Па рагах сцен узвышалiся спiчастыя вежы.
Гулiвер пераступiў цераз вялiкiя Заходнiя вароты i вельмi асцярожна, бокам, прайшоў па галоўных вулiцах.
У завулкi i маленькiя вулачкi ён i не думаў iсцi: яны былi такiя вузенькiя, што Гулiвер баяўся засесцi памiж дамамi.
Амаль усе дамы ў Мiльдэнда былi трохпавярховыя.
Iдучы па вулiцах, Гулiвер раз-пораз нахiляўся i заглядаў у вокны верхнiх паверхаў.
У адным акне ён убачыў повара ў белым каўпачку. Повар спрытна скуб не то жучка, не то муху.
Прыгледзеўшыся, Гулiвер зразумеў, што гэта быў iндык.
Каля другога акна сядзела краўчыха з работай на каленях. Па рухах яе рук Гулiвер здагадаўся, што яна зацягвае нiтку ў вушка iголкi. Але iголку i нiтку ўбачыць было нельга, такiя яны былi маленькiя i тоненькiя.
У школе дзецi сядзелi за партамi i пiсалi. Яны пiсалi не так, як мы злева направа, не так, як арабы - справа налева, не так, як кiтайцы - зверху ўнiз, а па-лiлiпуцку - накасяк, з аднаго ражка ў другi.
Ступiўшы яшчэ крокi тры, Гулiвер апынуўся каля iмператарскага палаца.
Палац, акружаны падвойнай сцяной, знаходзiўся ў самым цэнтры Мiльдэнда.
Цераз першую сцяну Гулiвер пераступiў, а цераз другую не мог: сцяна была ўпрыгожана высокiмi вежамi, i Гулiвер пабаяўся iх разбурыць.
Ён спынiўся мiж дзвюх сцен i задумаўся: у палацы яго чакае сам iмператар, а ён не можа туды прабрацца. Што ж рабiць?
Гулiвер вярнуўся да сябе ў замак, узяў дзве табурэткi i зноў пайшоў да палаца.
Падышоўшы да знадворнай сцяны палаца, ён паставiў адну табурэтку пасярод вулiцы i стаў на яе абедзвюма нагамi.
Другую табурэтку ён узняў над дахамi i асцярожна паставiў за сцяну, проста ў iмператарскi парк.
Пасля гэтага ён лёгка пераступiў цераз абедзве сцяны - з табурэткi на табурэтку, - не звалiўшы нiводнай вежы.
Перастаўляючы табурэткi ўсё далей i далей, Гулiвер дайшоў па iх да пакояў яго вялiкасцi.
Iмператар праводзiў у гэты час ваенную нараду са сваiмi мiнiстрамi. Убачыўшы Гулiвера, ён загадаў шырока расчынiць акно.
Увайсцi ў залу Гулiвер, зразумела, не мог. Ён лёг на двары i прыклаў вуха да акенца.
Мiнiстры абмяркоўвалi, калi найбольш выгадна пачаць вайну з варожай iмперыяй Блефуску.
Адмiрал Скайрэш Балгалам устаў са свайго крэсла i далажыў, што флот непрыяцеля стаiць на рэйдзе i, вiдаць, чакае толькi спадарожнага ветру, каб напасцi на Лiлiпуцiю.
Тут Гулiвер не вытрымаў i перабiў Балгалама. Ён спытаў у iмператара i мiнiстраў, за што, уласна кажучы, збiраюцца ваяваць дзве такiя вялiкiя i слаўныя дзяржавы.
З дазволу iмператара дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель адказаў на пытанне Гулiвера.
Справа была такая.
Сто гадоў таму назад дзед цяперашняга iмператара, у той час яшчэ наследны прынц, снедаючы, разбiў яйка з тупога канца i шкарлупiнай парэзаў сабе палец.
Тады iмператар, бацька наследнага прынца i прадзед цяперашняга iмператара, выдаў указ, у якiм забаранiў жыхарам Лiлiпуцii пад страхам смерцi разбiваць вараныя яйкi з тупога канца.
З таго часу ўсё насельнiцтва Лiлiпуцii падзялiлася на два лагеры тупаканечнiкаў i востраканечнiкаў.
Тупаканечнiкi не захацелi падпарадкавацца ўказу iмператара i ўцяклi за мора, у суседнюю iмперыю Блефуску.
Лiлiпуцкi iмператар запатрабаваў, каб блефускi iмператар пакараў уцекачоў. Аднак iмператар Блефуску не толькi не пакараў iх, але нават узяў да сябе на службу.
З таго часу памiж Лiлiпуцiяй i Блефуску iдзе няспынная вайна.
- I вось наш магутны iмператар Гальбаста Мамарэн Эўлем Гердайла Шэфiн Молi Олi Гой просiць у вас, Чалавек-Гара, дапамогi i саюзу, - так закончыў сваю прамову сакратар Рэльдрэсель.
Гулiверу было незразумела, як гэта можна ваяваць за выедзенае яйка, але ён толькi што даў клятву i гатовы быў яе выканаць.
14
Блефуску - гэта выспа, аддзеленая ад Лiлiпуцii даволi шырокiм пралiвам.
Гулiвер яшчэ не бачыў выспы Блефуску. Пасля ваеннай нарады ён пайшоў на бераг, схаваўся за ўзгоркам i, дастаўшы з патайной кiшэнi падзорную трубу, пачаў разглядаць непрыяцельскi флот.
Аказалася, што ў блефускуанцаў роўна пяцьдзесят ваенных караблёў, астатнiя судны - транспартныя.
Гулiвер адпоўз далей ад узгорка, каб з блефускуанскага берага яго не заўважылi, устаў на ногi i пайшоў у палац да iмператара.
Там ён папрасiў, каб яму вярнулi з арсенала нож i прывезлi як мага больш самых моцных вяровак i самых тоўстых жалезных палак.
Праз гадзiну возчыкi прывезлi канат таўшчынёй з нашу аборку i жалезныя палкi, падобныя на вязальныя пруткi.
Гулiвер усю ноч праседзеў перад сваiм замкам - гнуў з жалезных пруткоў кручкi i плёў вяроўкi - па тузiну разам. Да ранiцы ў яго было пяцьдзесят моцных канатаў з пяццюдзесяццю кручкамi на канцах.
Перакiнуўшы канаты цераз плячо, Гулiвер пайшоў на бераг. Ён зняў кафтан, чаравiкi, шкарпэткi i ступiў у ваду. Спачатку ён iшоў уброд, на сярэдзiне пралiва паплыў, потым зноў пайшоў уброд.
Менш чым праз паўгадзiны Гулiвер дабраўся да блефускуанскага флоту.
- Плывучая выспа! Плывучая выспа! - закрычалi матросы, убачыўшы ў вадзе велiзарныя плечы i галаву Гулiвера.
Ён працягнуў да iх рукi, i матросы, не памятаючы сябе ад страху, пачалi скакаць з бартоў у мора. Як жабкi, плюхалiся яны ў ваду i плылi да свайго берага.
Гулiвер зняў з пляча вязку канатаў, зачапiў усе насы баявых караблёў кручкамi, а канцы канатаў звязаў у адзiн вузел.
Толькi цяпер блефускуанцы зразумелi, што Гулiвер хоча забраць iх флот.
Трыццаць тысяч салдат разам нацягнулi свае лукi i пусцiлi ў Гулiвера трыццаць тысяч стрэл. Больш за дзвесце з iх трапiла яму ў твар.
Кепска давялося б Гулiверу, калi б у яго ў патайной кiшэнi не было акуляраў. Ён хуценька надзеў iх i закрыў ад стрэл вочы.
Стрэлы стукалi аб шкло акуляраў, упiвалiся яму ў шчокi, лоб, у падбародак, але Гулiверу было не да гэтага. Ён з усяе сiлы тузаў за канаты, упiраўся ў дно нагамi, а блефускуанскiя караблi не краналiся з месца.
Нарэшце Гулiвер зразумеў, у чым справа. Ён дастаў з кiшэнi нож i па чарзе перарэзаў якарныя канаты, якiя трымалi караблi на прычале.
Калi апошнi канат быў перарэзаны, караблi загайдалiся на вадзе i ўсе, як адзiн, паплылi за Гулiверам да берагоў Лiлiпуцii.
Усё далей адыходзiў Гулiвер, i ўслед за iм плылi блефускуанскiя караблi i блефўскуанская слава.
15
Iмператар Лiлiпуцii i ўсе яго прыдворныя стаялi на беразе i глядзелi ў той бок, куды паплыў Гулiвер.
I тут яны ўбачылi ўдалечынi караiблi, якiя рухалiся да Лiлiпуцii шырокiм паўмесяцам. Самога Гулiвера яны не маглi разгледзець, бо ён да вушэй быў у вадзе.
Лiлiпуты не чакалi прыходу непрыяцельскага флоту. Яны былi ўпэўнены, што Чалавек-Гара знiшчыць яго раней, чым караблi здымуцца з якараў. А мiж тым флот у поўным баявым парадку накiроўваўся да сцен Мiльдэнда.
Iмператар загадаў трубiць збор усiх войск.
Гулiвер здалёк пачуў гукi труб. Ён узняў вышэй канцы канатаў, якiя трымаў у руцэ, i моцна закрычаў:
- Няхай жыве магутны iмператар Лiлiпуцii!
На беразе стала цiха - так цiха, быццам усе лiлiпуты анямелi ад здзiўлення i радасцi.
