za ktora dwie skaly sklinowaly sie, tworzac przypadkowa nisze. Przebili otwor w tej przegrodzie, otwierajac dostep do ciemnej groty.
Zszedl tam niemiecki zolnierz z latarka i dlugo nie wracal. Kiedy wreszcie pokazal sie z powrotem, zameldowal swemu przelozonemu, ktory stal nad otworem, ze tam w dole sa dziesiatki trupow. Siedza na lawkach i nie maja zadnych sladow obrazen.
Zdarza sie i tak.
Przelozony powiedzial, ze nalezy rozszerzyc otwor, aby mozna bylo spuscic do srodka drabine i wydobyc ciala. W ten sposob uruchomiono w Dreznie pierwsza kopalnie trupow.
Stopniowo powstaly setki podobnych kopaln. Poczatkowo nie bylo smrodu, ciala wygladaly jak manekiny z gabinetu figur woskowych. Potem jednak trupy zaczely sie rozkladac, wydzielajac won gazu musztardowego i roz.
Zdarza sie.
Maorys, ktory pracowal z Billym, umarl, kiedy kazano mu zejsc w ten smrod i pracowac. Zarzygal sie na smierc.
Zdarza sie.
Opracowano wiec nowa technologie. Teraz cial juz nie wydobywano na powierzchnie. Palili je na miejscu zolnierze z miotaczami ognia. Zolnierze stali na zewnatrz i tylko ogien wchodzil do schronow.
Gdzies wsrod tego wszystkiego biedny stary nauczyciel szkoly sredniej Edgar Derby zostal przylapany z czajnikiem, ktory przywlaszczyl sobie w katakumbach. Aresztowano go za grabiez mienia. Postawiono go przed sadem i rozstrzelano.
Zdarza sie.
I gdzies wsrod tego wszystkiego nadeszla wiosna. Kopalnie trupow zamknieto. Zolnierze poszli na front wschodni.
Na przedmiesciach kobiety i dzieci kopaly rowy strzeleckie. Billy wraz z pozostalymi jencami zostal zamkniety w stajni na przedmiesciu. Pewnego ranka odkryli, ze brama jest otwarta. Druga wojna swiatowa w Europie dobiegla konca.
Jency wysypali sie na ocieniona ulice. Drzewa wypuszczaly juz liscie. Nic sie tu nie dzialo, nie bylo zadnego ruchu na jezdni. Jedynym pojazdem byl porzucony przez kogos furgon z para koni. Furgon wygladal jak duza zielona trumna.
Rozmawialy ptaki.
Jeden z nich spytal Billy’ego Pilgrima:
— It-it?
