У вечку скрынкi, над самым гамаком, Гулiвер папрасiў зрабiць маленькае акенца, з далонь шырынёй, якое ён мог сам адчыняць i зачыняць, калi яму захочацца.
У гарачы час ён адчыняў i верхняе i бакавыя акенцы i спакойна драмаў у сваiм гамаку, а лёгкi ветрык абвяваў яго. Але, напэўна, гэты сон на скразняку быў не надта здаровы.
Калi кароль з каралевай i са сваёй свiтай прыбылi ў свой летнi палац, якi знаходзiўся ўсяго за васемнаццаць мiль ад берага, каля горада Фленфласнiка, Гулiвер адчуў сябе нядобра. Ён моцна прастудзiўся i меў вельмi стомлены выгляд.
А бедная Глюмдальклiч дык тая зусiм захварэла ў дарозе. Ёй давялося легчы ў пасцель i пiць горкiя лякарствы.
Мiж тым Гулiвер хацеў як мага хутчэй пабыць ля мора. Ён не мог дачакацца той хвiлiны, калi зноў ступiць на ўзбярэжны пясок. Каб наблiзiць гэтую хвiлiну, Гулiвер пачаў прасiцца ў сваёй мiлай нянечкi адпусцiць яго на бераг аднаго.
- Салёнае марское паветра вылечыць мяне лепш за ўсякае лякарства, паўтараў ён.
Але нянечка чамусьцi не хацела пускаць Гулiвера. Яна старалася адгаварыць яго ад гэтай прагулкi i пусцiла толькi пасля доўгiх просьбаў i спрэчак, неахвотна, са слязамi на вачах.
Яна даручыла аднаму з каралеўскiх пажаў аднесцi Гулiвера на бераг i ўважлiва сачыць за iм.
Хлопчык нёс скрынку з Гулiверам добрай паўгадзiны. Увесь гэты час Гулiвер не адыходзiў ад акенца. Ён адчуваў, што бераг ужо блiзка.
I вось нарэшце ён убачыў цёмныя ад прылiву камянi i паласу вiльготнага пяску са слядамi марской пены.
Ён папрасiў хлопчыка паставiць скрынку на якi-небудзь камень i, сеўшы ў крэсла перад акенцам, пачаў сумна ўзiрацца ў пустынную далячынь акiяна.
Як хацелася яму ўбачыць там, на гарызонце, трохкутнiк ветразя! Хоць здалёк, хоць на iмгненне...
Хлопчык, насвiстваючы нейкую песеньку, кiдаў у ваду каменьчыкi велiчынёй з невялiкую рыбацкую хацiну, i гэты шум i плюхаценне перашкаджалi Гулiверу думаць. Ён сказаў пажу, што стамiўся i хоча падрамаць. Паж вельмi ўзрадаваўся. Прычынiўшы шчыльна акенца ў вечку скрынкi, ён пажадаў Гулiверу добрага сну, а сам пабег да скалаў - шукаць у расколiнах птушыныя гнёзды.
Гулiвер i сапраўды лёг у свой гамак i заплюшчыў вочы. Стомленасць ад доўгай дарогi i свежае марское паветра зрабiлi сваю справу. Ён моцна заснуў.
Раптам моцны штуршок разбудзiў яго. Ён адчуў, як нехта рвануў за кальцо, укручанае ў вечка скрынкi. Скрынка хiснулася i пачала iмклiва ўздымацца ўгору. Гулiвер ледзь не вылецеў са свайго гамака, але тут рух стаў больш плаўны, i ён саскочыў на падлогу, падбег да акенца. Галава ў яго закружылася. З усiх трох бакоў ён бачыў толькi хмары i неба.
Што здарылася? Гулiвер прыслухаўся - i ўсё зразумеў. У шуме ветру ён выразна пачуў узмахi шырокiх магутных крылаў.
Мусiць, нейкая вялiзная птушка нагледзела Гулiвераў домiк i, ухапiўшы яго за кальцо, нясе немаведама куды.
I навошта ёй спатрэбiлася гэтая драўляная скрынка?
Можа, яна хоча кiнуць яе на скалы, як арлы скiдаюць чарапах, каб раскалоць iх панцыр i дастаць з-пад яго далiкатнае чарапашае мяса. Гулiвер закрыў твар рукамi. Здаецца, яшчэ нiколi смерць не была так блiзка.
У гэтую хвiлiну скрынка зноў моцна гайданулася. Яшчэ, яшчэ раз... Ён пачуў арлiны клёкат i такi шум, быццам усе марскiя вятры. раптам завiхрылiся ў яго над галавой. Несумненна, гэта другi арол напаў на таго, якi ўкраў Гулiвера. Пiрат хоча адабраць здабычу ў пiрата.
Штуршок за штуршком, удар за ўдарам. Скрынка гайдалася направа i налева, як шыльда пад моцным ветрам. Гулiвер качаўся па падлозе i, заплюшчыўшы вочы, чакаў смерцi.
I раптам скрынка здрыганулася i паляцела ўнiз, унiз, унiз... 'Канец!' падумаў Гулiвер.
15
Страшэнны ўсплёск аглушыў Гулiвера, i домiк на хвiлiну апынуўся ў поўнай цемры.
Потым, злёгку пагойдваючыся, ён узняўся ўгору, i дзённае святло пакрысе прабiлася ў пакой.
Па сценах, выгiнаючыся, прабеглi светлыя ценi. Такiя ценi дрыжаць на сценах каюты, калi iлюмiнатары залiвае вадой.
Гулiвер стаў на ногi i агледзеўся. Так, ён быў у моры. Домiк, абабiты знiзу жалезнымi пласцiнкамi, не страцiў у паветры раўнавагi i не перакулiўся. Але ён быў вельмi цяжкi i глыбока асеў у вадзе. Хвалi даставалi амаль да паловы акон. Што будзе, калi iх магутныя ўдары разаб'юць шыбы? Яны ж прыкрыты толькi лёгкiмi жалезнымi рашоткамi.
Але не, пакуль што яны вытрымлiваюць напор вады.
Гулiвер уважлiва агледзеў сваё плывучае жыллё.
На шчасце, дзверы ў домiку былi не на завесах, а выстаўныя. Яны не прапускалi вады. Але ўсё ж вада патроху прасочвалася ў скрынку праз ледзь прыкметныя шчылiны ў сценах.
Гулiвер знайшоў у камодзе прасцiну, разадраў на палоскi i, як мог, заканапацiў шчылiны. Потым ускочыў на крэсла i адчынiў акенца ў столi.
Гэта было зроблена своечасова: у скрынцы было так душна, што Гулiвер задыхаўся.
Свежае паветра прыйшло ў домiк, i Гулiвер з палёгкай уздыхнуў. Галава яго праяснiлася. Ён сеў i задумаўся.
Ну вось, нарэшце ён на свабодзе! Нiколi ўжо ён не вернецца ў Брабдынгнег. Ах, бедная, мiлая Глюмдальклiч! Што будзе з ёю? Каралева разгневаецца на яе, адправiць назад у вёску... Нялёгка ёй будзе. А што будзе з iм, слабым, маленькiм, адзiнокiм чалавечкам, якi носiцца па акiяне ў нейкай там драўлянай скрынцы без мачтаў i без руля? Хутчэй за ўсё першая ж вялiкая хваля перакулiць i залье гэты цацачны домiк цi разаб'е яго аб скалы.
А можа, вецер будзе ганяць яго па акiяне да таго часу, пакуль Гулiвер не памрэ з голаду. О, толькi б не гэта! Ужо калi памiраць, дык памiраць хутчэй!
А хвiлiны цягнулiся вельмi марудна. Мiнула чатыры гадзiны, як Гулiвер трапiў у мора. Але гадзiны гэтыя здавалiся яму даўжэйшымi за суткi. Гулiвер нiчога не чуў, толькi мерны плёскат хваляў, што бiлi ў сцены домiка.
I раптам яму пачуўся нейкi дзiўны гук: быццам штосьцi драпнула па глухiм баку скрынкi, там, дзе былi прыбiты жалезныя спражкi. I скрынка пасля гэтага паплыла як быццам хутчэй i ў адным напрамку.
Часам яе торгала цi паварочвала, тады домiк ныраў глыбей, а хвалi ўзляталi вышэй, накрываючы домiк з верхам. Вада лiўнем абрушвалася на вечка, i цяжкiя пырскi траплялi праз акенца ў пакой Гулiвера.
'Няўжо нехта ўзяў мяне на буксiр?' - падумаў Гулiвер.
Ён узлез на стол, прышрубаваны пасярод пакоя пад самым акенцам у столi, i пачаў клiкаць на дапамогу. Ён крычаў на ўсiх мовах, якiя ведаў: па-ангельску, па-гiшпанску, па-галандску, па-iталiйску, па-турэцку, па- лiлiпуцку, па-брабдынгнежску, - але нiхто не адгукаўся.
Тады ён узяў палку, прывязаў да яе вялiкую хусцiнку i, прасунуўшы палку ў акенца, пачаў размахваць. Але i гэты сiгнал застаўся без адказу.
Аднак Гулiвер адчуваў, што яго домiк хутка рухаецца наперад.
Раптам сценка са спражкамi ўдарылася аб нешта цвёрдае. Домiк рэзка гайданула раз, другi, i ён спынiўся. Кальцо на вечку дзынкнула. Потым заскрыпеў канат, быццам яго прасоўвалi ў кальцо.
Гулiверу здалося, што домiк пачаў павольна падымацца з вады. Так яно i было. У пакоi стала святлей.
Гулiвер зноў высунуў палку i замахаў хусцiнкай.
Над галавою ў яго загрукала, i нехта моцна закрычаў па-ангельску:
- Гэй, вы там, у скрынцы! Адгукнiцеся! Вас слухаюць!
Гулiвер, задыхаючыся ад хвалявання, адказаў, што ён няшчасны падарожнiк, якому давялося выцерпець за час сваiх вандраванняў цяжкiя нягоды i страхi. Ён рады, што сустрэў нарэшце сваiх суайчыннiкаў, i просiць дапамагчы яму.
- Не хвалюйцеся! - адказалi яму зверху. - Ваша скрынка прывязана да борта ангельскага карабля, i зараз наш цясляр прапiлуе ў яе вечку адтулiну. Мы спусцiм трап, i вы зможаце выбрацца з вашай плывучай турмы.
- Не трэба дарэмна трацiць час, - адказаў Гулiвер. - Прасцей прасунуць палец у кальцо i падняць
