куды.
— Можа, і так, — крыкнула місіс Кападзілупа, утупіўшыся ў мяне, — затое дзяўчына ў яго — ого-го!
— Ён гэта ведае, — адказала Джэні.
Потым яна павярнулася на радасць суседзям насупраць.
— Ён гэта ведае, — сказала яна другому гурту сваіх фанаў.
Потым узяла мяне за руку — руку чужаніцы ў раі, і пацягнула ўверх па прыступках дома № 189 А, Гамільтон Авэню…
Я ўвайшоў у пакой і спыніўся.
— Знаёмся, гэта мой бацька, — сказала Джэні, і Філ Кавілеры, каржакаваты мацак-родайлэндзец (рост — прыкладна 5 футаў 9 цаляў, вага — фунтаў 165) падаў мне руку.
Я падаў яму сваю і адчуў ягоную сілу.
— Як жыццё, сэр? — прывітаў я яго.
— Філ, — паправіў ён мяне. — Проста Філ.
— Філ, сэр, — сказаў я, як раптам мне давялося яшчэ і спалохацца.
Выпусціўшы маю руку, містэр Кавілеры павярнуўся да сваёй дачкі і гаркнуў штосілы:
— Джэніфэр!
На нейкі момант абое застылі. А потым кінуліся абдымацца. Моцна. Дужа моцна. Пагойдваючыся з боку ў бок. І ўвесь гэты не такі і малы ўжо час містэр Кавілеры паўтараў (цяпер ледзь чутна) толькі адно слова: «Джэніфэр, Джэніфэр, Джэніфэр…» Адзінае ж, што магла адказаць на гэта ягоная рэдкліфская разумніца- дачка, было: «Філ, Філ, Філ…»
Без аніякіх сумненняў, я быў тут лішні.
Адзінае, што выручыла мяне таго дня, дык гэта маё вытанчанае выхаванне. З дзяцінства мне ўбівалі ў галаву, што есці з поўным ротам — непрыстойна. А раз Філ і Джэні ўсё роўна як змовіліся трымаць гэты самы рот набітым, дык гаварыць мне амаль не давялося. Я з'еў рэкордную колькасць італійскіх пірожных. Пазней, на радасць абаіх Кавілеры, я даволі доўга і падрабязна разважаў пра тое, якія з пірожных спадабаліся мне найбольш (а пакаштаваў я кожнага гатунку, баючыся пакрыўдзіць гаспадара, па два).
— Ён о'кэй, — сказаў Філ дачцэ.
Што б гэта магло азначаць?
Не, мне ўжо не трэба было тлумачыць, што такое «о'кэй», я толькі хацеў ведаць, якому з сваіх дужа нешматлікіх ды асцярожных рухаў, жэстаў ці, так бы мовіць, выказванняў я абавязаны гэткай высокай адзнакаю.
Мажліва, я сапраўды правільна ацаніў пірожныя? Ці досыць па-мужчынску паціснуў яму руку? А можа, заслужыў ухвалу чым-небудзь іншым?
— Я ж казала, Філ, што ён о'кэй, — сказала Джэні.
— Сапраўды о'кэй, — сказаў бацька. — Але ж мне трэба было паглядзець самому. Вось і паглядзеў. Олівэр! — звярнуўся ён да мяне.
— Слухаю вас, сэр.
— Філ.
— А, Філ… сэр?
— Ты о'кэй.
— Дзякую, сэр. Я вам вельмі ўдзячны. Праўда, удзячны. І вы ведаеце, як я стаўлюся да вашай дачкі, сэр. І да вас, сэр.
— Олівэр! — перапыніла мяне Джэні. — Перастань лапатаць, як падрыхтунчык на іспыце…
— Джэніфэр! — перапыніў яе містэр Кавілеры. — Не чартыхайся пры госцю, трасца на цябе!..
За абедам (пірожныя былі толькі, скажам так, прынадаю) Філ паспрабаваў завесці са мною сур'ёзную размову — і пра што б вы думалі? Ён чамусьці ўбіў сабе ў галаву, што зможа наладзіць нармальныя адносіны паміж Олівэрам III і Олівэрам IV.
— Дай мне адно пагаварыць з ім па тэлефоне, як бацьку з бацькам.
— Не трэба, Філ, толькі час змарнуеце.
— Але ж не магу я сядзець і глядзець, як бацька ад роднага сына адмаўляецца! Не магу.
— Але я таксама ад яго адмаўляюся, Філ.
— Каб я больш такога ніколі не чуў! — сярдзіта гаркнуў ён. — Бацьку трэба цаніць і шанаваць…
— Асабліва ў нашай сям'і, — сказаў я.
Джэні сноўдала паміж кухняю і сталоваю і не брала ў гутарцы аніякага ўдзелу.
— Давай набірай яго нумар, — настойваў Філ. — Я ўмомант зраблю ўсё о'кэй.
— Не, Філ. Мы з ім замарозілі зносіны.
— А, кінь, Олівэр, адтане ён. Павер мне, калі ўжо я кажу, — адтане. Як прыйдзе час ехаць у царкву…
Але тут Джэні, якая расстаўляла талеркі для дэсерту, спыніла яго адным сумна прамоўленым словам:
— Філ…
— Што, Джэн?
— Я хацела сказаць табе наконт царквы…
— Што?
— М-м… Ну, увогуле, нам не хацелася б, Філ.
— Як? — не зразумеў містэр Кавілеры. І адразу, зрабіўшы нейкую сваю выснову, усё роўна як крыху вінаваты, павярнуўся да мяне:
— Э-э, я, уласна, не меў на ўвазе, што гэта абавязкова павінна быць каталіцкая царква, Олівэр. Я думаю, Джэніфэр, вядома, сказала табе, што мы каталіцкага веравызнання. Але я меў на ўвазе вашую царкву, Олівэр. Прысягаю, Бог блаславіць такі саюз у любой царкве.
Я паглядзеў на Джэні, якая, здаецца, так і не закранула гэтае важнае тэмы ў тэлефоннай размове.
— Олівэр, — растлумачыла яна, — я не хацела абвальваць на яго ўсё адразу.
— Пра што гэта вы? — запытаўся містэр Кавілеры. — Абвальвайце, дзеткі, абвальвайце на мяне ўсё, што ў вас на сэрцы, я адно рады буду.
Чамусьці менавіта ў гэты момант вочы мае спыніліся на фарфоравай статуэтцы Дзевы Марыі, што стаяла на палічцы ў сталовай.
— Гаворка ідзе пра гэтае самае Боскае бласлаўленне, Філ, — сказала Джэні, адводзячы позірк ад бацькі.
— Ну і што, Джэн? — запытаўся Філ, баючыся сама горшага.
— М-м… мы ставімся да гэтага неяк адмоўна, Філ, — сказала яна, гледзячы на мяне ў пошуку падтрымкі — і я спрабаваў даць ёй яе сваімі вачыма.
— Да Бога? Да любога Бога?
Джэні кіўнула.
— Можна, я растлумачу, Філ? — умяшаўся я.
— Добра, тлумач.
— Мы абое не верым, Філ. І не хочам двудушнічаць.
Думаю, ён сцярпеў гэта адно таму, што я быў ягоным госцем. А ўжо Джэні дык магла б і поўху зарабіць. Аднак цяпер ён адчуваў сябе ўсё роўна як лішнім, чужаніцаю. Ён нават не мог глядзець на нас — апусціў вочы.
— Ну што ж, выдатна, — сказаў ён пасля доўгага маўчання. — Ці магу я хоць даведацца, хто правядзе цырымонію?
— Мы, — адказаў я.
Містэр Кавілеры дапытліва паглядзеў на дачку. Джэні кіўнула ў знак згоды.
Ён зноў надоўга змоўк, потым яшчэ раз сказаў: «Выдатна» — і спытаўся, ці лічу я, як будучы юрыст, што такі шлюб будзе — як гэта называецца? — законным?
Джэні растлумачыла, што на цырымоніі, якую мы прыдумалі, будзе прысутнічаць, пакуль жаніх і нявеста звярталіся адно да аднаго, універсітэцкі капелан-ўнітарый.
