Isid. Etymol., XVII, 4, 1-11.
132
LVis., VIII, 3, 13; VIII, 3, 15; X, 1, 6. Структура сельского хозяйства юго-восточной Испании к началу VIII в. в известной мере характеризуется компонентами натуральной подати, которую население Мурсии должно было выплачивать арабам. Эта подать состояла из зернового хлеба, ячменя, сусла, уксуса, меда и оливкового масла (Е. Levi-Provencal. Histoire de l Espagne musulmane, t. I. Paris, 1950, р. 33).
133
Это относится, разумеется, к Испании V–VII вв. в целом. У готов же и свевов уровень производства в VI–VII вв. оказался намного выше, чем в период, предшествовавший их поселению в Галлии и Испании.
134
Римские законы облегчали оккупацию пустующих земель теми, кто был в состоянии их обработать (CTh., V, 12; V, 14, 30; X, 12, 3).
135
LVis., X, 1, 9: De silvis, que indivise forsitan residerunt, sive Gotus sive Romanus sibi eas adsumscrit, fecerit fortasse culturas..; LVis., X, 1, 13: Quid ad placitum terras suscipit, hoc tantum teneat, quod eum terrarum dominus habere permiserit, et amplius non presumat. Quod si culturas suas longius extendisse cognoscitur et sibi alios ad excolendos agros forte coniunxerit… aut silvam, que ei data non fuerat propter excolendos agros aut conclusos aut facienda forsitan prata succiderit…
136
LVis., VIII, 4, 25.
137
Ibid., VIII, 4, 28: Qui in eо loco, ubi transitus fluminis est, culturam fecerit vel preruptum ripe, aut ubi pecora transeunt, potuerit exeludere et fecerit fortasse culturas, sepem etiam facere non moretur.
138
См. А. И. Неусыхин. Ук. соч., стр. 27–28.
139
См. Н. Д. Фюстель де Куланж. История общественного строя древней Франции, т. IV. СПб., 1910, стр. 205–207.
140
Е. Levу. West Roman Vulgar Law, pp. 85–86.
141
Г. Л. Маурер. Введение в историю общинного, подворного, сельского и городского устройства и общественной власти. СПб., 1880, стр. 151–152.
142
LVis.,V, 7, 2; X, 1, 14.
143
Ibid., X, 3, 5: Ut, si aliqua pars de alio loco tempore Romanorum remota est, ita persistat… et tamen nullus novum terminum sine consortis presentia aut sine inspectore constituat.
144
LVis., VIII, 5, 5: Consortes vero vel ospites nulli calumnie subiaceant, quia illis usum erbarum, que concluse non fuerant, constat esse communem.
145
LVis., X. 1, 6: Si vineam aut domum quis in consortis terram construxerit; LVis., X, 1, 7: Si vineam in aliena