Часта па вечарах, абняўшыся, усплывалi пяць сясцёр на паверхню. Ва ўсiх былi дзiвосныя галасы, як нi ў кога з людзей, i калi пачыналася бура, якая пагражала гiбеллю караблям, яны плылi перад караблямi i спявалi так соладка аб тым, як добра на марскiм дне, угаворвалi матросаў без боязi спусцiцца ўнiз. Толькi матросы не маглi разабраць слоў, iм здавалася, што гэта проста шумiць бура, ды i не давялося б iм убачыць на дне нiякiх дзiвосаў - калi карабель тануў, людзi захлыналiся i траплялi ў палац марскога цара ўжо мёртвыя.
Малодшая ж русалачка, калi сёстры яе ўсплывалi вось так на паверхню, заставалася адна-адзiнюткая i глядзела iм ўслед, i ёй хацелася плакаць, ды толькi русалкам не дадзена слёз, i ад гэтага ёй было яшчэ горш.
- Ах, калi ж мне будзе пятнаццаць гадоў! - казала яна. - Я ведаю, што вельмi палюблю той свет i людзей, якiя там жывуць!
Нарэшце i ёй споўнiлася пятнаццаць гадоў.
- Ну вось, выгадавалi i цябе! - сказала бабуля, каралева-ўдава. - Падыдзi ж сюды, я ўпрыгожу цябе, як астатнiх сясцёр!
I яна надзела русалачцы на галаву вянок з белых лiлей, толькi кожны пялёстак быў палавiнкай жамчужыны, а потым начапiла ёй на хвост восем вустрыц у знак яе высокага сану.
- Ды гэта балюча! - сказала русалачка.
- Каб быць прыгожай, можна i пацярпець! - сказала бабуля.
Ах, з якой ахвотай скiнула б русалачка ўсю гэту пышнасць i цяжкi вянок! Чырвоныя кветкi з яе градкi падышлi б ёй куды больш, але нiчога не паробiш.
- Бывайце! - сказала яна i лёгка i плаўна, быццам бурбалачка паветра, паднялася на паверхню.
Калi яна падняла галаву над вадой, сонца толькi што села, але аблокi яшчэ адсвечвалi ружовым i залатым, а ў блякла-чырвоным небе ўжо запалiлiся ясныя вячэрнiя зоркi; паветра было мяккае i свежае, мора спакойнае. Непадалёку стаяў трохмачтавы карабель з адным паднятым ветразем - не было нi самага малога ветрыку. Усюды на снасцях i рэях сядзелi матросы. З палубы чулiся музыка i спевы, а калi зусiм сцямнела, сотнi рознакаляровых лiхтарыкаў асвяцiлi карабель, i ў паветры быццам бы замiльгалi сцягi ўсiх нацый. Русалачка падплыла прама да акна каюты, i кожны раз, калi яе прыпадымала хваляй, яна магла зазiрнуць усярэдзiну праз празрыстае шкло. Там было шмат прыгожа апранутых людзей, але прыгажэйшым за ўсiх быў малады прынц з вялiкiмi чорнымi вачыма. Яму, пэўна, было не больш за шаснаццаць гадоў. Святкаваўся дзень нараджэння, таму на караблi i было так весела. Матросы танцавалi на палубе, а калi выйшаў туды малады прынц, у неба ўзляцелi сотнi ракет, i стала светла як днём, нават русалачка зусiм перапалохалася i нырнула ў ваду, але хутка зноў высунула галаву, i здавалася, нiбы ўсе зоркi з неба падаюць да яе ў мора. Нiколi яшчэ не бачыла яна такога феерверка. Круцiлiся колам вялiзныя сонцы, узлятала ў сiнюю высь дзiвосная вогненная рыба, i ўсё гэта адлюстроўвалася ў цiхай, яснай вадзе. На самiм караблi было так светла, што можна было адрознiць кожны канат, а людзей i тым больш. Ах, якi прыгожы быў малады прынц! Ён пацiскаў усiм рукi, усмiхаўся i смяяўся, а музыка ўсё грымела i грымела ў цудоўную ноч.
Ужо было позна, а русалачка ўсё не магла вачэй адарваць ад карабля i ад вельмi прыгожага прынца. Патухлi рознакаляровыя лiхтарыкi, не ўзляталi больш ракеты, не грукаталi гарматы, затое загуло i забурчала ў глыбiнi марской. Русалачка гайдалася на хвалях i ўсё заглядвала ў каюту, а карабель пачаў набiраць ход, адзiн за адным распускалiся ветразi, усё вышэй узнiмалiся хвалi, збiралiся хмары, далёка заблiскалi маланкi.
Насоўвалася бура, матросы пачалi здымаць ветразi. Карабель, разгойдваючыся, плыў па разгневаным моры, хвалi ўзнiмалiся вялiзнымi чорнымi гарамi, iмкнучыся перакацiцца цераз мачту, а карабель ныраў, быццам лебедзь, мiж высозных валоў i зноў узнiмаўся на грэбень грувасткай хвалi. Русалачцы ўсё гэта здавалася прыемнай прагулкай.
Карабель стагнаў i трашчаў; вось падалася пад ударамi хваляў тоўстая абшыўка бартоў, хвалi захлiснулi карабель, пераламалася папалам, як чарацiнка, мачта, карабель лёг на бок, i вада хлынула ў трум. Тут ужо русалачка зразумела, якая небяспека пагражае людзям, - ёй i самой даводзiлася ўхiляцца ад бярвення i абломкаў, якiя насiлiся па хвалях. На хвiлiну стала цёмна, хоць вока выкалi, але вось блiснула маланка, i русалачка зноў убачыла людзей на караблi. Кожны ратаваўся як мог. Яна шукала вачыма прынца i ўбачыла, як ён упаў у ваду, калi карабель развалiўся на часткi. Спярша яна вельмi ўзрадавалася - ён жа трапiць цяпер да яе на дно, але тут жа ўспомнiла, што людзi не могуць жыць у вадзе i ён прыплыве ў палац яе бацькi толькi мёртвым. Не, не, ён не павiнен памерцi! I яна паплыла мiж бярвення i дошак, зусiм не думаючы аб тым, што яны могуць яе раздушыць. Яна то нырала глыбока, то ўзлятала на хвалю i нарэшце даплыла да юнага прынца. Ён амаль ужо зусiм выбiўся з сiл i плыць па бурным моры не мог. Рукi i ногi адмаўлялiся яму служыць, прыгожыя вочы заплюшчылiся, i ён патануў бы, калi б не з'явiлася яму на дапамогу русалачка. Яна прыўзняла над вадой яго галаву i дала магчымасць хвалям несцi iх абоiх хоць куды...
Да ранiцы бура сцiхла. Ад карабля не засталося i трэскi. Зноў заззяла над вадой сонца i як быццам вярнула фарбы шчокам прынца, але вочы яго ўсё яшчэ былi заплюшчаны.
Русалачка адкiнула з iлба прынца валасы, пацалавала яго ў высокi прыгожы лоб, i ёй падалося, што ён падобны на мармуровага хлопчыка, якi стаiць у яе садзе. Яна пацалавала яго яшчэ раз i пажадала, каб ён выжыў.
Нарэшце яна ўбачыла сушу, высокiя сiнiя горы, на вяршынях якiх, нiбы чароды лебедзяў, бялелi снягi. Каля самага берага зелянелi дзiвосныя лясы, а перад iмi стаяла не то царква, не то манастыр - яна не магла сказаць дакладна, ведала толькi, што гэта быў будынак. У садзе раслi апельсiнавыя i лiмонныя дрэвы, а каля самых варотаў - высокiя пальмы. Мора ўразалася тут у бераг невялiкiм залiвам, цiхiм, але вельмi глыбокiм, са скалой, каля якой мора намыла дробнага белага пяску. Сюды якраз i прыплыла русалачка з прынцам i паклала яго на пясок так, каб галава была крыху вышэй на сонцы.
Тут у высокiм белым будынку зазванiлi званы, i ў сад высыпаў цэлы натоўп маладых дзяўчат. Русалачка адплыла далей за высокiя камянi, якiя тарчалi з вады, накрыла свае валасы i грудзi марской пенай, так што цяпер нiхто не заўважыў бы яе твару, i пачала чакаць, цi не прыйдзе хто на дапамогу няшчаснаму прынцу.
Неўзабаве да скалы падышла маладая дзяўчына i спачатку вельмi спалохалася, але тут жа пасмялела i паклiкала iншых людзей, i русалачка ўбачыла, што прынц ажыў i ўсмiхнуўся ўсiм, хто быў каля яго. А ёй ён не ўсмiхнуўся, ён нават не ведаў, што яна выратавала яму жыццё. Засумавала русалачка, i калi прынца завялi ў вялiкi будынак, яна сумна нырнула ў ваду i паплыла дамоў.
Цяпер яна стала яшчэ цiшэйшай, яшчэ больш задуменнай, чым раней. Сёстры цiкавiлiся, што яна бачыла ўпершыню на паверхнi мора, але яна нiчога iм не расказала.
Часта ранiцамi i вечарамi прыплывала яна да таго месца, дзе пакiнула прынца. Яна бачыла, як паспявалi ў садзе плады, як iх потым збiралi, бачыла як растаў снег на высокiх гарах, але прынца так больш i не бачыла i вярталася дамоў кожны раз усё больш маркотнай. Адзiнай радасцю было для яе сядзець у сваiм садзе, абхапiўшы рукамi прыгожую мармуровую статую, падобную на прынца, але свае кветкi яна больш не даглядала. Яны здзiчэлi i разраслiся па дарожках, пераплялiся сцяблiнамi i лiсцем з галiнамi дрэў, i ў садзе стала зусiм цёмна.
Нарэшце яна не вытрымала i расказала пра ўсё адной з сясцёр. Потым даведалiся i астатнiя сёстры, але больш нiхто, хiба што яшчэ дзве-тры русалкi ды iхнiя самыя блiзкiя сяброўкi. Адна з iх таксама ведала аб прынцу, бачыла свята на караблi i нават ведала, адкуль родам прынц i дзе яго каралеўства.
- Паплылi разам, сястрыца! - сказалi русалачцы сёстры i, абняўшыся, паднялiся на паверхню мора каля таго месца, дзе стаяў палац прынца.
Палац быў узведзены са светла-жоўтага блiскучага каменя, з вялiкiмi мармуровымi лесвiцамi; адна з iх спускалася проста да мора. Прыгожыя пазалочаныя купалы ўзвышалiся над дахам, а памiж калонамi, якiя абкружалi будынак, стаялi мармуровыя статуi, зусiм як жывыя людзi. Праз высокiя люстраныя вокны былi вiдаць раскошныя пакоi; усюды вiселi дарагiя шаўковыя фiранкi, былi разасланы дываны, а сцены ўпрыгожвалi вялiкiя карцiны. Цуд, ды i толькi! Пасярод самай вялiкай залы журчаў фантан; струменi вады бiлi высока-высока пад шкляны купал, праз якi ваду i дзiўныя раслiны, па краях басейна, асвятляла сонца.
Цяпер русалачка ведала, дзе жыве прынц, i пачала прыплываць да палаца амаль кожны вечар цi кожную ноч. Нiводная з сясцёр не асмельвалася падплываць да зямлi так блiзка, ну а яна заплывала нават у
