- Падумай як след, Пляскатагаловы, каб i табе не звязаць сябе смяротным вузлом. Мне не трэба ад цябе Слова, я i так ведаю...
- Няхай будзе гэтак, - сказаў Каа. - Я не буду даваць Слова. Але што ты думаеш рабiць, калi прыйдуць рудыя сабакi?
- Яны павiнны пераплысцi Вайнгангу. Я хачу сустрэць iх на водмелях, а за мною была б Чарада. Нажом i зубамi мы прымусiлi б iх адступiць унiз па цячэннi ракi i крыху астудзiлi б iм глоткi.
- Гэтыя сабакi не адступаюць, i глоткi iм не астудзiш, - сказаў Каа. Пасля гэтага палявання не будзе больш нi чалавечка, нi ваўчаняцi, застануцца адны голыя косцi.
- Алала! Памiраць дык памiраць! Паляванне будзе сама слаўнае! Але я яшчэ малады i бачыў мала дажджоў! У мяне няма нi мудрасцi, нi сiлы. Ты прыдумаў што-небудзь лепшае, Каа?
- Мне давялося бачыць сотнi i сотнi дажджоў. Перш чым у Хатхi выпалi малочныя бiўнi, я пакiдаў ужо ў пыле доўгi след. Клянуся Першым Яйкам, я старэйшы за многiя дрэвы i бачыў усё, што рабiлася ў джунглях.
- Але такога палявання яшчэ нiколi не было, - сказаў Маўглi. - Нiколi яшчэ рудыя сабакi не станавiлiся нам упоперак дарогi.
- Што ёсць, тое ўжо было. Тое, што будзе, - гэта толькi забыты год, якi вярнуўся назад. Пасядзi спакойна, пакуль я пералiчу мае гады.
Цэлую доўгую гадзiну Маўглi адпачываў сярод кольцаў Каа i забаўляўся з нажом, а Каа, уткнуўшыся нерухомай галавой у зямлю, успамiнаў пра ўсё, што бачыў i даведаўся з таго дня, як вылупiўся з яйка. Вочы яго, здавалася, пагаслi i зрабiлiся падобныя на цьмяныя апалы, i час ад часу ён рэзка торгаў галавой то ўправа, то ўлева, быццам яму снiлася паляванне. Маўглi спакойна драмаў; ён ведаў, што няма нiчога лепшага, чым выспацца перад паляваннем, i прызвычаiўся засынаць у любы час дня i ночы.
Раптам ён адчуў, што цела Каа становiцца таўсцейшым i шырэйшым пад iм, таму што вялiзны ўдаў надзьмуўся, сыкаючы, нiбы меч, калi яго выхоплiваюць са стальных ножнаў.
- Я пабачыў усе мёртвыя часiны, - сказаў урэшце Каа, - i вялiкiя дрэвы, i старых сланоў, i скалы, якiя былi голыя i спiчастыя, перш чым абраслi мохам. Ты яшчэ жывы, чалавечак?
- Месяц толькi што ўзышоў, - сказаў Маўглi. - Я не разумею...
- Кшш! Я зноў Каа. Я ведаю, што часу мiнула няшмат. Зараз мы пойдзем да ракi, i я пакажу табе, што трэба рабiць з сабакамi.
Прамы, як страла, ён павярнуў да галоўнага рэчышча Вайнгангi i кiнуўся ў ваду крыху вышэй плёса, за якiм вiднелася Скала Мiру, а разам з iм кiнуўся ў ваду i Маўглi.
- Не, не плывi сам - я рухаюся хутчэй. На спiну да мяне, Маленькi Брат!
Левай рукой Маўглi абняў Каа за шыю, правую руку моцна прыцiснуў да цела i выцягнуў ногi ў даўжыню. I Каа паплыў супраць цячэння, як умеў плаваць толькi ён адзiн, i струменi бурлiвай вады запенiлiся вакол шыi Маўглi, а яго ногi загайдалiся на хвалi, узнятай слiзготнымi бакамi ўдава. Крыху вышэй Скалы Мiру Вайнганга звужваецца ў цяснiне памiж мармуровых скалаў ад васьмiдзесяцi да ста футаў у вышыню, i вада там шалёна iмчыцца мiж скаламi па вялiкiх i малых камянях. Але Маўглi не думаў пра гэта; не было такой вады на свеце, якой ён спалохаўся б хоць на хвiлiну. Ён глядзеў на скалы па берагах ракi i трывожна нюхаў паветра, у якiм стаяў саладкавата-кiслы пах, вельмi падобны на пах мурашнiку ў спякотны дзень. Ён мiжвольна спусцiўся нiжэй у ваду, выстаўляючы галаву толькi для таго, каб уздыхнуць. Каа стаў на якар, двойчы абкруцiўшы хвост вакол падводнай скалы, i падтрымлiваў Маўглi, а вада iмчалася паўз iх.
- Гэта Месца Смерцi, - сказаў хлопчык. - Чаго мы тут?
- Яны спяць, - сказаў Каа, - Хатхi не саступае з дарогi Паласатаму, але i Хатхi i Паласаты саступаюць з дарогi рудым сабакам. Сабакi ж кажуць, што нiкому не саступяць з дарогi. А каму саступае з дарогi Маленькi Народ Скалаў? Скажы мне, Гаспадар Джунгляў, хто ж у нас сама галоўны?
- Вось гэтыя, - прашаптаў Маўглi. - Тут Месца Смерцi. Хадзем адсюль.
- Не, глядзi як след, таму што яны спяць... Тут усё гэтак жа, як было, калi я быў не даўжэйшы за тваю руку.
Патрэсканыя ад часу i непагадзi скалы ў цяснiне Вайнгангi ад самага пачатку джунгляў былi жыллём Маленькага Народа Скалаў - клапатлiвых, сярдзiтых чорных дзiкiх пчол Iндыi, i, як добра ведаў Маўглi, усе сцяжынкi зварочвалi ўбок за паўмiлi ад iх уладанняў. Шмат стагоддзяў Маленькi Народ меў тут прытулак i раiўся тут, перасяляўся з расколiны ў расколiну i зноў раiўся, пакiдаючы на белым мармуры плямы ад старога мёду, лепячы свае чорныя соты ўсё вышэй i глыбей у цемры пячор. Нi чалавек, нi звер, нi вада, нi агонь нi разу не асмелiлiся iх закрануць. Абапал ракi цяснiна на ўсю даўжыню была нiбы завешана мiгатлiвым чорным аксамiтам, i Маўглi скалануўся, калi ўзняў вочы, бо над iм вiселi, счапiўшыся, мiльёны пчол, якiя цяпер спалi. Там былi яшча глыбы i гiрлянды i нешта падобнае на гнiлыя пнi, што ляпiлiся да скалаў. Гэта былi старыя соты мiнулых гадоў або новыя гарады, пабудаваныя ў зацiшку схаванай ад ветру цяснiны. Цэлыя горы губкавых гнiлых адкiдаў скацiлiся ўнiз i заселi памiж дрэвамi i лiянамi, якiмi зараслi скалы. Прыслухаўшыся, Маўглi не раз лавiў вухам шоргат i гук падзення поўных мёду сотаў, што зрывалiся ўнiз дзе-небудзь у цёмнай галерэi, потым - сярдзiтае гудзенне крыльцаў i змрочнае 'кап-кап-кап' мёду, што пералiваўся цераз край i густымi кроплямi павольна падаў на галiны.
На адным беразе ракi была маленькая пясчаная водмель не шырэй за пяць футаў, i на ёй грувасцiлiся горы смецця, што назбiралася за сотнi гадоў. Там ляжалi мёртвыя пчолы, адкiды, старыя соты, крыльцы матылькоў i жукоў, што паквапiлiся красцi мёд. Усё гэта зляжалася ў роўныя груды найтанчэйшага чорнага пылу. Аднаго вострага паху было дастаткова, каб адпудзiць кожнага, хто не мог лятаць i ведаў, што такое Маленькi Народ.
Каа плыў уверх па рацэ, пакуль не дабраўся да пясчанай водмелi каля ўвахода ў цяснiну.
- Вось здабыча гэтага года, - сказаў ён. - Глядзi!
На пяску ляжалi шкiлеты двух маладых аленяў i буйвала.
Маўглi бачыў, што нi воўк, нi шакал не кранулi касцей, якiя агалiлiся самi сабою, ад часу.
- Яны перайшлi мяжу, яны не ведалi, - прашаптаў Маўглi, - i Маленькi Народ забiў iх. Хадзем адсюль, пакуль пчолы не прачнулiся!
- Яны не прачнуцца да свiтанку, - сказаў Каа. - Цяпер я табе раскажу. Многа-многа дажджоў назад загнаны алень забег сюды з поўдня. Ён не ведаў джунгляў, а за iм па пятах гналася Чарада. Нiчога не бачачы ад страху, алень скокнуў з вышынi. Сонца стаяла высока, i пчол было вельмi многа, i вельмi злосных. I ў Чарадзе таксама было шмат такiх, якiя скочылi ў Вайнгангу, але ўсе яны памерлi, яшчэ не даляцеўшы да вады. Тыя, што не скочылi, таксама памерлi ў скалах наверсе. Але алень застаўся жывы.
- Чаму?
- Таму што ён бег наперадзе, скокнуў раней, чым Маленькi Народ пачуў яго, i быў ужо ў рацэ, калi яны сабралiся джалiць. А Чараду, што гналася за iм, усю чыста абляпiлi пчолы, якiх спудзiў тупат аленя.
- Той алень застаўся жывы? - у роздуме паўтарыў Маўглi.
- Прынамсi, ён не памёр тады, хоць нiхто не чакаў яго ўнiзе, гатовы падтрымаць на вадзе, як будзе чакаць чалавечка адзiн стары тоўсты, глухi, жоўты пляскатагаловы ўдаў - так-так, хоць бы за iм гналiся сабакi ўсяго Дэкана! Што ты на гэта скажаш?
Галава Каа ляжала на мокрым плячы хлопчыка, а яго язык трымцеў каля вуха Маўглi. Маўчанне цягнулася доўга, потым Маўглi прашаптаў:
- Гэта называецца тузаць Смерць за вусы, але... Каа, ты i праўда сама мудры ў джунглях.
- Так гаварыў шмат хто. Глядзi ж, калi сабакi пагоняцца за табою...
- А яны, вядома, пагоняцца! Хо-хо! У мяне пад языком назбiралася шмат калючак, знойдзецца што ўваткнуць iм у шкуру!
- Калi сабакi пагоняцца за табою, нi на што не зважаючы, гледзячы толькi на твае плечы, яны кiнуцца ў ваду або тут, або нiжэй, бо Маленькi Народ прачнецца i пагонiцца за iмi. А Вайнганга прагная рака, i ў iх не будзе Каа, каб утрымаць iх на вадзе, таму тых, хто застанецца жывы, панясе ўнiз, да водмеляў каля Сiянiйскiх Пячораў, i там твая Чарада можа схапiць iх за горла.
- О-о! Лепей i быць не можа, хiба толькi калi дажджы выпадаюць у сухмень. Цяпер застаюцца адны дробязi: прабег i скачок. Я зраблю так, што сабакi мяне пазнаюць i пабягуць за мною па пятах.
- А ты агледзеў скалы наверсе, з боку берага?
- I праўда, не агледзеў. Пра гэта я забыўся.
- Iдзi паглядзi. Там кепская зямля, уся няроўная, на ямах. Ступiш хоць раз сваёй нязграбнай нагой не
