... Гарэлка апалiла паднябеньне, зь цяжкасьцю прайшла ў нутро. Макар скрывiўся, адрыгнуў, зноў прыклаўся да рыльца, i ў гэты момант на рэдакцыйны падворак выехала, блiснуўшы бампэрам, шэрая 'Волга'. Машына спынiлася пасярод двара, газанула, i зь яе выйшлi двое: нейкi мiлiцэйскi чын i сакратар абкаму Калупайка.
Прыгнуўшы голаў, Макар выбег у калiдор, мерачыся даць дзёру праз заднiя дзьверы, але, згадаўшы, што дзьверы зачынены, вярнуўся ў габiнэт, прыхапiў са стала недапiтую пляшку i з грукатам увалiўся ў шафу.
- Ну, хто тут ёсьць? - пачуўся неўзабаве прыглушаны Калупайкавы голас, i пад шафаю рыпнулi масьнiцы.
Разважаючы на добры лад, можна было меркаваць, што Калупайка зазiрне ў пусты габiнэт дый сыдзе з рэдакцыi. Але ж рыпеньне масьнiчын засьведчыла iншае: сакратар абкаму сыходзiць ня надта сьпяшаўся.
Макар памiргаў у цямноцьцi, прыпаў левым вокам да замочнай шчылiны i ўбачыў Калупайку, якi наблiжаўся да шафы. Сэрца ёкнула, Макар адхiнуўся ад шчылiны, стукнуўся патылiцай аб заднюю фанэрыну i ад страху перастаў дыхаць. Ня дыхаў ён хвiлiны тры, а калi зноў прыпаў да шчылiны, Калупайка ўжо сядзеў у крэсьле i з насьцярожлiвай усьмешкай на твары накручваў тэлефонны дыск.
Голас Калупайкавы гучаў глуха, невыразна, i асобныя словы нават цяжка было разабраць.
- Нам трэба пагаманiць, - стоена казаў сакратар i нават тут, унутры фанэрнай шафы, было чутна, што сакратар хваляваўся.
Калупайка кашлянуў, са стогнам уздыхнуў i пасьля паўзы прамовiў:
- Ну добра, не жадаеце размаўляць са мной асабiста, давядзецца размаўляць з кiраўнiком абласнога камiтэту партыi. Карацей, я высылаю 'Волгу'.
Макар бачыў праз шчылiну, як Калупайка падышоў да вакна, махнуў рукой, i на падворку парывiста загула машына.
Потым госьць стаў хадзiць па габiнэту, запусьцiўшы рукi ў штаны i штосьцi там перабiраючы, i Макар, падгледзеўшы гэта, скрывiўся i прыпаў вуснамi да пляшкi.
'Волга' вярнулася надта хутка, але галава пасьпела захмялець, замочная шчылiна плыла перад вачыма й даводзiлася штохвiлi мiргаць, каб яна не сплыла канчаткова.
На калiдоры зацюкалi жаночыя туфлiкi. Макар прыпаў да рыльца, потым да шчылiны i ўраз працьверазеў: у габiнэт увайшла Данута. Увайшла рашуча, грацыёзна, пераблытаўшы думкi ў галаве i чарговым разам перацяўшы дыханьне.
Данута села ў крэсла, i ў шчылiне сталi бачны толькi частка загарэлай рукi ды мысок лякiраванага туфлiка.
Калупайка штосьцi сказаў - словы гэтыя праляцелi мiма вушэй, - а вось Дануччына фраза: - Жонцы паспавядайцеся! - казытнула ня толькi слых, але й душу.
- Дана, ну як ты не разумееш, - прамармытаў Калупайка, абхапiўшы рукамi голаў. - Развод для мяне - гэта канец кар'еры. Ты гэтага хочаш?
- Я ўжо нiчога не хачу, - адгукнулася Данута, i зь вiдавоку зьнiклi адразу i рука, i мысок лякiраванага туфлiка.
- Твае выбрыкi проста зьдзiўляюць, - сакратар абкама шаргатнуў нагой па падлозе. - Тады, на 'Качыным Востраве'... - У гэтым месцы сакратар уздыхнуў: 'Пакахаю першага, хто ўвалiцца ў залю...' Ну, павiсла ты на гэтым п'яным ёлупнi. I што? Думала, я пабягу тапiцца?
Пачуўшы пра 'Качыны Востраў', Макар тузануўся, бухнуў азадкам у заднюю сьценку i замёр бяз духу.
- Э-эх, Данка! - вырвалася з сакратарскай глоткi, i Макар iзноў зiрнуў у шчылiну. - Няўжо ж я цябе тут пакiну?
Калупайка дастаў з кiшэнi нейкую паперку, пачаў чытаць: - Вулiца Савецкая, 45 А... Трыццаць шэсьць квадратаў, санвузел разьяднаны... - У гэты мiг Дануччына рука пацягнулася за паперкай, а Калупайка, схапiўшы Дануту за пальцы, юрлiва гукнуў: - Спачатку пацалунак!
I тут надарылася неверагоднае: Данута падхапiлася з крэсла i спрытна ўселася на Калупайкавых каленях.
- Ну ты хоць яму аддалася? - пралепятаў сакратар, цалуючы аголены Дануччын плячук.
- Вось яшчэ! - фыркнула Данута, чытаючы паперку, а Калупайка, пасьля роспачнага ўздыху, прамовiў: - Ну як жа... гэты ёлупень у цябе цэлых дзьве гадзiны адседзеў.
Данута паспрабавала зьлезьцi з каленяў, але сакратар надзейна абхапiў яе за сьцёгны.
- Гэта табе Мандрык сказаў, шпiён твой?
- Ну, ня злуй, - Калупайка прымiрэнча перавёў дых, - я гэтага п'янтоса хачу ў Маскву паслаць, у Акадэмiю грамадзкiх навук. Дзеля гэтага сюды i прыехаў.
Валасатая рука накрыла абцягнутае белай панчохай калена, паткнулася пад спаднiцу, i ўсё патанула ў тумане. Макар лiхаманкава працёр вочы, i ў галаве ягонай замiтусiлiся, шукаючы выхаду, абрыўкi фраз: 'Павiсла на ёлупнi... Мандрык... шпiён твой...' Галаве стала горача, цела скаланулi дрыжыкi, ён рассунуў форткi дзьвярэй i ўбачыў, што з Калупайкам цалуецца не Данута, а нейкая страхаморлiвая каргота.
- Ведзьма, - прашапталi сасьмяглыя вусны, лёгкiя ўвабралi паветра, i Макар, выкулiўшыся з шафы, страшным голасам загарлаў:
- С-сука!
Жаночы вiскат зьлiўся з рэхам гэтага крыку, перад вачыма мiльганулi задзёртая спаднiца, расшпiлены прарэх i шэрыя мужчынскiя туфлi. Туфлi затупалi па падлозе, узьнялiся ў паветра, iмкнучыся да адчыненага вакна; Макар ухапiўся рукамi за левую туфлiну i пачуў звон разьбiтага шкла, мацюкi i трэск штыкецiн пад вокнамi.
Ён зь цяжкасьцю падняўся на ногi, перакiнуў з рукi ў руку сакратарскi абутак, а згледзеўшы на падворку мiлiцэйскага палкоўнiка, памкнуўся зноў залезьцi ў шафу. Па дарозе ён наступiў на пляшку, падскочыў, улякнута паглядзеў сабе пад ногi. Недапiтая гарэлка разьлiлася па падлозе, дакладна паўтарыўшы абрысы Азоўскага мора.
- Ён там, у рэдакцыi, - даляцеў з падворка плаксiвы голас, i па правай назе паплыло мяккае i пяшчотнае цяпло. Яно плыло ўсё нiжэй i нiжэй, аж пакуль пад нагою не пачала расьцякацца цёмная пляма. Пляма расла ва ўсе бакi i неўзабаве стала нагадваць па форме Чорнае мора. I вось, калi ў калiдоры цяжка затупалi, а пад вокнамi жаласна заенчылi, дзьве плямы зьлiлiся, адкрыўшы вачам бязьмежны прастор, i схаладнелае сэрца парывiстым бiцьцём вiтала сутокi стыхiй.
