— А цяпер, значыць, ёсць?
— Значыць, ёсць.
— Як я магу меркаваць, з прыезджых толькі двое: ваш жаніх і Грамакоўская?
Сяркова пачырванела і ажно ашчэрылася:
— Фёдара не чапайце, дома на яго болей пакідаю, і ўсё цэлае. Мы хутка разам будзем, навошта яму шкоду мне рабіць.
— Бадай, рэзонна, — пагадзіўся Корзун. — Значыць, застаецца Грамакоўская…
— Больш няма каму, — злосна сказала, як адрэзала, Сяркова.
Корзун задумаўся. Паводзіны прадаўшчыцы ўсё бо-лей пераконвалі яго, што прапажа грошай і для яе нечаканасць. Але з беспадстаўнымі абвінавачаннямі Грамакоўскай таксама не мог пагадзіцца.
— Дык дзе, вы кажаце, ляжалі грошы? — Корзун з Сярковай сядзелі ў падсобным памяшканні магазіна, за сталом, на якім былі накіданы накладныя, рахункі і яшчэ нейкія паперы, і Корзун устаў, маючы намер прайсці ў гандлёвую частку.
Сяркова неахвотна паднялася, правяла яго да прылаўка, за якім на доўгіх вешалках віселі паліто. Магазін быў стары, і ў адной зале гандлявалі і прамысловымі і харчовымі таварамі.
— Тут у мяне шуфлядка.
Зараз яна была пустая, напалову высунутая з-пад прылаўка, у замку тырчаў ключ.
— Ключ вы з сабой забіралі?
— Навошта? Я ж на хвіліначку. Узяла слоік і назад.
— Грамакоўская дзе стаяла?
— Вунь там, — паказала Сяркова на процілеглы прылавак і падазрона зірнула на лейтэнанта.
Корзун выйшаў у падсобку, узяў пратакол і вярнуўся назад.
— Давайце запішам, як гэта было, — прапанаваў ён Сярковай.
Неахвотна яна паўтарыла, дзе ляжалі грошы, дзе стаяла Грамакоўская, куды і на які час яна сама выходзіла.
Корзун усё гэта занатаваў у пратакол і папрасіў распісацца. Сяркова крыху падумала, потым перачытала напісанае яшчэ раз і, нарэшце, паставіла свой подпіс. Яна нібы прадчувала, што зараз яе чакае непрыемнасць. І сапраўды, лейтэнант неяк вельмі мякка папрасіў:
— Прынясіце мне, калі ласка, слоік джэму.
Сяркова пайшла. А ён пачакаў, пакуль за ёю зачыніліся дзверы, і хутка накіраваўся ў процілеглы бок, дзе пад прылаўкам была тая самая шуфлядка, у якой, паводле слоў прадаўшчыцы, ляжалі грошы. Ён паспеў выцягнуць шуфлядку, потым засунуць назад і ўзяўся за ключ. У гэты час у дзвярах з'явілася Сяркова.
— Што вы там шнарыце? — не ўтрымалася яна.
— Правяраю.
— Няма дурняў, назад ніхто не пакладзе.
— Я не гэта. Дарэмна вы Грамакоўскую абгаварылі. Бачыце, я ведаў, дзе ляжалі грошы і як адчыняецца шуфлядка, а ўсё роўна не паспеў, пакуль вы хадзілі.
Сяркова ўспыхнула:
— А можа, я тады затрымалася!
— Не, Сяркова, не затрымаліся, у мяне тут запісана, і ваш подпіс ёсць.
— Дык што, па-вашаму, — я ўзяла, я? — Не прывыклая, відаць, каб ёй гаварылі насуперак у магазіне, яна ледзь стрымлівалася.
Корзуну здалося, што прадаўшчыца зараз учэпіцца ў яго сваімі доўгімі, пафарбаванымі ў бурачковы колер пазногцямі, і на ўсякі выпадак крыху адсунуўся ўбок.
— Я ўзяла? Я? — задыхаючыся ад злосці, наступала Сяркова.
— Хутчэй за ўсё, не, вам сапраўды гэта не патрэбна, — заспакоіў ён разгневаную прадаўшчыцу, — а нервавацца не трэба, інакш мы з вамі злодзея не знойдзем.
Яна крыху астыла, аднак глядзела на Корзуна з недаверам і ранейшай непрыязнасцю, быццам чакала новай пасткі.
Пачатак следства зусім не радаваў Корзуна. Куды дзеліся грошы, па-ранейшаму было невядома. Яму ўдалося толькі ў прынцыпе даказаць невінаватасць Грамакоўскай. Праўда, амаль гэтак жа ён быў перакананы, што і Сяркова не брала грошай, і не інсцэніруе прапажу. Бо, калі злодзея не знойдуць, ёй усё роўна прыйдзецца пагашаць нястачу — доказаў крадзяжу няма ніякіх, А яна ў гандлі працуе шмат гадоў, без растрат, адзінокая, забяспечаная, нядаўна яшчэ і хату, якую атрымала ў спадчыну ад маці, прадала. Тут нешта іншае. Але што? Вось гэтага Корзун якраз і не ведаў.
Вынікі рэвізіі не былі для Корзуна нечаканымі. Як ён і думаў, не хапіла толькі той сумы, якая, паводле слоў Сярковай, прапала з магазіна. Пра гэта ў міліцыю паведаміў старшыня сельпо, дадаўшы, што Сяркова згодна пакрыць нястачу. Такім чынам, улічваючы яе мінулую бездакорную працу, справу можна прыпыніць. Тое ж параіў Корзуну і начальнік аддзела падпалкоўнік Шарай, калі ён далажыў яму, што пры расследаванні зайшоў у тупік.
— Але ж грошы прапалі,— з сумненнем запярэчыў Корзун.
— Ты вельмі верыш Сярковай? — спытаў падпалкоўнік.
— У тым вось і загваздка, што не. Нервавалася, кідалася, а цяпер сама прапанавала ўнесці грошы.
— Бачыш, і ў цябе няма да яе даверу. Магчыма, што ўся гэта гісторыя — інсцэніроўка. Страты дзяржаве няма, так што давай згаджайся з кааператарамі. Для цябе ў нас ёсць больш перспектыўны занятак. Скардзяцца на трыкатажную секцыю універмага. Нібы самыя дэфіцытныя рэчы налева збываюць, з нацэнкай, вядома.
Корзун устаў, абцягнуў кіцель.
— Таварыш падпалкоўнік, за універмаг вазьмуся, сёння ж. Але дазвольце патрымаць яшчэ гэту справу, хоць некалькі дзён.
Шарай усміхнуўся. Яму падабалася такая няўрымслівасць, гатоўнасць дзеля ісціны ўзваліць сабе на плечы дадатковы цяжар, які часта, акрамя клопатаў, нічога не дае. Аднак ён і не любіў, калі яго людзі раскідваліся, ловячы жураўля ў небе, як вось у гэтым выпадку. І таму добразычліва і разам з тым цвёрда адмовіў:
— Ты мне спачатку доказы дай, доказы.
Ад начальніка Корзун пайшоў незадаволены сабой. У глыбіні душы ён быў упэўнены, што расследаванне ў Кліне варта працягваць. А даказаць гэта падпалкоўніку не здолеў. Як заўсёды, самыя пераканаўчыя словы не прыйшлі ў галаву ў патрэбную хвіліну. Ужо седзячы ў сваім кабінеце, ён успомніў, што мог бы сказаць, напрыклад, пра тое, што не дапытаў жаніха прадаўшчыцы. А гэта было з боку следчага нядбайнасцю. А самае галоўнае — ён павінен быў сказаць аб тым, што справа гонару міліцыі знайсці сапраўднага злачынцу, каб апраўдаць перад аднавяскоўцамі Грамакоўскую. А вось не сказаў…
Папка з новай справай, якую атрымаў Корзун, была амаль пустая. Скарга, што ва універмагу не прадаюць дэфіцытных вырабаў, даведка райспажыўсаюза, што такія тавары ва універмаг паступаюць у значнай колькасці, і ананімная заява, што работніца трыкатажнай секцыі Хруцкая жыве не па сродках. Сабраныя разам, матэрыялы пакідалі пэўнае ўражанне, і таму Корзуну трэба было высветліць, ці адпавядае заява сапраўднасці. Абдумваючы, як лепш арганізаваць праверку, каб не ўзнімаць непатрэбнага шуму, ён увесь час лавіў сябе на тым, што галава яго больш занята падзеяй у Кліне. Гэта не давала засяродзіцца. Ён раззлаваўся, выцягнуў са стала павестку і запоўніў яе на імя Валюжэніча. Бо, калі сведкам быў, паслухаць яго не пашкодзіць.
Прыняўшы рашэнне, лейтэнант супакоіўся, павесялеў, уявіўшы, як падпалкоўнік, даведаўшыся пра яго ўчынак, скажа: «Любіш ты пасля бойкі кулакамі памахаць. — Паківае галавой і дадасць: — У час трэба думаць».
Што праўда, то праўда. Ёсць такі грэх. Здараецца, зробіць вывад, а потым ужо, спакойна, не спяшаючыся, узважыўшы ўсе абставіны, заўважае, што нешта важнае прапусціў, праглядзеў. Стараецца зжыць у сабе гэту паспешлівасць, ды не заўсёды атрымліваецца. Праўда, у гэтым выпадку, здаецца, атрымалася нават наадварот — не ён, а начальства спяшаецца з вывадамі. Але гэта ўсё роўна не дае заспакаення…
Друг Сярковай у чымсьці аказаўся такім, якім Корзун яго сабе ўяўляў. Не надта малады, крыху за
