8
Дні, тыдні і месяцы ў краіне веліканаў былі не даўжэйшыя і не карацейшыя, чым ва ўсіх іншых частках свету. І беглі яны адзін за другім з такой жа хуткасцю, як і ўсюды.
Пакрысе Гулівер прывык бачыць вакол сябе людзей, вышэйшых за дрэвы, і дрэвы, вышэйшыя за горы.
Неяк каралева паставіла яго сабе на далонь і падышла з ім да вялікага люстэрка, у якім абое яны былі відаць з галавы да пят.
Гулівер мімаволі засмяяўся. Яму раптам здалося, што каралева самага звычайнага росту, зусім такая, як усе людзі на свеце, а вось ён, Гулівер, зрабіўся меншы, чым быў, разоў у дванаццаць.
Патрохі ён перастаў здзіўляцца, калі бачыў, што людзі жмураць вочы, каб лепш разгледзець яго, і падносяць далонь да вуха, каб пачуць, што ён гаворыць.
Ён ведаў, што амаль кожнае яго слова здаецца веліканам смешным і дзіўным і чым больш сур'ёзна ён разважае, тым болей з яго смяюцца. Ён ужо не крыўдзіўся на іх за гэта, а толькі думаў з горыччу: «Можа, і я смяяўся б, калі б канарэйка, якая жыве ў мяне дома ў прыгожай пазалочанай клетцы, раптам надумалася гаварыць пра навуку і палітыку».
Зрэшты, Гулівер не скардзіўся на свой лёс. З таго часу як ён трапіў у сталіцу, яму жылося нядрэнна. Кароль і каралева вельмі любілі свайго Грыльдрыга, а прыдворныя былі з ім вельмі пачцівыя.
Прыдворныя заўсёды пачцівыя з тымі, каго любяць кароль і каралева.
Адзін толькі вораг быў у Гулівера. І як ні ахоўвала свайго выхаванца клапатлівая Глюмдалькліч, яна ўсё-такі не змагла засцерагчы яго ад многіх непрыемнасцяў.
Гэты вораг быў карлік каралевы.
Да таго як з'явіўся Гулівер, ён лічыўся самым маленькім чалавекам ва ўсёй краіне. Яго прыгожа апраналі, гулялі з ім, яму дараваліся дзёрзкія жарты і надакучлівыя свавольствы. Але як толькі Гулівер пасяліўся ў пакоях каралелевы, і яна сама і ўсе прыдворныя перасталі нават заўважаць карліка.
Карлік хадзіў па палацы хмуры, сярдзіты, злаваўся на ўсіх, а больш за ўсё, зразумела, на самога Гулівера.
Ён не мог спакойна глядзець на тое, як цацачны чалавечак стаіць на стале і, чакаючы выхаду каралевы, свабодна размаўляе з прыдворнымі.
Злосна ўхмыляючыся і крыўляючыся, карлік пачынаў падсмейвацца з новага каралеўскага любімчыка. Але Гулівер не звяртаў на гэта ўвагі і на кожны жарт адказваў двума, яшчэ больш дасціпнымі.
Тады карлік пачаў думаць пра тое, як бы інакш насаліць Гуліверу. І вось аднойчы ў час абеду, падлавіўшы момант, калі Глюмдалькліч пайшла па нешта ў другі канец пакоя, ён узлез на падлакотнік крэсла каралевы, схапіў Гулівера, які спакойна сядзеў за сваім столікам, размахнуўся і кінуў яго ў срэбны кубак са смятанкай, а сам кулём выкаціўся з пакоя і зашыўся ў нейкі цёмны куток.
Каралева так перапалохалася, што ёй нават і ў галаву не прыйшло падаць Гуліверу кончык мезенца ці маленькую лыжку. Бедны Гулівер плюхаўся ў белых густых хвалях і, мусіць, праглынуў не менш гладыша халоднай, як лёд, смятанкі, пакуль нарэшце не падбегла Глюмдалькліч. Яна выхапіла яго з кубка і загарнула ў сурвэтку.
Гулівер хутка сагрэўся, і незвычайная ванна не прынесла яму вялікай шкоды. Усё скончылася лёгкім насмаркам, але з таго часу ён не мог без агіды нават глядзець на смятанку.
Каралева вельмі раззлавалася і загадала сурова пакараць свайго ранейшага любімца.
Карліка балюча адлупцавалі і прымусілі выпіць кубак смятанкі, у якой выкупаўся Гулівер.
Пасля гэтага тыдні два карлік паводзіў сябе добра — не чапаў Гулівера і нават ветліва ўсміхаўся яму, праходзячы міма.
Усе — нават насцярожаная Глюмдалькліч і сам Гулівер — перасталі асцерагацца яго.
Але карлік затаіўся, ён толькі чакаў зручнага выпадку, каб расквітацца разам за ўсё са сваім шчаслівым сапернікам. І гэты выпадак, як і першы раз, трапіўся яму ў час абеду.
Каралева паклала сабе на талерку костку з мазгамі, мазгі дастала, а талерку адсунула ўбок.
Глюмдалькліч якраз пайшла да буфета, каб наліць Гуліверу віна. Карлік падкраўся да стала, і не паспеў Гулівер апамятацца, як карлік засунуў яго па самыя плечы ў пустую костку.
Добра яшчэ, што костка паспела астыць. Гулівер не апёкся, але ад крыўды ледзь не заплакаў.
Болей за ўсё крыўдна было тое, што каралева і прынцэсы нават не заўважылі, што ён знік, і спакойна гаманілі са сваімі прыдворнымі дамамі.
Клікнуць іх на дапамогу і прасіць, каб яго выцягнулі з каровінай косткі, Гулівер не хацеў. Ён вырашыў маўчаць, што б ні было далей.
«Толькі б костку не кінулі сабакам!» — думаў ён.
Але, на шчасце, вярнулася Глюмдалькліч са збанам віна. Яна адразу ж убачыла, што Гулівера няма на месцы, і пачала шукаць яго.
Які перапалох узняўся ў каралеўскай сталовай! Каралева, прынцэсы і прыдворныя дамы пачалі падымаць і трэсці сурвэткі, заглядваць у міскі, шклянкі, соўснікі.
Але ўсё было дарэмна: Грыльдрыг прапаў бясследна. Каралева была ў роспачы. Яна не ведала, на каго злавацца, і таму злавалася яшчэ больш.
Невядома, чым бы скончылася гэтая гісторыя, калі б меншая прынцэса не заўважыла Гулівераву галаву, якая тырчала з косткі, быццам з дупла вялізнага дрэва.
— Вунь ён! Вунь ён! — закрычала яна.
Праз хвіліну Гулівера выцягнулі з косткі.
Каралева адразу ж здагадалася, хто ўсё гэта натварыў.
Карліка зноў адлупцавалі, а нянечка панесла Гулівера адмываць і пераапранаць.
Пасля гэтага выпадку карліку забаранілі паказвацца ў каралеўскай сталовай, і Гулівер доўга не бачыў свайго ворага — пакуль не сустрэўся з ім у садзе.
Здарылася гэта так. Аднойчы гарачым летнім днём Глюмдалькліч вынесла Гулівера ў сад і пусціла яго пагуляць у цяньку.
Ён пайшоў па дарожцы, уздоўж якой раслі яго любімыя карлікавыя яблыні.
Дрэўцы гэтыя былі такія маленькія, што, задзёршы галаву, Гулівер лёгка мог убачыць верхавіны іх. Праўда, яблыкі на іх раслі, як гэта часта бывае, яшчэ большыя, чым на вялікіх дрэвах.
І тут з-за павароту насустрач Гуліверу выйшаў карлік. Гулівер не стрымаўся і сказаў, насмешліва зірнуўшы на яго:
— Вось гэта дык цуд! Карлік — сярод карлікавых дрэў. Не кожны дзень такое ўбачыш.
Карлік нічога не адказаў, толькі злосна паглядзеў на Гулівера. І Гулівер пайшоў далей. Але не паспеў ён ступіць і трох крокаў, як адна з яблынь затрэслася і град яблыкаў, з піўную бочачку кожны, з гулкім стукатам пасыпаліся на Гулівера.
Адзін з іх стукнуў яго па спіне, збіў з ног, і ён расцягнуўся на траве, закрываючы галаву рукамі. А карлік зарагатаў і пабег у глыбіню саду.
Жаласны крык Гулівера і злосны рогат карліка пачула Глюмдалькліч. Яна спалохана кінулася да Гулівера, падняла яго і занесла дамоў.
На гэты раз Гулівер некалькі дзён праляжаў у пасцелі — так моцна ён быў пабіты цяжкімі яблыкамі, што раслі на карлікавых яблынях у краіне веліканаў. Калі ён нарэшце падняўся на ногі, выявілася, што карліка ў палацы больш няма.
Глюмдалькліч расказала аб ўсім каралеве, і каралева так раззлавалася на яго, што не захацела яго больш бачыць і падарыла адной знатнай даме.
9
