СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Я думаю, хутка яе перавядуць на iншую працу.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Так, так... (Iзабэла спакойна працуе, затым зноў кленчыць для малiтвы).
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Iзноў молiцца.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Ну, Мацi-iгумення яе як нельга лепей навучыла.
СЯСТРА ГАННА. Так шкада яе, так шкада...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Хадземце, сёстры, ёй зараз добра...
(Сёстры выходзяць).
Сцэна 11
(Заходзiць Iаана. Моўчкi падыходзiць да Iзабэлы i пачынае дапамагаць).
IЗАБЭЛА. Ты прыйшла дапамагчы мне?
СЯСТРА IААННА. Я прыйшла пабыць з табою. (Моўчкi працуюць).
IЗАБЭЛА. Ты не павiнна гэтага рабiць
СЯСТРА IААННА. Што мы ведаем пра нашыя павiннасцi?
IЗАБЭЛА. Я ведаю. Я павiнна цяпер працаваць i малiцца аб выратаваннi сваёй душы.
СЯСТРА IААННА. Але ты не павiнна рабiць гэта ў самоце. (Зноў моўчкi працуюць).
IЗАБЭЛА. Мне сказалi, што ты вар'ятка.
СЯСТРА IААННА. Няхай кажуць.
IЗАБЭЛА. Гэта праўда?
СЯСТРА IААННА. А ты сама як думаеш?
IЗАБЭЛА. Я... я не ведаю.
СЯСТРА IААННА. Не падманвай. Гэта грэх. Не бойся мне зрабiць балюча. Я не баюся болю.
IЗАБЭЛА. Ты дзiўная.
СЯСТРА IААННА. Табе гэта агiдна?
IЗАБЭЛА. Не, але... Раней я не любiла такiх.
СЯСТРА IААННА. Я ведаю, твой бацька любiў рэзаць блазнаватых i ўбогiх. Iх катаваць цiкавей за ўсё, яны ж безабаронныя.
IЗАБЭЛА. Гэта ў мiнулым.
СЯСТРА IААННА. Прабач. Калi хочаш, я магу прыкiнуцца нармальнай.
IЗАБЭЛА. Навошта?
СЯСТРА IААННА. Трэба ж каму-небудзь прыкiдвацца нармальнай? (Паўза). Я назiраю за табою.
IЗАБЭЛА. Назiраеш?
СЯСТРА IААННА. Ад самага твайго прыезду. Яны ўсе не ведаюць, не ведаюць, якая ты на самой справе. Ты сама не ведаеш. Толькi я ведаю. Ты незвычайная...
IЗАБЭЛА. Незвычайная?
СЯСТРА IААННА. Iншая. У тваiм маленькiм целе схаваная вялiкая сiла. Магутная, як паўночны вецер. Вольная. Вольная моц, i нават Мацi-Iгумення сваiмi аплявухамi не зламала яе. Яна думае, што зламала. (Смяецца) Як ты яе падманула!
IЗАБЭЛА. Не ведаю, чаму ты так падумала... Я не...
СЯСТРА IААННА. (Не слухае яе) Толькi цябе трэба ахоўваць.
IЗАБЭЛА. Ад чаго?
СЯСТРА IААННА. Ад цябе самой...
IЗАБЭЛА. Не, сястра Iаана, ты памыляешся. Памыляешся... Апошнiя днi вельмi змянiлi мяне. Я шмат што зразумела. Мне здаецца, я стала зусiм iншай...
СЯСТРА IААННА. Можна, я сяду побач?
IЗАБЭЛА. Сядай. (Яны садзяцца побач). Ты ведаеш, гнеў, страх, страсць, боль, свет - усё тое, што яшчэ нядаўна раздзiрала маю душу... Яно сышло. Я сама здзiўляюся. Я адчуваю, што мая душа стала гладкай i чыстай, быццам возера ў зацiшшы. I я адчуваю спакой i радасць ад таго, што служу Госпаду.
СЯСТРА IААННА. Возера, кажаш. Надвор'е можа змянiцца. А ўвогуле, я бачу, ты таксама любiшь прыдумляць.
IЗАБЭЛА. Не, гэта праўда. А вось ты прыдумляеш.
СЯСТРА IААННА. Адкуль ты ведаеш?
IЗАБЭЛА. Таго, пра што ты кажаш, не бывае.
СЯСТРА IААННА. Бывае. Ты ж не спрабавала.
IЗАБЭЛА. Што, сапраўды бывае?
СЯСТРА IААННА. Iншым, можа б, i схлусiла. Табе - не.
IЗАБЭЛА. Гляджу ў твае вочы i не ведаю, што падумаць... Вочы ў цябе дзiўныя.
СЯСТРА IААННА. Чаму?
IЗАБЭЛА. Дзiўныя. Не ведаю.. Правальваешся ў iх, як у палонку. I дна не вiдаць.
СЯСТРА IААННА. Можна, я буду да цябе часцей прыходзiць?
IЗАБЭЛА. Добра. З табою цiкава.
СЯСТРА IААННА. О, я магу табе такога расказаць. Я тут усё пра ўсiх ведаю.
IЗАБЭЛА.Адкуль?
СЯСТРА IААННА. Мне Траўкi распавядаюць. Траўкi ўсё чуюць, усё ведаюць.я i яшчэ спосабы ведаю.
IЗАБЭЛА. Праз крывую iголку?
СЯСТРА IААННА. Ёсць багата спосабаў... Гасподзь адкрыў мне шмат загадак.
IЗАБЭЛА. Я ўсё хацела цябе запытацца, хто гэтая старая, што закрывае твар анучай?
СЯСТРА IААННА. Урбена?
IЗАБЭЛА. Так, яна сказала, што яе завуць Урбена.
СЯСТРА IААННА. Яна размаўляла з табою?
IЗАБЭЛА. Так.
СЯСТРА IААННА. Дзiўна...
IЗАБЭЛА. Хто яна?
СЯСТРА IААННА. Невельскi манастыр захоўвае шмат таямнiц. А гэтая таямнiца вельмi старадаўняя.
IЗАБЭЛА. Яна была сястрой манастыра?
СЯСТРА IААННА. Была.
IЗАБЭЛА. А зараз?
СЯСТРА IААННА. Напэўна. Усе лiчаць, што яна вечная. Але пра гэта не трэба гаварыць. Чуеш, Iзабэла, нiколi нi з кiм пра яе не гавары.
IЗАБЭЛА. Чаму?
СЯСТРА IААННА. Нельга. Проста запомнi, Урбены не iснуе. Гэта старадаўнi дух. Мы - асобна. Яна - асобна. Калi будзе трэба, яна сама прыдзе. Часам яна да мяне прыходзiць.
IЗАБЭЛА. Дзiўна гэта.
СЯСТРА IААННА. Ты прызвычаiшся... Слухай, а хочаш, я табе прынясу сырадою?
IЗАБЭЛА. Малака?
СЯСТРА IААННА. Так, зусiм свежага, нават яшчэ цёплага, з такой лёгкай, духмянай пенкай? Ад нашай манастырнай каровы. Хочаш? Гэта падсiлкуе цябе...
IЗАБЭЛА. Малака... Я так даўно не пiла малака. Здаецца, цэлую вечнасць.
СЯСТРА IААННА. Я ведаю, ведаю. Як ты па iм засумавала. Напэўна.
IЗАБЭЛА. Вельмi...
СЯСТРА IААННА. Дык ты хочаш?
IЗАБЭЛА. Так. Я вельмi люблю малако.
СЯСТРА IААННА. Вельмi, вельмi хочаш?
IЗАБЭЛА. Вельмi.
СЯСТРА IААННА. А ў мяне няма малака!
IЗАБЭЛА. Дык навошта ты?!..
СЯСТРА IААННА. Неразумная ты яшчэ... Бывай, я да цябе яшчэ прыйду.
(Выходзiць. Iзабэла сцiскаецца ад крыўды i болю, затым падымаецца i таксама выходзiць).
Сцэна 12
(Выходзiць сястра Марыя, яе чакае Фiлiп).
ФIЛIП. Стой.
СЯСТРА МАРЫЯ. Брат Фiлiп, што ты тут робiш?
ФIЛIП. Чакаю.
