innego. Potem oddalily sie od niego.
— Czy czujesz zmiany? — zapytal Ti-munilee.
— Zmiany sa we mnie — odpowiedzial.
— Tak, teraz osiagnales pokoj.
W radosnym zdumieniu zdal sobie sprawe, ze wlasnie tak jest. Obawy, konflikty, napiecia gdzies sie ulotnily. Zniknelo poczucie winy, opuscil go smutek, odeszla samotnosc.
— Czy wiesz, kim bylem — spytal Ti-munilee — kiedy bylem Srin'gaharem? Zwroc swa dusze ku mnie. Gundersen otworzyl swa dusze i po chwili powiedzial:
— Byles jednym z tych siedmiu nildorow, ktorym nie pozwolilem udac sie na miejsce ponownych narodzin. Wiele lat temu.
— Tak.
— A jednak nosiles mnie na swym grzbiecie przez cala droge, az do Krainy Mgiel.
— Nadszedl znow moj czas i bylem szczesliwy — oznajmil Ti-munilee. — Wybaczylem ci. Czy pamietasz, ze gdy wkraczalismy do Krainy Mgiel na granicy pojawil sie pewien sulidor? Byl zly na ciebie.
— Pamietam — powiedzial Gundersen.
— On tez byl jednym z tamtej siodemki. To ten, ktorego przypiekles plomieniem. Dokonaly sie wreszcie jego ponowne narodziny, ale wciaz cie nienawidzil. Teraz juz nie. Jutro, gdy bedziesz gotow, zwroc sie ku niemu, a on ci przebaczy. Uczynisz to?
— Uczynie — obiecal Gundersen. — Ale czy naprawde mi wybaczy?
— Jestes ponownie narodzony. Czemu nie mialby ci przebaczyc — tlumaczyl Sulidor. — Dokad teraz pojdziesz? — spytal po chwili. .
— Na poludnie. Pomagac mym braciom. Tym, ktorzy beda chcieli sie otworzyc.
— Czy moge towarzyszyc ci w tej podrozy?
— Znasz odpowiedz.
Daleko, daleko, ciemna dusza Kurtza poruszyla sie i zaczela pulsowac. Poczekaj, rzekl do niej Gundersen, poczekaj — juz wkrotce przestaniesz cierpiec.
Podmuch mroznego wiatru uderzyl w zbocze gory. Mieniace sie platki sniegu zawirowaly przed twarza Gundersena. Usmiechnal sie — nigdy dotychczas nie czul sie tak wolny, tak lekki, tak mlody. Jasniala mu w duszy wizja przemienionej ludzkosci. Jestem emisariuszem, pomyslal. Jestem zmartwychwstaniem i zyciem. Jestem swiatloscia swiata: ci, ktorzy pojda za mna, nie beda chodzic w ciemnosci, ale beda mieli swiatlo zycia.
— Czy mozemy juz isc? — zwrocil sie do Ti-munilee.
— Jestem gotow, jesli i ty jestes gotowy.
— Wiec chodzmy.
— Chodzmy — powiedzial sulidor i zaczeli razem zstepowac po smaganym wiatrem zboczu gory.
Robert Silverberg (piszacy takze pod pseudonimami: Walker Chapman, Ivar Jorgenson, Calvin M. Knox, David Osborn, Robert Randall, Lee Sebastian a takze Don Eliot — pod tym ostatnim pseudonimem pisal ksiazki z pogranicza erotyki i pornografii) jest niezwykle plodnym pisarzem. Urodzony 15 stycznia 1935 roku, pobieral nauki na Columbia University, gdzie uzyskal stopien magistra w 1956 roku. W tym samym roku poslubia Barbare H. Brown — fizyka z wyksztalcenia. Pisze opowiadania i powiesci s-f i fantasy. Opublikowal takze wiele ksiazek popularno-naukowych (glownie z zakresu archeologii oraz ksiazki dla dzieci), byl takze uznany autorem antologii jak i wydawca czasopism.
Czterokrotnie nagrodzony Hugo (w 1956 roku dla najlepiej sie zapowiadajacego pisarza s-f, w 1969 roku za opowiadanie „Skrzydla nocy', w 1987 roku za Gilgamesh in the Outback i w 1990 za nowele Enter a Solder, Later: Enter Another). Trzykrotnie otrzymal Nebule za najlepsze opowiadanie (w 1969 za Passengers, w 1971 za Good News from the Vatican, w 1974 za Born with the Dead), dwa razy za najlepsza powiesc (1971 za Czas Przemian, w 1985 za Sailing to Byzantium). Ponadto nagrodzony nagroda Jupitera (w 1973 za opowiadanie Feast of St. Dionysus), Prix Apollo (w 1976 roku) oraz nagrode Locusa (w 1981).
Cala tworczosc Roberta Silverberga mozna podzielic na cztery wyrazne okresy.
I. 1955-1960 Jest to okres od debiutu pisarza (powiescia dla dzieci, Revolt on the Alpha C, 1955) do konca lat piecdziesiatych. Faza ta charakteryzuje sie ujawnieniem wielkiego talentu mlodego pisarza choc nie potwierdzonego jeszcze dobrymi ksiazkami. Pod pseudonimem Robert Randall wraz z Randallem publikuje cykl Nidor. Wiekszosc ksiazek w tym okresie to typowe „produkcyjniaki' jak np. Stepsons of Terra (1958) czy Planet Killers (1959). W okresie tym pozytywnie wyrozniaja sie tylko niektore opowiadania takie jak np. mroczne Road to Nightfall czy zabawne Translation Error.
II. 1960-1968 Koniec lat piecdziesiatych przynosi spadek zainteresowania czytelnikow literatura s-f. Spadaja naklady ksiazek, likwidowane sa czasopisma. Na to zjawisko Silverberg reaguje przeprofilowaniem swej tworczosci — zaczyna pisac ksiazki popularno-naukowe i polpornograficzne. Debiutem popularyzatorskim Silverberga jest ksiazka dla dzieci Treasures Beneath the Sea (1960), ktora od razu zdobyla uznanie krytykow. Inne ksiazki Silverberga z tego okresu, warte szczegolnego uznania, to: Lost Cities and Vanished Civilization (dla dzieci, 1962), Empires in the Dust (1963). Publikuje ksiazki z zakresu archeologii, geografii, historii i historii mysli (np. rzecz o dawnej nauce chinskiej), biografie slawnych ludzi (np. o Sokratesie), biologii, astronomii i inne.
III. 1967-1979 Powrot Silverberga do literatury fantastycznej byl rownie efektowny co niespodziewany. Na prosbe Harlana Ellisona pisze opowiadanie Flies do antologii Dangerous Visions (1967). Jest to antologia, ktorej znaczenie trudno dla literatury s-f przecenic. W opowiadaniu Flies Silverberg wraca do swych obsesyjnych problemow, do motywow przewodnich prawie wszystkich jego powiesci, to jest do psychicznego kanibalizmu i wampiryzmu. Tematy te najczesciej umieszcza na tle analizy relacji miedzyludzkich i najogolniej rzecz ujmujac sprowadzaja sie one do opisu wzajemnego psychicznego pozerania sie ludzi, do „wysysania' z siebie sil witalnych, do wzajemnego samozniszczenia siebie.
Trescia opowiadania Flies jest historia astronauty Cassida przywroconego do zycia przez Obcych, ktorzy wyposazajac go w absolutna zdolnosc empatii, w umiejetnosc wczuwania sie i rozumienia innych ludzi. Jednak ta nadludzka zdolnosc prowadzi jedynie do tragedii i cierpienia. Podobny temat — psychicznego wampiryzmu — podejmowany jest w powiesci Ciernie (Thorns, 1967) czy w nagrodzonym Nebula opowiadaniu Passengers (1969), gdzie Silverberg opisuje opanowanie umyslu ludzkiego przez pasozyty zwane Pasazerami. Przesiadaja sie one z jednego umyslu do drugiego tak jak podrozujacy pociagami. Ludzie w ich rekach to jedynie pozbawione wolnej woli marionetki. Problem determinizmu w dzialaniu czlowieka podejmowany jest takze w takich powiesciach jak: The Stochastic Man (1975) i Shadrach in the Furnace (1976). W tym wlasnie okresie pisze takze powiesc
W dol, do ziemi (1971) — ksiazke o przemianie psychicznej Ziemianina w trakcie ceremonii religijnej Obcych oraz Czas Przemian (A Time of Changes, 1971 — nagrodzona Nebula), powiesc przez wielu blednie odczytana jako apologetyka uzywania narkotykow, jest to bowiem studium zwiazku z drugim czlowiekiem po wplywem narkotyku.
