I доля вечная падпаска!
I многа розных дум устане,
Пакуль будан той з лесу гляне.
Мiж буданоў агонь палае,
Мiхала Пальчык там чакае;
З другога боку йдзе Гавака,
Стары аб'ездчык i служака.
Сядзiць Абрыцкi на калодзе
I грэе ногi, люльку курыць,
Зачаў гаворку, балагурыць
Аб рознай рознасцi, прыгодзе.
Чаго ён толькi не ўспамяне!
Каму ў душу ён не загляне!
I абгаворыць, пасмяецца;
Панам таксама дастаецца,
Бо пан Абрыцкi, сказаць смела,
Мiж iмi цёрся жыцце цэла;
Быў на Палессi, на Валынi
Дзе толькi доля не закiне!
Сядзеў з iм поруч Дземiдовiч,
З другога боку - Астахновiч,
Ўжо леснiкi немаладыя,
I хлопцы сталыя, такiя,
З якiмi можна выпiць чарку,
Таксама й ездзiць па iх карку,
Чаго Абрыцкi не цураўся.
Па службе выйдзе папушчэнне
Цi так няважнае здарэнне,
Абрыцкi пэўна ўжо падкусiць,
Данесцi пану аб тым мусiць
Ды ад сябе яшчэ прыбавiць,
Каб чалавека абясславiць;
Дык на яго не мелi вока
I з iм трымалiся далёка,
Хоць гэта ў вочы не казалi.
Ды леснiкi здарэнне зналi,
Калi Абрыцкi абмахнуўся
I пад Пшавару падвярнуўся.
Пшавара быў ляснiк сярдзiты,
Апроч таго, не лыкам шыты:
Шырок, плячыст, як дуб стары,
I з iм да трох не гавары!
I дужы быў ён не па меры.
Ён быў з Абрыцкiм на кватэры,
I вось якi быў тут учынак:
Пшавараў конь каля драбiнак
Стаяў i хрумстаў сабе сена,
Сянцо мурожнае, бы пена.
Вярхом Абрыцкi прыязджае,
Сюды свайго каня стаўляе,
Пшавара гэта зауважыў.
- О, каб яго пярун распляжыў!
Якi то гад, якi вужака,
Якi то кручаны сабака
Пусцiў каня да майго воза?
- Якая страшная пагроза
I што за тон такi мужыцкi?
Азваўся з гонарам Абрыцкi.
Ну, я пусцiў, то што тут будзе?
Табе што з гэтага прыбудзе?
Ўскiпеў Пшавара ў момант вока;
Дуга была тут недалёка
Ляжала тут жа пад рукою
I за Абрыцкiм ён з дугою!
Абрыцкi прэ ва ўсе лапаткi,
Бяжыць, як можа, без аглядкi,
Але Пшавара даганяе,
У ход дугу сваю пускае.
Абрыцкi - некуды дзявацца
Спынiўся, кiнуўся кусацца!
Пшавара й гэты бой прыймае:
Схапiў Абрыцкага, трымае,
Зубамi сам дае ён здачы
I нават гыркнуў па-сабачы:
- Калi кусацца, дык кусацца!
Было з чаго тут пасмяяцца!..
Тут сам падлоўчы паказаўся,
Ад смеху ён чуць не качаўся.
На ўсiх пазiцыях пабiты,
Абрыцкi збавiў тон сярдзiты
I просiць грознага Пшавару:
- Пусцi, братко, панёс я кару!
Мiхал з усiмi завiтаўся,
Таму, другому засмяяўся,
Iх жарты жартам адбiвае
I стражнiкаў развесяляе.
- А што, Мiхале, мiлы браце,
Абрыцкi кажа, - пэўна ў хаце
Было б, тэж, лепш, як у будане?
- Няхай тут iх зямля апране:
Паноў, глушцоў i iнша лiха,
Тады б на свеце было цiха,
Сказаў Мiхал нiбы гняўлiва.
Ось возьмем стрэльбы, пойдзем жыва,
Ды хоць у смак папастраляем
I ўсiх глушцоў паразганяем!
- А ты забыўся, - тэж, каханы,
Выпадак быў неспадзяваны,
Як наш Вярыга свержаноўскi
