370
Constit. I, p. 47, № 21: Capitulare de servis libertatem anhelantibus 999 – 1002 гг.).
371
Constit. I, 626 – 627, § 38: si... quis de servis suis quemquam degerit et docuerit Uteris et libertate condonaverit et per intercessionem erga episcopum presbiterum effecerit.
372
Ibid.: ille... in superbiam elatus, missam dominis suis et canonicas horas observare et psallare renuerit... dicens se liberum esse, nolluerit et quasi libere cuius vult homo fiat, hoc sancta synodus anathematizat et ilium a sancta communione arceri indicat.
373
Constit., I, p. 75.
374
Декрет папы Бенедикта VIII – Constit., I, р. 75 – 76, § 3 – 7, р. 77, § 7; Sententia Goslar. – Constit., I, p. 63, № 31.
375
Constit., I, p. 71: volunt enim in terra rapere libertatem, ut diabolus in caelo voluit deitalem: p. 76, § 7: judex... alicui liberi titulare presumpserit anathemate ferientur.
376
Conc. Magunt., § 3. Capit., II, p. 185 – 186: omnes decime terre sive de fructibus, sive de posnis arborum... Boves et oves et capre... Sed quia... milti inveniuntur decimas dare nolentes, statuimus, ut... aminoneneantur semei et secundo atque tertio; si non emendaverint, anathematis vinculo constringantur.
377
См., напр., Constit., I, 623, § 18, 632, § 8.
378
Constit., I, p. 89, § 6: omnes Sclavi decimas dent, sicut ceteri christiani et ad hoc banno constringantur. Si vero propter huiusmodi constrictum domnum suum deseruerit, nemo ilium suscipiat.
379
Conс. Magunt. 847, § 5: De conspiratione – Capit. II, p. 177: statuimus atque auctaritate ecclesiastica confirmamus eos, qui contra regem vel eccleslasticas dignitates sive rei publicae potestates... conjurationes et conspirationes rebelionis et repugnantiae faciant a communione et consortio catholicorum veram pacem amantium summovendos.
380
Capit., II, 178. § 10; 185, § 3.
381
DH. II, 138, cum... ecclesiis decimis familiis utriusque sexus; см. также дипломы этого короля № 22, 211 и др.
382
Lamb., 1073. SS., V, р. 192 – 193.
383
Capit., II, 186, § 5: ut heredes ecclesiam non dividant.
384
DH. IV, 374: beneficium suum, id est quatuor ecclesiarum tertilas partes; DO. III, 238: tertiam partem ecclesie... mansum unum et quartem partem ecclesie.
385
Борьба за инвеституру преследовала более широкие цели, и мы коснемся их в другой связи. Но в самой Германии главным ее стержнем являлись именно эти противоречия.
386
Constitut. I, р. 141.
387
Constitut. I, р. 160, § 3.
388
Такую оценку Вормскому конкордату дают все немецкие историки. Но если в прежние времена акцентировалось внимание на борьбе и противоречиях курии с империей, то в настоящее время все более говорится о их «слаженной деятельности» во имя «общих христианско-европейских интересов». См. Th. Mayer. Papstum und Kaisertum im hohen Mittelalter. Werden. Wesen und Auflosung einer Weltordnung. Ein kritischer Uberblick. – Histor. Zeitschrift, 1959, Bd. 192, H. I, S. 21, 53.
389
См. Ф. Энгельс, О разложении феодализма и возникновении национальных государств – Сб. «Крестьянская война в Германии», Госполитиздат, 1952, стр. 157 – 158.
