‘Als het Patriarchaat de Kzinti zo’n wet zou proberen op te leggen, dan zouden we het uitroeien vanwege de brutaliteit ervan.’ Maar mensen waren geen Kzinti. Vijfhonderd jaar lang waren de wetten ongewijzigd gebleven. Toen, tweehonderd jaar geleden, hadden geruchten de kop opgestoken. Binnen het officiele lichaam dat zorgdroeg voor de wetten zouden chicanes aan de gang zijn. Het uiteindelijke resultaat van het schandaal waren drastische veranderingen in de wetten op de geboortenbeperking geweest.
Elk mens, man of vrouw, ongeacht zijn of haar genen, had nu recht op een kind. En daarboven kon hij of zij automatisch Geboorterecht Twee en Drie krijgen: voor een hoog IQ, of voor aantoonbare psychische vermogens, zoals Plateau-ogen of een absoluut richtinggevoel, of voor genen die bijdroegen tot een verwachte lange levensduur, zoals telepathie of een natuurlijk lang leven of een volmaakt gebit.
Je kon een geboorterecht kopen voor een miljoen sterren per stuk. Waarom niet? Het stond vast dat de kunst van het geld verdienen tot dezelfde categorie behoorde als telepathie of een natuurlijk lang leven. En het betekende weer zoveel pogingen tot omkoping minder.
Je kon ook vechten voor Geboorterechten in de arena, als je tenminste je Geboorterecht Een nog niet had verbruikt. De winnaar won Twee en Drie, de verliezer verloor zijn Een en zijn leven. Het een compenseerde het ander.
‘Ik heb dit soort gevechten gezien,’ zei Spreker. ‘Als deel van jullie amusementsshows. Ik dacht dat ze vochten voor het genoegen dat ze eraan beleefden.’
‘Nee, het is ernst,’ zei Louis. Teela giechelde.
‘En de Loterijen?’
‘Er is een wanverhouding,’ zei Nessus. ‘Zelfs met de middelen die ervoor zorgen dat mensen niet ouder worden, sterven er op Aarde toch elk jaar meer mensen dan er worden geboren …’ En dus telden de autoriteiten elk jaar de sterfgevallen en de naar andere werelden vertrokkenen op, trokken daar het aantal op Aarde geborenen en naar de Aarde verhuisden af en maakten het aantal Geboorterechten dat dan overbleef inzet van de Nieuwjaarsloterij.
Iedereen mocht meedoen. Als je geluk had, kon je tien of twintig kinderen krijgen — als dat geluk was. Zelfs misdadigers die hun straf uitdienden, mochten niet van de loterij worden uitgezonderd. ‘Zelf heb ik vier kinderen,’ zei Louis Wu. ‘Een via de loterij. Je had drie van de vier ontmoet als je twaalf uur vroeger was gekomen.’
‘Het klinkt allemaal heel eigenaardig en heel gecompliceerd. Als de bevolking van Kzin te talrijk wordt dan —’
‘Vallen we de dichtstbijzijnde menselijke wereld aan?’
‘Zeker niet, Louis. Dan vechten we tegen elkaar. Hoe minder ruimte er is voor ieder Kzin-individu, hoe groter de kans dat een Kzin aanstoot neemt aan een andere Kzin. Ons bevolkingsprobleem lost zichzelf op. We zijn nooit met jullie tweemaal acht tot de tiende macht Kzinti op een enkele planeet geweest!’
‘Ik geloof dat ik het begin te begrijpen,’ zei Teela Brown. ‘Mijn ouders waren alle twee winnaars van de Loterij.’ Ze slaakte een wat nerveus lachje. ‘Anders zou ik nooit zijn geboren. En nu we het er toch over hebben, mijn grootvader was —’
‘Vijf generaties lang zijn al je voorouders al mensen die de Loterij hebben gewonnen en juist daarom nakomelingen op de wereld hebben kunnen zetten.’
‘Is het werkelijk! Dat heb ik nooit geweten!’
‘De cijfers liggen heel duidelijk,’ verzekerde Nessus.
‘Maar de vraag “Nou en?” blijft onbeantwoord,’ zei Louis Wu. ‘Zij-die-heersen in de vloot van de poppenspelers hebben de stelling ontwikkeld dat de voortplanting van de bewoners van de Aarde gericht is op het vergroten van de geluksfactor.’
‘Huh!’
Teela Brown boog zich naar voren in haar stoel, een en al nieuwsgierigheid. Ze had vast en zeker nog nooit een krankzinnige poppenspeler gezien.
‘Denk eens aan de loterijen, Louis. Denk eens aan evolutie. Zevenhonderd jaar lang werd jullie voortplanting geregeld door een paar simpele getallen: twee geboorterechten per persoon, twee kinderen per paar. Hier en daar won er iemand misschien een derde geboorterecht of werd hem zijn eerste geweigerd, om een goede reden: diabetische genen of zo iets. Maar het grootste deel van de mensheid had twee kinderen.
En toen kwam er een andere wet. De afgelopen tweehonderd jaar is tussen de tien en de dertien procent van elke generatie hier geboren dank zij het feit dat een van zijn ouders een winnend lot in de Loterij had. Wat bepaalt wie in leven blijft en zich voortplant? Op Aarde is dat geluk.
En Teela Brown is de dochter van zes generaties van gokkers die allemaal wonnen …’
Teela Brown
Teela zat een beetje hulpeloos te giechelen.
‘Kom nou toch,’ zei Louis Wu. ‘Je kunt geluk niet fokken op dezelfde manier als je ruige wenkbrauwen probeert te krijgen.’
‘Toch proberen jullie telepathie op die manier te krijgen.’
‘Dat is niet hetzelfde. Telepathie is geen psychisch vermogen. De werking van de rechter parietale hersenkwab is bekend. Alleen doet die hersenkwab bij de meeste mensen gewoon niks.’
‘Vroeger dacht men dat telepathie een van de psi-vermogens was. En nu zeg je dat geluk dat niet is.’
‘Geluk is geluk.’ Het gesprek had amusant kunnen zijn, net zo amusant als Teela het vond, maar Louis zag wat zij niet zag. De poppenspeler meende wat hij zei. ‘Statistisch gezien kom je altijd op een gemiddelde uit, met af en toe misschien een uitschieter naar links of rechts. Het zit je tegen en hop, je doet niet meer mee. Kijk maar naar de dinosaurussen. Als de dobbelstenen voor jou gunstig vallen, dan —’
‘Men denkt dat sommige mensen invloed kunnen uitoefenen op hoe een dobbelsteen valt.’
‘Best, dan heb ik een ongelukkige metafoor gekozen. Waar het om gaat is —’
‘Ja,’ gromde de Kzin. Hij kon een stem opzetten om muren mee omver te trillen als hij dat wilde. ‘Waar het om gaat is dat we accepteren wie door Nessus als vierde wordt uitgekozen. Het schip is van jou, Nessus. Wie is het vierde bemanningslid?’
‘Hier in dit vertrek!’
‘Wacht eens even, drigg nog aan toe!’ Teela stond op. Het zilveren netwerk flitste als echt metaal over haar blauwe huid en haar haar wapperde als een vlam in de luchtstroom van de airconditioning. Deze hele toestand is belachelijk. Ik ga nergens heen. Waarom zou ik?’
‘Zoek iemand anders uit, Nessus. Er moeten miljoenen mensen zijn die aan die voorwaarden van je voldoen. Waarom doe je nu zo moeilijk over deze ene?’
‘Het zijn er geen miljoenen, Louis. We beschikken over een paar duizend namen en telefoonnummers of prive-transfercabinenummers van de meesten. Voor allen geldt hetzelfde als wat voor Teela Brown geldt: vijf generaties voorouders die zijn geboren dank zij een winnend lot in de Loterij.’
‘En?’
Nessus begon heen en weer te lopen. ‘Een groot aantal van die paar duizend valt af omdat het duidelijk pechvogels zijn. En van wat er overblijft schijnt niemand er ooit te zijn. Als we opbellen, zijn ze er niet. Als we nog eens bellen, krijgen we van de computer een slechte verbinding. Als we vragen naar iemand van het gezin Brandt, begint elke telefoon in Zuid-Amerika te bellen. Er zijn klachten gekomen. Het is allemaal heel frustrerend.’ Tiktiktik. Tiktiktik.
‘Je hebt me niet eens verteld waar de reis heen gaat,’ zei Teela. ‘Ik kan onze bestemming nu niet noemen, Teela. Maar je mag wel —’
‘Bij de rode klauwen van Finagle! Weiger je ons dat zelfs te vertellen?’
‘Je mag wel de holo bekijken die Louis Wu bij zich heeft. Dat is het enige dat ik je op dit ogenblik aan informatie mag bieden.’ Louis reikte haar de holo aan, met zijn baby-blauwe streep tegen een achtergrond van zwart, met ervoor een vlammend witte schijf. Ze nam er de tijd voor om het te bekijken, en alleen Louis zag haar gezicht rood worden van het bloed dat er in woede naar toe vloeide.
Toen ze antwoord gaf, spuwde ze de woorden een voor een uit, als waren het druivepitten. ‘Dit is het belachelijkste idee dat ik ooit heb gehoord. Je verwacht dat Louis en ik zo maar het verkende deel van de ruimte
