— Я магу і сама. Я ніколі так добра сябе не адчувала. Пяць дзён не чую сэрца.
— А вы згаджайцеся, — буркнуў Глінскі. — Што з таго, што можаце? Хіба справа ў падушцы? Гэта прыемна яму, карысна вам. Ён на сёмым небе, калі можа зрабіць такое… Ганяйце, ганяйце яго — мацней кахаць будзе.
— Я вам так удзячна. I яму. Мне ўжо няма чаго жадаць… Вы ж ведаеце, як у нас усё адбылося?
— Ведаю. Мне гэты ваш латыш усё расказаў з таемным спадзяваннем, што я буду праяўляць максімум увагі… Скажу вам, што вы былі дрэннай маленькай жанчынай, якой не падушкі б папраўляць, а добра нашлёпаць.
— Прафесар, — з папрокам сказаў Андрэй.
— Нічога, — сказала яна, — прафесар гэта не ад злосці.
— Бачыце вы яго, — сказаў прафесар. — А зрэшты, хто ведае, як бы яно было, каб вы яго не мучылі?..
Узрушаны дабрынёй гэтага чалавека, дабрынёю ўсіх вакол, Андрэй заказаў па кошыку белых руж, вялізнаму, як клумба, і даслаў іх усім, хто лячыў Ірыну.
Сустрэўшы Акдрэя на наступны дзень, Глінскі ўзяў яго за вуха, як Напалеон маршала.
— Хабары, — з лютым гумарком буркнуў ён. — Хабарчыкі. А вы ведаеце, што хабарадаўца адказвае як і той, хто бярэ?
Засаромлены Андрэй пайшоў у палату Ірыны і ўбачыў, што адзін з яе куткоў завешаны прасціной, а за ім стаіць глыбокае мяккае крэсла.
— У чым справа? — спытаў ён у маладзенькай медсястры.
— Дзякуй за кветкі, Андруша… А гэта загадаў учора паставіць «стары». Сказаў, што вы можаце часам заставацца і сядзець колькі хочаце. Заставацца і на начныя дзяжурствы… I пасля аперацыі дазволіў дзяжурыць. Бо медсёстрам цяжка, яны не могуць увесь час быць поруч. А вы спраўляецеся не горш за кожную з нас. Нават больш уважліва.
— Што вы, Сашанька? Вы ўжо такая ўважлiвая.
Сашанька ўздыхнула:
— Прыемна бачыць такое. Нават трошкі зайздросна.
— Не трэба зайздрасцi, — сказала Iрына. — У яго жахлiвы характар. Ён эгаiст, iндывiдуалiст, абстрактны гуманiст, жонкалюб i спакусiцель чужых жонак…
— Ох, — сказала Сашанька.
- Ірына, — узмаліўся Андрэй. — Вы не верце ёй, Сашанька. Яна сама… У яе кіпцікі — ого!
— Ну вось, — усміхалася Ірына. — Не паспелі стаць поруч, як адразу папрокі.
Сашанька марудзіла ля дзвярэй.
— Толькі… дарэмна вы, Андруша, даслалі кветкі шэфу. З'явіўся сёння злосны. 'Я, — грукоча, — яму дабро, а ён мне… Прэч гэтае крэсла. Каб следу не было'.
Андрэй збялеў і ў адчаі пабег расшукваць Глінскага. Знайшоў яго ў кабінеце. Хірург паглядзеў на яго аблічча і памякчэў:
— Добра, добра, — сказаў ён, — усё застанецца. Гэта я так… Вы не думайце, Андруша, мне таксама прыемна… Шкадую, што напалохаў вас… Я ж таксама люблю кветкі. Асабліва ружы. I дзе вы іх здабылі? Масква недаравальна бедная на аранжарэі.
— З Рыгi знаёмы лётчык прывёз, — сказаў Андрэй. — Самалёт, пэўна, пахнуў, як кветнiк.
Прафесар аглядзеў Андрэя:
— Вар'ят. Жонка за вас возьмецца. Быць вам рабом да схiлу дзён. I не адчуваць рабства.
Устаў:
— Я зрабіў гэта вось чаму… У Ірыны адразу падае настрой, калі вас няма… I рэзка паляпшаеца стан, калі вы поруч… Веру, што гэта дарэмнае папярэджанне, але ніколі не ўздумайце падмануць яе. У будучым. Вы з боем здабылі сабе сапраўднае, рэдкае, якое мала ў каго ёсць… А пакуль ёй патрэбен запал бадзёрасці і шалёнага жадання выжыць. Таму я і паставіў крэсла.
Буркнуў, гледзячы ў акно:
— Я ведаю — глупстваў не будзе. Але вы проста часцей дакранайцеся да яе, дапамагайце, як рабілі дагэтуль, расказвайце вясёлыя і цікавыя гісторыі, гаварыце аб будучым… Гэта асабліва пасля аперацыі… Тады вы будзеце гаварыць, бо ёй будзе цяжка.
Пацёр лоб.
— Так, што яшчэ? Ага… Часцей… цалуйце яе. Абавязкова часцей цалуйце. Гэта суцяшае. Паверце, нішто так не суцяшае жанчын, як пацалункі… Я нават схільны думаць, што яны часам могуць дапамагчы больш, чым медыцына… Вось.
Адвярнуўся.
- Ідзіце да яе… Ідзіце.
…Калі яны сядзелі ў палаце, туды ўварваўся шумны, як бразготка, Яша.
— Дзякуй за кветкі, - сказаў ён. — Ты нязмерна падвысіў маю думку аб сабе. З гэтага кошыка атрымаецца шэсць букетаў, і я маральна заб'ю шасцярых сваіх супернікаў. Сёння ж увечары… Я прадстаўнік 'чацвёртага пакалення'. Мне непрыстойна мець менш шасці дзяўчат.
Ірына ўсміхнулася:
— Які вы смешны, Яша. Нікога ў вас няма.
— Як гэта нікога? — абурыўся 'нашчадак пугачоўцаў'. — Я абражаны, я зараз пералічу. Валя. Саша…
— Вось, — сказала яна. — Саша, Саша i яшчэ раз Саша. Гэтая самая. А Валя гэта i не дзяўчына зусiм, а ваш друг, Валька Юркоў, таксама ардынатар.
Яша густа пачырванеў.
— Вы не саромейцеся чысціні, Яша, — сказала яна. — Што гэта за погляды, калі даводзіцца саромецца чысціні? Гэта — самае дарагое, што ў вас ёсць.
Ардынатар сядзеў, апусціўшы галаву.
— Вы кажаце праўду, — сказаў нарэшце ён. — Хаця я нікому дагэтуль не прызнаўся б у гэтым.
— Вось, — сказала яна, — бітнікі ці традыцыяналісты, а ўсе мы звычайныя людзі з берагоў Урала ці Дняпра. Харошыя людзі. Вельмі. Браты. I браты ўсіх людзей з берагоў Сены ці Меконга.
Яша тупаў на месцы, відавочна вагаючыся.
— Вы… не скажаце ёй?
— Абавязкова скажу. Бо іначай у вас, пры недахопе смеласці, няскора атрымаецца…
— А вы думаеце?
— Я не думаю. Я знаю. Вы ніколі не задумваліся, чаму яна не глядзіць вам у вочы?
— Гм, — пачухаў патыліцу Яша.
Нарэшце ён пайшоў, відавочна ўзрадаваны. Яны засталіся адны.
— Якія харошыя людзі, - сказала Ірына. — Якія ўсе — людзі. Дзіўна, але я тут, у палаце, пачала так аджываць душой, што мне страшна.
— Цвіцеш, як букет бэзу.
— Угу. I ты поруч.
З таго часу ён усе ночы сядзеў поруч з ёй, гледзячы на яе твар. Яму ставала балюча ў горле, так ён яе кахаў.
Аднойчы, зусім ужо збіраючыся засынаць, яна трымала сябе так неспакойна, што ён спытаў, ці не баліць у яе што.
— Не, — сказала яна, — але я павінна прызнацца табе яшчэ ў адной маёй хлусні.
— Споведзь на сон градучы? А можа, не трэба?
— Трэба, — рашуча сказала яна. — Ты не спіш трэцюю ноч. Ты занадта, аж да неразумнасці, сочыш за мной. Я скажу, мне будзе лёгка, і я засну. Тады заснеш і ты. Баюся, але скажу.
— Добра, любая мая, — сказаў ён. — Ты толькі не хвалюйся.
— Сядай бліжэй, — сказала яна. — Пацалуй мяне.
Ён перасеў і пацалаваў яе ў вусны, а потым, прыпаўшы тварам да яе чыста прамытых, дзівосна мяккіх валасоў на падушцы, падрыхтаваўся слухаць.
Маўчанне было такім доўгім, што ён падумаў, а ці не заснула яна?
