi, а бровы былi быццам насвежа праведзены тонкiм мазком мастака.
Хомчык выцер рукавом гiмнасцёркi свой твар, пачаў раўняць сена, больш падсцiлаючы над бок. Скончыўшы, абхапiў Аксеню рукамi i заглянуў у вочы, як у бездань ляснога возера.
- Дзе ты такая радзiлася, скажы? У сне б цябе толькi бачыць! I мне часам не верыцца, праўда гэта цi сон.
- Табе толькi здаецца. Я такая, як i ўсе, - адказала яна, папраўляючы яму валасы за вухам. - Ты вось прыйшоў i ажывiў маё жыццё. Я думала, што ўжо застыну.
- Чаму да цябе нiхто не заляцаўся?
- Заляцалiся. От, я не папускалася. У вёсцы казалi, што я першага мужа звяла са свету, што жыву, як ведзьма-чараўнiца, у лесе... Ты вось нейкi не такi, як iншыя, не хулiганiў са мною...
Яна пяшчотна пагладзiла яго па шчацэ. Хомчык глядзеў, анямеўшы, а вусны самi расплывалiся ва ўсмешку. Раптам, забыўшыся на ўсё, ён стаў цалаваць яе....
Дождж лiў струменямi, недзе ў лажбiнках булькала вада, шуршэлi мокрыя лiсцi дрэў за шалашом. Хмары хутка плылi па небе, а з iмi ўцякаў i дождж з далёкiмi раскатамi грому.
Падвечар таго самага дня, калi напоеныя вадою зямля i дрэвы ў цiшынi грэлiся пад сонцам, прыйшоў да Хомчыка старшы групы, якая працавала з коньмi на полi.
Хомчык толькi што вярнуўся ад коней з лесу i прысеў ля Аксенi, якая рыхтавала агуркi да засолу.
- Ну, Хомчык, канец, брат, нашай рабоце, - сказаў старшы, смуглявы чорнавалосы данскi казак Кавягiн. - Так мы i ваяваць забудзем, адвучымся...
Аксеня глянула знiзу ўверх на Кавягiна i апусцiла галаву.
- Хадзi, брат, сюды на хвiлiну, штосьцi табе скажу, - паклiкаў Кавягiн Хомчыка.
Яны адышлiся аж на дарожку пад слiўкi i некаторы час аб нечым гутарылi.
Аксеня час ад часу паглядала ў той бок. Трывога адбiлася ў яе на твары, i рукi ўжо неяк неахвотна гарнулiся да працы.
Кавягiн развiтаўся з Хомчыкам i спешна адышоў.
- Iду па конi, Аксеня! - сказаў Хомчык, падыходзячы. - Зараз жа трэба ехаць у лагер. Такi загад камандавання.
Аксеня зiрнула на падворак i маўчала, апусцiўшы вочы. Урэшце знайшлася на словы:
- Ну што ж... Вайна, саколiк... Нiчога не зробiш.
Хомчык адчуваў, што адбывалася ў яе ў душы. Бачыў, як яна змагаецца з наплывам пачуццяў. Яму зрабiлася неймаверна шкада гэтай цудоўнай жанчыны. Сеў, абняў яе, цiха i моцна прыгарнуўшы да сябе, пацалаваў...
