Я наставiў каўнер.
- Ёсць штосьцi няправiльнае ў нашым жыццi, Ота?
Ён глянуў на мяне i ўсмiхнуўся.
- Было нешта iншае, Робi.
- Праўда, - пагадзiўся я. - Але...
Яркая ўспышка аўтагена пырснула зялёным святлом на асфальт.
Палатка рабочых, асветленая ўсярэдзiне, здавалася цёплым маленькiм домам.
- Як ты думаеш - закончым 'кадзiлак' да аўторка? - спытаў я.
- Павiнны, - сказаў Кёстэр. - А чаму?
- Ды не, проста так...
Мы ўсталi i пайшлi дадому.
- Сёння са мной нешта не так, Ота, - сказаў я.
- З кожным бывае... Дабранач, Робi.
- Дабранач, Ота.
У пакоi я яшчэ крыху пасядзеў. Гэта будка раптам перастала мне падабацца. Люстра была агiдная, свяцiла занадта ярка, крэслы - пацёртыя, лiнолеум жахлiва бляклы, умывальнiк, ложак, над iм карцiна пра бiтву пад Ватэрлоа - сюды ж нельга запрасiць прыстойнага чалавека, падумалася. Жанчыну тым больш не запросiш. У лепшым разе - прастытутку з 'Iнтэрнацыяналя'.
III
У аўторак ранiцай мы сядзелi ў двары нашай майстэрнi i снедалi. 'Кадзiлак' быў гатовы. Ленц з лiстком паперы ў руцэ пераможна пазiраў на нас. Ён у нас быў адказны за рэкламу i толькi што зачытаў нам з Кёстэрам аб'яву аб продажы машыны, якую толькi што напiсаў. Яна пачынался са слоў: 'Водпуск у паўднёвых краях на шыкоўнай машыне!' Гэта было нешта сярэдняе памiж вершам i гiмнам.
Мы з Кёстэрам хвiлiнку памаўчалi. Нам трэба было спачатку крыху ачомацца ад гэтай бурлiвай плынi шматфарбнай фантазii. Ленц вырашыў, што пакарыў нас.
- Ёсць i паэзiя, i бляск, праўда? - з гонарам спытаў ён. - У век дзелавiтасцi трэба быць рамантычным, у гэтым фокус. Процiлегласцi прыцягваюцца.
- Толькi не ў грашовых справах, - запярэчыў я.
- Аўтамабiлi купляюць не на тое, каб укласцi грошы, хлопчык, - заявiў Готфрыд, не пагаджаючыся. - Iх купляюць, каб пазбавiцца грошай. I вось тут пачынаецца рамантыка, ва ўсякiм разе для камерсанта. У большасцi з iх яна нават на тым i канчаецца. Як думаеш, Ота?
- Ты ведаеш... - асцярожна пачаў Кёстэр.
- Што тут доўга гаварыць, - перабiў я яго. - Гэта - рэклама курорта альбо элiксiру прыгажосцi, але не аўтамабiля.
Ленц хацеў нешта сказаць.
- Хвiлiнку. Ты лiчыш, што мы прыдзiраемся, Готфрыд. У мяне ёсць прапанова: давайце спытаем у Юпа. Вось дзе голас народа!
Юп быў наш адзiны падсобнiк. Гэта быў падлетак пятнаццацi год - накшталт вучня. Ён абслугоўваў заправачную калонку, прыносiў нам сняданак, а ўвечары займаўся ўборкай. Ён быў малы, рабацiнневы. Большых вушэй, чым у яго, я яшчэ не бачыў. Кёстэр кажа: калi б Юп упаў з самалёта, з iм нiчога не здарылася б. Ён лёгка спусцiўся б на зямлю на вушах, як на парашуце. Мы паклiкалi яго. Ленц прачытаў яму рэкламу.
- Ты зацiкавiўся б такой машынай, Юп? - спытаў Кёстэр.
- Машынай? - перапытаў Юп.
Я засмяяўся.
- Вядома, машынай, - буркнуў Готфрыд. - А ты думаў, што конiкам-дзёгцiкам?
- А ў ёй ёсць хуткасць, кулачковы вал верхняга кiравання i гiдраўлiчны тормаз? - спытаўся Юп спакойна.
- Авечая галава, гэта ж наш 'кадзiлак', - гыркнуў Ленц.
- Не можа быць, - усумнiўся Юп i вышчарыўся на ўвесь рот.
- Бачыш, Готфрыд, - сказаў Кёстэр. - Вось яна - сённяшняя рамантыка.
- Кацiся зноў да сваёй калонкi, Юп, пракляты сын дваццатага стагоддзя.
Ленц у сапсаваным настроi знiк у майстэрнi, каб, не адмаўляючыся ад паэтычнай узнёсласцi, надаць аб'яве крыху тэхнiчнай канкрэтыкi.
Праз некалькi хвiлiн у дзвярах раптам з'явiўся старшы iнспектар Барзiг. Мы сустрэлi яго вельмi пачцiва. Ён быў iнжынер i эксперт страховачнага таварыства 'Фенiкс', вельмi ўплывовы чалавек пры атрыманнi заказаў на рамонт. У нас з iм былi выдатныя адносiны. Праўда, як iнжынер ён быў сапраўдны д'ябал, якi нiчога не прапусцiць, але як збiральнiк матылькоў - хоць да раны прыкладай. У яго была вялiкая калекцыя, i мы падаравалi яму аднойчы тоўстага матыля, якi ноччу заляцеў у нашу майстэрню. Калi мы ўручылi яму гэтую жывёлiну, Барзiг збялеў i набыў урачыстасць. Гэта быў матыль 'мёртвая галава' - незвычайная рэдкасць, якой якраз не хапала яго калекцыi. Ён нам гэтага нiколi не забываў i забяспечваў нас з той пары рамонтнымi работамi пры першай жа магчымасцi. А мы яму лавiлi ўсялякiх матылёў.
- Чарачку вермуту, пан Барзiг? - спытаў Ленц, якi зноў аказаўся каля нас.
- Днём не п'ю. Жалезны прынцып.
- Прынцыпы трэба парушаць, iнакш ад iх нiякай радасцi, - заявiў Готфрыд i налiў. - За шчаслiвую будучыню 'паўлiнавага вока' i 'жамчужнiцы'!
Барзiг нейкi час вагаўся.
- Калi вы так просiце, не магу адмовiцца, - сказаў ён i падняў чарку. Але тады вып'ем i за маленькiя 'бычыныя вочкi'.
Ён сарамлiва заўсмiхаўся, быццам выказаў штосьцi непрыстойнае пра жанчыну.
- Я, каб ведалi, адкрыў новы вiд. Са шчацiнiстымi вусiкамi.
- Хто б мог падумаць! - сказаў Ленц. - Малайцом! Тады вы вынаходца i ваша iмя ўвойдзе ў гiсторыю прыродазнаўства.
Мы выпiлi па чарцы за шчацiнiстыя вусiкi. Барзiг выцер вусы.
- Я да вас з добрай навiной. Можаце забраць 'форд'. Дырэкцыя зацвердзiла вы робiце рамонт.
- Цудоўна, - сказаў Кёстэр. - Нам гэта вельмi дарэчы. А як справы з нашым каштарысам?
- Таксама зацверджаны.
- Без скарачэнняў?
Барзiг прыплюшчыў вока.
- Паны спачатку не вельмi хацелi. Але ўрэшце...
- За страховачнае таварыства 'Фенiкс' - да дна! - сказаў Ленц i налiў.
Барзiг устаў i пачаў развiтвацца.
- Ведаеце, - сказаў ён, адыходзячы, - жанчына, што была ў 'фордзе', усё-такi памерла некалькi дзён назад. А ў яе ж былi толькi парэзы. Вiдаць, страцiла шмат крывi.
- Колькi ёй было гадоў? - спытаў Кёстэр.
- Трыццаць чатыры, - адказаў Барзiг. - Цяжарная на чацвёртым месяцы. Застрахаваная на дваццаць тысяч марак.
Мы адразу выехалi забраць машыну. Яна стаяла ў аднаго булачнiка. Гэты чалавек на падпiтку ўрэзаўся ў сцяну. Траўмы атрымала толькi жонка. Ён сам не атрымаў нiводнай драпiны.
Мы сустрэлiся з iм у гаражы, калi ўжо бралi машыну на буксiр. Ён нейкi час глядзеў, набычыўшыся, - мешкаватая постаць з круглай спiнай i кароткай шыяй. У яго быў твар нездаровага шэрага адцення, як i ва ўсiх булачнiкаў. У паўзмроку ён быў падобны да вялiкага сумнага мучнога чарвяка. Ён паволi наблiзiўся да нас.
- Калi будзе гатова машына? - спытаў ён.
- Тыднi праз тры, - адказаў Кёстэр.
Той паказаў на кузаў.
- I гэта таксама?
- З якой ласкi? - спытаў Ота. - Ён жа зусiм не пашкоджаны.
Булачнiк нецярплiва схамянуўся.
- Вядома. Але ж можна неяк выкраiць новы. У вас жа даволi вялiкi заказ. Мы паладзiм, праўда?
- Не, - сказаў Кёстэр.
