партработнiка пасьля вайны галiфэ былi абшытыя скурай, працiралiся ад паседжаньняў. Усё яшчэ пад камiсараў старалiся саўслужбакi. А вушацкiя яго адразу ж празвалi - хромавая срака.
Добра
Маладзiца, у якой зноў завёўся прытыка (так вушацкiя завуць прымакоў), радуецца:
- За пнём галава, за калодай ногi. Добра, калi ў хацi якi шавель ёсь...
Проста хацеў
Званок у вушацкую мiлiцыю - у Сарочыне (вёрст з дзесяць ад мястэчка) аварыя! Мiлiцыя. Хуткая дапамога. Прылятаюць - нiкога няма, нiчога ня стрэслася. Выходзiць спакойны, пад добрай чаркай дзядзька:
- Ды нiчога ня было, я проста хацеў заехаць у Вушачу...
Давезьлi. Заехаў дзядзька за колькi хвiлiн на пятнаццаць сутак.
Старцы пабiлiся за сухарцы
Каб неяк скрасiць нуду дарогi й голад хоць на словах ашукаць, старцы разважаць пачалi. Адзiн папросiць хлеба, другi малака. Той, хто будзе прасiць хлеба, задуменна й кажа:
- Укушу я хлеба ды хлiб-хлiб малака.
- Ах ты такi-растакi, я малако буду прасiць, а ты па два разы хлiбаць?
I сварка ў бойку перайшла - счубiлiся. I на паўшкi пайшлi. Як ня пазабiвалi адзiн аднога, яшчэ да вёскi ня дайшоўшы. I нi вячэры, нi цяцеры...
Сама
Маладзiца галосiць, запытваючыся, цi то ў мужа, якi ляжыць на куце на паповых санях, цi то ў тых, хто прыйшоў разьвiтацца з суседам:
- А хто ж мяне пабуджаць будзiць?
Адна ня вытрымала дый кажа:
- Сраць захочаш, сама ўскочыш.
Местачковы дыялог
- А што ў цябе зялёнае ў роце?
- А хiба знатка? Гэта ж я тваю зялёнку выпiла.
На пахмельле й зялёнка, як самагонка.
Драматургiя побыту
Мая апошняя радня па бацькавай лiнii, пратарэклiвая цётка Марушка скардзiцца:
- У зялезным магазiне тапароў людскiх няма, толькi такiя, як галовы па тэлевiзару адсякаюць...
Выходзiць, цётка i алебарды бачыла.
Ён, паночак...
Прывяла маладзiца малога да доктара. У яго, кажа, з жыватом нешта. Доктар пачынае пытацца:
- Дык яго слабiць?
- Не.
- Яго крапiць?
- Не.
- Тады ён здаровы. Навошта да мяне прывяла?
- Дык ён, паночак, дрышчыць...
Свой адлiк
Адна дзеўка йшла на Пятра дый прыгаворвала сваёй касматачцы:
- Знай, пятля, калi было Пятра, намуразалася, як вiшань...
У кожнага свой адлiк часу.
Рэшата
Пра дзяўчыну, слабую на перадок, канкрэтна пра ейную масёху казалi вушацкiя:
- Гэта ўжо такое рэшата, што й пасеiна адна ня затрымаiцца.
Вобраз рэшата прынiжаны, затое выразна.
Як гэта?
Вушацкая студэнтка загуляла ў Менску. Просiць, каб мацi пайшла ў бальнiцу, узяла даведку, што яна дома прахварэла. Трэба вучобу на год 'отсрочить'. А мацi нiяк ня можа ўзяць да толку:
- Як гэта адсрачываць? Цi табе, дачушка, далi мяшалкай па срацы?
Захацелi сьцiснуць
Мама прыйшла з канцэрта й пра сучасную моду кажа:
- Паразьдзiралi ўсё, дык спаднiцамi захацелi сьцiснуць...
Выходзiць, што й з моды ёсьць выгоды.
Цяпер
Вушацкая жанчына заўважае:
- Цяпер дзевак замуж аддаюць цельных - тры месяцы пабудзiць i ацелiцца. Ня глядзяць, што цельная, бяруць. Раней бальшыной бралi няцельных, а цэлых.
Па клопату
Старыя цёткi кажуць сваiм аднагоднiцам:
- Ну што, сваiх курэй на курасаднi пасадзiлi ды ўспакоiлiся?
Адгiлела, ад'юрэла, адабрала.
Сама музыка
Мужык на худую жонку:
- Iскрыпка мая, балалайка мая.
Поўна хата музыкi.
Рамонт
У местачкоўца жонка высокая, а ён маленькi. Ды, напiўшыся, жонка б'е й б'е яго. Грокат, грукат стаiць. Выйшла гаспадыня з хаты пасьля чарговае бойкi, а суседка й пытаецца:
- Што ты, Полька, рамонт рабiла?
Неяк гэтая Полька п'яная разьбiла галаву. Абстрыглi нагала. Дык сябры пытаюцца ў цiхманага мужыка, цьвелячыся:
- Цi адрасьлi валасы, цi можна ўжо баньцiкi завязаваць?
Баялася
Вушацкая была за армянiнам замужам. Калi стрэслася бяда ў Арменii, яна была ў мацi ў Вушачы. Мацi замужнiцы казала пасьля:
- Баялася дачка, што мужык затросься й алiментаў ня будзiць.
Блiнная прафесiя
Лiчылася з даўнiны ў вушацкiх: шавец шыiць, а жонка з голаду выiць. Часта яшчэ канкрэтней удакладнялася:
Сядзiць мужык на палiцы,
Шыiць боты, рукавiцы.
Што пашыiць, то прапьець,
Прыдзiць дамоў - жонку бьець.
Пра каваля ўжо iнакш прыгаворвалася: каваль куець, а жонка пяець.
Пра млынара таксама ня сумна казалася: млынар шапку абтрасець, а жонка блiноў напячэць.
Выходзiла, што самая хлебная, нават блiнная прафесiя ў млынара. Цьвялiлася ж папеўка гарэзна:
Ой, млынар, ты млынар,
А я млынарыха.
Каб з табою мы, млынар,
Ня зробiлi лiха.
Дзе кашуля бялейшая
Казала вушацкая маладзiца, як мацi ейная паважала бацьку, стрэнчыла каля яго. Каб пад'еты быў, каб у карэлiках ня хадзiў, заўсягды давала яму чысьцейшую надзетку якую. Калi касiў, ад усiх на лузе сьвяцiўся. I мацi сама, было, нясе есьцi гаспадару свайму й малых пасылае. Дзецi й пытаюцца:
- А дзе ж мы бацьку нойдзiм?
- Дзеткi, глядзiце, дзе кашуля бялейшая.
I прыгадваецца, як песьня пытаецца:
Сягоньня субота,
А заўтра нядзеля.
Чаму ў цябе, хлопча,
Кашуля нябела?
Калi ж
Жанчына прыйшла ў вушацкi клуб. Моладзь адпаведна з часам i модай танцуе павольны танец. Глядзела, глядзела жанчына, чакала, чакала дый ня выцерпела:
- Дык калi ж яны ўжо танцаваць пачнуць?
У вырай
Маладзейшы сусед запрашае старэйшага гадамi на рыбу (у нас кажуць дасюль: пайсьцi на рыбу, у ягады, у грыбы). Старэйшы аднекваецца:
- Ня мае гады на рыбу хадзiць - у вырай зьбiрацца пара!
Сон на руку
Ранiцай жонка крыўдзiцца мужыку:
- Аж замарылася, пакуль з табой увосьнi сварылася.
Мужык пытаецца:
- Чаму?
- Дык ты першы пачаў.
Галоўнае не ўступiць, хоць усрацца, а не падацца.
Барышы
Мама неяк тлумачыла мне, што барышное - гэта агуркi, цыбуля, рэпа й iншая гароднiна. Iм барышуюць, пьюць барышы: гарэлку, вiно цi якую юруху. I кажуць жа: бабы качэргi мянялi, а барышы пiлi.
Кароткi дыялог
Каля бочкi зь пiвам.
- Цi добрае ваша пiва?
- Пакуль што нi зь кiм ня бiлася.
Ад жарту пiва яшчэ п'янейшае робiцца.
Па-свойму чуе
Дзед Селiвей любiць унука. Баiць яму казкi. Бярэ з сабой на Вечальле рыбу вудзiць, на чаўне возiць. А малы чуе па-свойму дзедава ймя
