Wliczajac statki do wykrywania satelitow, a takze pare nowych, nieduzych radioteleskopow uruchomionych w takich miejscach, jak Reykjavik czy Dzakarta, dysponowali teraz az za gesta siecia detekcyjna dla sygnalu, pracujaca w kazdym praktycznie pasie dlugosci astronomicznej. W Paryzu szykowala sie wkrotce glowna konferencja Swiatowego Konsorcjum Wiadomosci, do ktorej przygotowaniem mialy byc sesje naukowe w gremiach obejmujacych te kraje, ktore dysponowaly najwiekszymi porcjami danych. W wiekszosci byly to spotkania czterodniowe, zas podsumowujaca sesja w Argusie wlasciwie miala za cel pozyskanie ludzi takich, jak der Heer, ktorzy sluzyliby za posrednikow miedzy uczonymi a politykami. W sklad delegacji sowieckiej, ktorej nominalnie przewodniczyl Lunaczarski, wchodzilo jeszcze paru uczonych i inzynierow o nie gorszej reputacji. Wsrod nich: Gienrik Archangielski, swiezo mianowany dyrektorem zdominowanego przez Sowiety miedzynarodowego konsorcjum o nazwie Intercosmos; takze Timofiej Gotsridze, wymieniany jako Minister Przemyslu Ciezkiego i czlonek KC.

Wygladem Vaygay przypominal kogos, kto wlazl w sam srodek jakichs nieslychanych napiec. Znow zaczal odpalac papierosa od papierosa: gdy mowil, w jego uniesionej dloni zawsze jarzyl sie ognik miedzy kciukiem a palcem wskazujacym.

— Zgadzam sie, ze dlugosci teraz prawidlowo zachodza na siebie. Mimo to obawiam sie, ze troche tego wszystkiego za duzo: niech, na przyklad, nawali skraplacz helu na Marszalku Niedielinie, albo zasilacz mocy w Reykjaviku i ciaglosc odbioru lezy. Przypuscmy, ze na pelny cykl Wiadomosci, z jej nawrotem znow do samego poczatku, przyjdzie czekac dwa lata. Jesli teraz choc jeden kawalek nam wypadnie, to dopiero za dwa lata bedziemy mogli go uzupelnic. A pamietajmy, ze nie ma zadnej pewnosci, czy Wiadomosc zechce sie znow zaczac od poczatku. Jezeli nie, to brakow nigdy nie uzupelnimy. Uwazam, ze powinnismy brac pod uwage absolutnie wszystkie, nawet najmniej prawdopodobne mozliwosci.

— Wiec co pan proponuje? — zapytal der Heer. — Cos w rodzaju zapasowego generatora dla kazdego z obserwatoriow nalezacych do Konsorcjum?

— Tak. I samodzielne wzmacniacze, spektrometry, autokorelatory, sciezki dyskietek i tak dalej w kazdym osrodku. A dla plynnego helu zabezpieczenie blyskawicznego transportu lotniczego, na wypadek awarii w odleglych obserwatoriach.

— Zgadzasz sie, Ellie?

— Absolutnie, tak.

— Cos jeszcze?

— Mysle, ze powinnismy kontynuowac obserwacje Vegi w bardzo szerokim spektrum czestotliwosci — odezwal sie Vaygay. — Nie mozna wykluczyc, ze jutro dojdzie nam jakas zupelnie nowa wiadomosc, lecz tylko w jednym pasmie. Powinnismy tez zaczac monitorowac inne regiony nieba. Klucz do Wiadomosci moze wcale nie nadejsc z Vegi, a z jakiegos zupelnie innego miejsca…

— Prosze o chwile uwagi, chcialbym zaznaczyc, ze glos Vaygaya uwazam za nadzwyczaj istotny — wtracil sie Valerian. — Zyjemy w chwili niezwyklej, jedynej w swoim rodzaju. Otrzymujemy Wiadomosc, choc nie czynimy wielkiego postepu w jej odczytaniu. Nie mamy wszak w tej dziedzinie zadnego doswiadczenia. Tym bardziej naszym obowiazkiem jest zabezpieczyc absolutnie wszystko, co jest do zrobienia. Przeciez nie chcemy za rok czy dwa pluc sobie w brode, ze bylo jakies smiesznie proste zabezpieczenie, o ktorym zapomnielismy, albo jakis glupi pomiar, ktorego nie wzielismy pod uwage. Zakladac, ze Wiadomosc powtorzy sie od poczatku, to budowac zamki na lodzie. Nie ma w niej niczego, przynajmniej do tej chwili, co gwarantowaloby te mozliwosc. Jakakolwiek szansa dzis puszczona, moze sie juz nie powtorzyc. Nigdy. Wiec rowniez jestem zdania, ze w sprawie instrumentalnego wyposazenia jest jeszcze masa niedociagniec. Wiemy juz przeciez, ze istnieje czwarta warstwa palimpsestu.

— Jest tez problem personelu — dodal Vaygay. — Zalozmy, ze Wiadomosc bedzie nadchodzila nie przez rok czy dwa, ale przez dziesiec lat. Albo, ze to jest dopiero pierwsza z serii informacji, ktore nadchodzic beda z roznych regionow nieba. Mamy nie wiecej niz kilkuset rzeczywiscie wykwalifikowanych radioastronomow na swiecie. To bardzo malo, zwazywszy ogrom zadania. Kraje zindustrializowane powinny juz teraz rozpoczac szkolenie najwyzszej klasy radioastronomow i inzynierow radiowych.

Ellie zauwazyla, ze Gotsridze, ktory malo sie dotad odzywal, caly czas pilnie notuje. Po raz kolejny uderzylo ja, o ile bardziej Rosjanie sa zaawansowani w angielskim niz Amerykanie w rosyjskim.

Odpalajac papierosa od zarzacego sie jeszcze poprzedniego, Vaygay kontynuowal:

— Chcialbym dodac cos jeszcze. Taka swoja mala hipoteze. Trudno nawet nam udawac, ze wierzymy, iz Wiadomosc znow zacznie sie od poczatku, co zreszta profesor Valerian slusznie podkresla. Ze bylyby to zamki na lodzie. Wiec na tym wczesnym etapie byc moze nie probowalbym nawet przedstawiac tak niesprawdzonych teorii… Ale gdy wyrazamy swoje przypuszczenia, u sluchajacych wywolujemy pewien typ myslenia, ktore w przeciwnym razie by sie nie pojawilo. A co za tym idzie — wywolujemy czyny. Nie mialbym wiec odwagi przedstawic tak ryzykownej tezy, gdyby rowniez czlonek Akademii Nauk, Archangielski, nie doszedl dzieki swemu wyczuciu do podobnego wniosku. On i ja wielokroc nie zgadzalismy sie na temat ilosciowych pomiarow czerwonego przesuniecia kwazarow, tlumaczenia superluminarnych zrodel swiatla, masy szczatkowej neutrina, fizyki kwarkow w gwiazdach neutronowych… Wiele bylo sporow miedzy nami i przyznac musze, ze wiele razy on mial racje, choc czasem i ja. I prawie nigdy nie zgadzalismy sie, gdy rzecz znajdowala sie we wczesnym stadium spekulacji. Ale tym razem sie zgadzamy. Gienriku Dimitrowiczu, zechce pan zabrac glos?

Archangielski zdawal sie przyjmowac te slowa z pewnym nawet rozbawieniem. Prowadzili od lat z Lunaczarskim cos w rodzaju osobistego wspolzawodnictwa: podnosili temperature kazdej dysputy naukowej i celebrowali rozmaite kontrowersyjne spory, ale zawsze w tonie umiarkowanym, majacym na uwadze dobro sowiecko-amerykanskiego programu.

— Sadzimy — powiedzial — ze Wiadomosc to instrukcja budowy maszyny. Oczywiscie, nie wiemy jak ja rozszyfrowac. Ale dowody mozna znalezc w pewnych szczegolach tekstu. Podam przyklad: tutaj, na stronie 15 441 znajduje sie wyraznie odsylacz do wczesniejszej strony 13 097, ktora, szczesliwym przypadkiem, tez mamy, bo otrzymalismy ja z obserwatorium pod Taszkentem. Te pozniejsza odebrano tu, w Nowym Meksyku. I oto na stronie 13 097 znajdujemy nastepny odsylacz, tym razem do strony, ktorej nie odebralismy, bo jeszcze nie mielismy wtedy pokrytych wszystkich dlugosci, W calym tekscie sporo jest odsylaczy. Uogolnic to moglbym w nastepujacy sposob: na stronach pozniejszych wystepuja instrukcje bardziej skomplikowane, na wczesniejszych — mniej. Oto jest zasadniczy punkt. Rowniez w jednym miejscu znajdujemy na pojedynczej stronie az osiem cytatow z tekstu wczesniejszego.

— Panowie, nie jest to wiadomosc, ktora rzucalaby na kolana! — odezwala sie Ellie. — Rownie dobrze moze to byc podrecznik zadan z matematyki, gdzie pozniejsze oparte sa na wczesniejszych. A moze dluga powiesc, w ktorej wypadki z doroslego zycia sa zwiazane z dziecinstwem lub tym czyms, co maja na Vedze, kiedy sa mali. Pamietajmy, ze ich zycie moze byc o wiele dluzsze od naszego. W koncu moze to byc takze tekst religijny z wieloma przypisami.

— Miliard przykazan… — parsknal der Heer.

— Moze — powiedzial Lunaczarski spogladajac przez chmure papierosowego dymu w okno, za ktorym staly teleskopy. Zdawaly sie tesknie wpatrywac w niebo. — Ale gdy dostrzezesz regularnosc, z jaka przypisy wystepuja, zgodzisz sie, ze to bardziej wyglada na instrukcje budowy jakiegos urzadzenia. Bog jeden wie, do czego mialoby sluzyc.

ROZDZIAL 9

Numinosum

Cud jest podstawa kultu.

THOMAS CARLYLE. Sartor resartus (1833-34)

Twierdze, ze zwiazane z obserwacja kosmosu uczucie religijne jest najsilniejszym i najszlachetniejszym motywem dla pracy naukowej.

ALBERT EINSTEIN. Idee i Opinie (1954)
Вы читаете Kontakt
Добавить отзыв
ВСЕ ОТЗЫВЫ О КНИГЕ В ИЗБРАННОЕ

0

Вы можете отметить интересные вам фрагменты текста, которые будут доступны по уникальной ссылке в адресной строке браузера.

Отметить Добавить цитату