manni (стих 13).
76
Ipse quidem populus late pernotus habetur, / Lintre dapes quaerit, incolitatque mare.
77
Nam Hludowicus enim puerum nutrirat eundem, / Artibus ingenuis fecerat esse catum (стихи 27– 28).
78
AX. 823. P. 6: Ebo episcopus pergit partibus Danorum una cum Wildericho episcopo.
79
ARF. 823. P. 162–163: Venerat et Harioldus de Nordmannia, auxilium petens contra flios Godofridi, qui eum patria pellere minabantur; ob cuius causam diligentius explorandam ad eos dem flios Godofridi Teotharius et Hruodmundus comites missi fuerunt, qui et causam fliorum Godofridi et statum totius regni Nordmannorum diligenter explorantes adventum Harioldi praecesserunt et imperatori omnia, quae in illis partibus comperire potuerunt, patefecerunt. Cum quibus et Ebo Remorum archiepiscopus, qui consilio imperatoris et auctoritate Romani pontifcis praedicandi gratia ad terminos Danorum accesserat et aestate praeterita multos ex eis ad fdem venientes baptizaverat, regressus est.
80
Seegrьn 1967. S. 27–33. Роли, сыгранные Эбоном и Ансгарием в северной миссии (в контексте рукописной традиции «Жития святого Ансгария» и гамбургских фальсификатов) сравниваются в статье: Reuter 1910.
81
…breviter regem nostris de partibus Herholdt / Adgredere…
82
Non, sua regna mihi ut cedant, hoc consulo, credat, / Sed quo plasma Dei lucrifcare queam (стихи 103–104).
83
…dapibus iuvatus et armis… (стих 107).
84
Ecce volant centum per Rheni fumina puppes, / Velaque candidolis consotiata modis, / Denorum populis oneratae munere, nec non / Heroldum regem prima carina vehit… (стихи 287–290).
85
Credo Deum verum, respuo sculpta manus (стих 346).
86
Regis honoratos proceres revelantque decorant, / Ast alios plures turba levavit aquis (cтихи 355– 356).
87
Interea Heroldus cum talia cerneret hospes, / Multimoda versat pectore consilia (стихи 567–568).
88
Caesar at ipse manus manibus suscepit honestis; / Iunguntur Francis Denica regna piis (стихи 605– 606).
89
Heroldus dapibus variisque refertus et armis (стих 631).
90
«А при дворе самого короля и сын, и племянник / Стражами ныне стоят, франков порядки храня» (Filius atque nepos ipsius re gis in aula / Excubiis vigilant, Francica iura colunt, стихи 629–630).
91
Tu retines Christi nomine cuncta pater (стих 638).
92
Angenendt 1984. S. 215–223.
93
Astronomus. S. 357. Anm. 309; Wood 1987. P. 36–38.
94
ARF. 814. P. 141: …Herioldus rebus suis difdens ad imperatorem venit et se in manus illius commendavit; quem ille susceptum in Saxoniam ire et oportunum tempus exspectare iussit, quo ei… auxilium ferre potuisset («Харальд, отчаявшись, прибыл к императору и сделался его вассалом (букв.: передал себя в его руки. –
95
Astronomus. 24. S. 356: Eodem etiam tempore Herioldus, ad quem summa regni Danorum pertinere videbatur et qui pridem a fliis Godefridi regno pulsus fuerat, ad imperatorem Hludouuicum confugium fecit et iuxta morem Francorum manibus illius se tradidit. Quem rex susceptum in Saxoniam ire iussit et tempus, quo ei auxilium ferre posset ad recuperationem sui principatus, ibidem operiri («В то же время Харальд, которому принадлежала высшая власть в Дании и которого недавно изгнали из королевства сыновья Готфрида (Готтрика. –
96
Teganus. 33. S. 220: Sequenti vero anno erat in palatio regio Ingilenheim, et ibi ad eum venit Heriolt de Danais, quem domnus imperator elevavit de sacro fonte baptismatis, et uxorem elevavit de fonte domna Iudith augusta. Tunc domnus imperator magnam partem Fresonum dedit ei, et donis honorifcis ornavit eum, et cum legatis suis dimisit eum ire cum pace.
97
Astronomus. 40. S. 432: Necnon et Herioldus a Nordmanniae partibus cum uxore veniens Danorumque non parva manu, Mogon tiaci apud sanctum Albanum cum suis omnibus baptismatis sacri perfusus est unda, plurimisque ab imperatore donatus muneribus. Verens autem piissimus imperator, ne ob tale factum negaretur ei habitatio soli naturalis, dedit ei quendam comitatum in Frisia, cuius vocabulum est Hriustri, quo se suosque, si necessitas ex igeret, tuto recipere posset.
98
VA. 7. S. 26, 29: Post haec vero contigit, ut Herioldus quidam rex, qui partem tenebat Danorum, ab aliis ipsius provintiae regibus odio et inimicitia conventus, regno suo expulsus sit. Qui serenissimum adiit imperatorem Hludowicum, postulans, ut eius auxilio uti mereretur, quo regnum suum denuo evindicare valeret. Qui eum secum detentum tam per se quam per alios ad suscipiendam christianitatem cohortatus, quod scilicet inter eos ita maior familiaritas esse posset, populusque christianus ipsi ac suis promptiori voluntate in adiutorium sic veniret, si uterque unum coleret Deum, tandem gratia divina tribuente ad fdem convertit, et sacro baptismate perfusum ipse de sacro fonte suscepit sibique in flium adoptavit. Quem cum iterum ad sua remittere vellet, ut eius auxilio munitus regni sui fnes repeteret, coepit diligentius quaerere, si quem inveniret sanctae devotionis virum, qui cum eo ire posset eique continuo adhereret feretque illi et suis ad corroborandam suscipiendamque fdem Domini magister doctrinae salutaris… per Dorstatum et vicinia Fresonum transeuntes, ad confnia pervenerunt Danorum. Et quia interdum pacifce in regno suo Herioldus rex consistere non poterat, dedit ei memoratus augustus ultra Albiam benefcium, ut, si quando ei necessarium esset, ibi subsistere posset.
99
ARF. 814, 815. P. 141–142. См. также примеч. 42 к наст. очерку, с. 75.
100
Gesta. I, 15: Per idem tempus Hemmingo rege Danorum mortuo Sigafrid et Anulo, nepotes Godafridi, cum inter se de primatu regni convenire non possent, prelio sceptrum diviserunt. In qua congressione XI milibus hominum interemptis reges ambo ceciderunt, pars Anulonis cruenta victoria potiti Reginfridum et Haraldum in
