— І нумар помніце?
— Я ж не інспектар, — усміхнуўся вадзіцель. — Мне яго нумар да лямпачкі.
Не вельмі многа, але сёе-тое размова з шафёрам Корзуну дала. Ведаючы колер і марку машыны, начальнік Яснагорскай ДАІ, напэўна, назаве і прозвішча яе ўладальніка, і адрас. Корзун спачатку і хацеў быў пазваніць у Яснагорск. А потым перадумаў. З тым чалавекам усё роўна неабходна сустрэцца, так што не пашкодзіць і самому пабываць у тым горадзе, дзе Рамейка знаходзіўся цэлыя суткі, перш чым адправіцца ў Лясное, і дзе, калі паверыць вадзіцелю аўтобуса, нешта не паладзіў з уладальнікам шакаладных «Жыгулёў».
Корзун не меў пуцявога ліста, як уласныя карэспандэнты, і таму не мог, не ўзгадніўшы гэта з начальствам, адразу сесці ў аўтобус і паехаць у суседні раён. Пакуль дамаўляўся з Юркаўцом, выпраўляў дакументы, званіў у Рамейкаву рэдакцыю, дзень скончыўся.
Вечар, што здаралася не часта, аказаўся свабодны. На добры лад трэба было пайсці дахаты і адаспацца. Але ў драмтэатры сёння ставілі «Паўлінку» — любімы Корзунаў спектакль. Як вучыўся ў Мінску, напэўна, глядзеў яго па два ці тры разы за сезон. Зацятыя тэатралы расказвалі яму пра былых выканаўцаў галоўных роляў. Корзун іх не заспеў і вельмі шкадаваў, што кіно не ўвекавечыла «Паўлінку» на роднай мове. У знятым жа фільме, дзе акцёры размаўляюць па-руску, згубілася самае галоўнае — нацыянальны каларыт.
Мажліва, і ён, Корзун, не быў бы ў захапленні ад «Паўлінкі» сучаснай, каб бачыў яе тую, ранейшую, са славутымі, амаль легендарнымі выканаўцамі. Бо, напэўна, кожны чалавек моцна трымае ў сваім сэрцы першае захапленне, не можа расстацца з ім. Аднак Корзун палюбіў «Паўлінку» цяперашнюю. І хаця ў гэтым абласным цэнтры былі іншыя выканаўцы, у нечым слабейшыя за сталічных, а ў нечым, напэўна, мацнейшыя, са сваім творчым почыркам, спектакль ён глядзеў са здавальненнем, штораз адкрываючы сабе нейкія новыя рысы і ў бессмяротных купалаўскіх вобразах, і ў акцёрскім майстэрстве.
Корзун любіў тэатр. Хадзіў на спектаклі, каб убачыць кавалак жыцця, у якім ёсць і добрае, і дрэннае, але ўсё вартае ўвагі. Героі п'ес былі для яго нібы жывымі людзьмі, з якімі ён мог сустрэцца і на вуліцы, і на службе. Таму з аднолькавым хваляваннем сядзеў упершыню на прэм'еры і пазней, прыйшоўшы на спектакль другі ці нават пяты раз. Праўда, не на ўсякі спектакль. Але гэта ўжо іншая размова.
Тэатральны будынак быў яшчэ дарэвалюцыйнай пабудовы, адноўлены пасля вайны. Прыгожы фасад — шырокія прыступкі, мармуровыя калоны, высокія дубовыя дзверы. А ў завулку — змрочныя голыя сцены, быццам быў гэта не тэатр, а нейкі склад.
Ля калон моладзь прызначала спатканні, і тут к канцу дня было заўсёды людна, нават пасля трэцяга тэатральнага званка. Корзун, калі выпадала, любіў прыходзіць на спектакль загадзя. Святочнасць, урачыстасць, якія панавалі тут, ля тэатральнага пад'езда, захоплівалі і яго, захоўваючыся потым на ўвесь вечар.
Рыпеў пад нагамі снег. Чыстае зорнае неба абяцала марозную ноч. Корзун прайшоўся туды-сюды ўздоўж прыступак і спыніўся ля крайняй калоны. Тут ён нікому не замінаў і мог, пакуль не замерзне, пастаяць колькі хвілін з выглядам, што і сам кагосьці чакае. Ён нават паднёс да вачэй гадзіннік, пасміхнуўся сам сабе: паглядзець збоку — не інспектар міліцыі, а нецярплівы закаханы.
Падкаціў аўтобус і, праспяваўшы тармазамі, спыніўся непадалёк ад Корзуна. Адчыніліся дзверцы, і з салона са смехам і ўзбуджанымі воклічамі пасыпаліся пасажыры. Відаць, які-небудзь калгас ці саўгас наладзіў чарговы культпаход, і людзі не пабаяліся ні дальняй дарогі, ні позняга часу, абы толькі пабыць у горадзе, у тэатры. А цяпер жа ў кожнай хаце ёсць тэлевізар, і спектакль — у самым добрым выкананні — жыхару нават глухога закутка не дзіва. Аднак, напэўна, ніякі тэлевізар — каляровы, аб'ёмны ці яшчэ які — не заменіць натуральнага тэатра. Са сцэнай, заслонай, залай, фае, суседзямі, са сваім адметным водарам. І як гэта добра, што такіх культпаходаў робіцца ўсё болей і болей, і гараджанам часам нават бывае не проста дастаць білет…
— Таварыш Корзун?..
Ён азірнуўся. Перад ім стаяла Марыя Апылінская, загадчыца фермы з вёскі Даманы, дзе ён пазалетась расследаваў пакражу грошай. Ад гэтай неспадзяванасці ў Корзуна скаланулася сэрца.
— Дык гэта вы прыехалі? — спытаў Корзун і сумеўся. Не тыя былі словы, якія хацелася сказаць гэтай дзяўчыне.
— Ага, на сесію ў інстытут.
— А я думаў на спектакль, вунь тым аўтобусам, — сказаў і толькі тады разгледзеў нумар. Машына была яснагорская.
— Не. Сёння экзамен агорала і вось вырвалася… А вы таксама? У вас які рад?
Дзяўчына, аказваецца, магла быць не толькі заклапочанай, як тады на ферме, а і вясёлай, гаваркой. Корзун адчуў сябе вальней.
— Недзе ў канцы, узяў, што ўдалося.
— Па-студэнцку? — яна засмяялася. — То, мабыць, будзем побач.
Марыя Апылінская засталася ў Корзунавай памяці не па гадах сталай, занятай справамі. Ён шчыра спачуваў ёй: на яе юныя дзявочыя плечы быў узвалены немалы службовы цяжар, сур'ёзная адказнасць. І на табе. Апылінская зусім не выглядала зануджанай. Такая ж, як і іншыя дзяўчаты навокал, — прыбраная, узрушаная. Адно — яркая чырвань на белых шчоках, як кажуць, кроў з малаком, выдае, бадай, вясковую жыхарку.
— Ой, прабачце! — Корзуну здалося, нібы хмарка прабегла па адкрытым дзявочым твары. — Можа, вы каго чакаеце?
— Калі і чакаў,— раптам набраўся смеласці Корзун, — то толькі вас.
— Глядзіце! — Яна, вядома, не прыняла гэта ўсур'ёз і пагразіла пальчыкам: — Магу паверыць. Што тады будзеце рабіць?
Корзуну спадабалася, што дзяўчына паводзіла сябе проста, быццам даўняя і добрая знаёмая. Больш за ўсё яго засмучала ў людзях ненатуральнасць, якая, як ні маскіруй яе, абавязкова пракінецца або развязнасцю, або ўяўнай сціпласцю. А чалавек заўсёды павінен быць самім сабой. Зараз Корзун мог бы сказаць, што ён сапраўды ўспамінаў яе і вельмі рады сустрэчы. У яго хапіла б смеласці. Аднак у гэты самы момант адчуў, што хочацца павярнуць галаву. Туды, дзе прыпыніўся яснагорскі аўтобус. Ён скасіў вочы і ўбачыў Абабурку з двума незнаёмымі мужчынамі. Той стаяў расхрыстаны, шырока, па-марацку, расставіўшы ногі, і з-пад насунутай на лоб рыжаватай шапкі з яўнай цікавасцю разглядаў яго, Корзуна, а хутчэй Апылінскую. «Зараз падыдзе», — нездаволена падумаў Корзун і не памыліўся.
— Аляксандр? І табе музы не чужыя? — Абабурка крычаў, не зважаючы на адлегласць і людзей, якія бесперапынку снавалі па невялікай плошчы. Праз імгненне ён ужо прабіраўся да іх. — Вось не спадзяваўся. Ну, здароў, здароў! О, ты з дзяўчынай?
Корзун усяго і сустракаўся з ім адзін раз, у Святланіным кабінеце. Іх размова была кароткай, больш ветлівай, чым цёплай. Але Абабурка, відаць, быў з тых, хто адразу запісвае ў сябры сяброў сваіх знаёмых. Што ж, ёсць і такія беспардонныя натуры. Перад іх напорам Корзун звычайна пасаваў. Ён і зараз не знайшоўся, што сказаць. А Абабурка ўжо торкаў руку Марыі.
— Міхась, — прадставіўся ён і, як падсмейваючыся з сябе і сваёй прафесіі, дадаў: — Вучоны заатэхнік калгаса.
Дзяўчына прыняла выклік і ў тон адказала:
— Марыя, заатэхнік, аднак яшчэ недавучаны. Абабурка, паказваючы, што зразумеў іронію і не крыўдуе, гучна зарагатаў.
— Я чамусьці палічыў, што вы таксама журналістка. А тут, аказваецца, свой брат, прабачце, сястра, калега, так сказаць. У абласным упраўленні працуеце?
— На калгаснай ферме, — Апылінскую, падобна, гэты націск пачаў раздражняць, бо сказала яна, як адчапіцца.
— А-а, разумею… — Абабурка шматзначна акінуў позіркам іх з Корзунам. — Слухай, — ён ляпнуў Корзуна па плячы, — сачу-сачу за газетай, нешта твайго прозвішча не знаходжу. Тэму за хвост не зловіш, ці што? Прыехаў бы да нас у «Зялёны Бор». Не пашкадуеш. Ёсць што паказаць, не хвалюся, ёсць…
Гэта размова, калі табе і слова ўставіць не даюць, была Корзуну непрыемная. Каб скончыць яе, ён перабіў Абабурку і прапанаваў:
— Пойдзем, хутка званок.
