што за дзявуля?! Трэба было неадкладна прыняць нейкае рашэнне. Сястра шмат маладзей за яе. Яна ўсяго год як замужам. Была прыслугай. Жэрмене вельмi падабаецца ашаламляць яе сваёй дасведчанасцю i сваiмi сувязямi. Калi хочаце ведаць, у гэтай дзяўчыны проста манiя ашаламляць людзей. Ей карцiць выглядаць значнай, цiкавай асобай, чаго б там нi каштавала, вы разумееце? Яна, напэўна, марыла стаць артысткай... Паела, запалiла, а палiць жа зусiм не ўмее...
У доме толькi адзiн пакой з шырокiм ложкам i павялiчанай шлюбнай фотакарткай у авальнай рамцы на сцяне.
- 'Гэта праўда, што вы не падасланы Рышарам?' - перапытвала зноў у мяне.
Вочы ў яе выкацiстыя, i пры размове яна не адрывае iх ад субяседнiка. Ад гэтага ажно не па сабе робiцца. Здаецца, яна зусiм вас не слухае, але гэта толькi здаецца, таму што яна нiколi не губляе нiтку размовы.
- 'Ты бачыш, Вольга, - з засмучаным выглядам звярнулася яна да сястры, якое складанае жыццё ў гэтым свеце? Я казала табе, што гэта дабром не скончыцца'.
Я спытаўся, калi яна мяркуе вярнуцца на работу.
- Цяпер i нагi маёй там больш не будзе!
I ўсё дапытвалася ў мяне...
Музыка! Позiрк флейтыста малiў Мэгрэ набрацца цярпення.
- Ну, вось! Тым горш, калi я схiбiў. Але цяпер ужо нiчога не паправiш. Я сказаў ёй усю праўду!
- Якую праўду?!
- Што паненка крычала з акна: 'Ратуйце!', што Луi заехаў мне па фiзiяномii, што прыйшлi вы i вам паказалi нейкую дзяўчыну ў кашулi, даводзячы, што гэта Жэрмена. Яна страшэнна раззлавалася. Я, праўда, сказаў, што афiцыйна нiякага следства няма, што вы занялiся гэтым, так сказаць, прыватна, што вы будзеце шчаслiвы сустрэцца з ёю, i, перш чым я дагаварыў, яна пачала збiрацца ў дарогу. У адных панталонах з аборкамi i ў станiку, не саромячыся мяне, яна стала корпацца ў сваiм чамадане, просячы прабачэння толькi ў сястры.
- 'Разумееш, - кажа яна, - дзiця тваё ўсё роўна з'явiцца на свет божы, а я праз гэтую гiсторыю магу ўлiпнуць у такi пераплёт!..'
Я не ведаў, што рабiць, але падумаў, што вам будзе карысна выслухаць яе. Я не ведаў, куды яе весцi. I прывёў да вас. Мне ўдалося перагаварыць з вашай жонкай на лесвiчнай пляцоўцы. Божа мой! Якая мiлая ў вас жонка! Я папрасiў яе прыгледзець за Жэрменай, каб яна не збегла. Вы злуяце на мяне?
Як можна было злаваць на яго? Але душа ў Мэгрэ была не на месцы.
- Можа, так яно i лепш, - уздыхнуў ён.
- Калi ж я пабачу вас зноў?
Мэгрэ ўспомнiў, што апоўначы павiнен сустрэцца з рамiзнiкам Карнi.
- Магчыма, яшчэ сёння вечарам.
- Калi не пабачымся, то дазвольце мне прыйсцi да вас заўтра ранiцай, я ўжо ведаю, дзе вы жывяце. А! Яшчэ вось што...
Ён збянтэжыўся, не рашаючыся сказаць.
- Яна спыталася, хто аплоцiць яе выдаткi, i я сказаў... Я не ведаў, што сказаць... Прасiў яе не хвалявацца... Але калi гэта наробiць вам турбот, то я...
Мэгрэ выйшаў з рэстаранчыка, не дачакаўшыся канца музычнага нумара, i заспяшаўся да метро.
Убачыўшы святло пад дзвярыма сваёй кватэры, яго ахапiла лёгкае хваляванне. Даставаць з кiшэнi ключ не было патрэбы: дзверы расчынiлiся - мадам Мегр заўсёды пазнавала яго па кроках.
Яна дасведчана паглядзела на яго i весела кiўнула:
- Цябе чакае чароўная дзяўчына.
Слаўная мадам Мэгрэ! Яна не iранiзавала. Ёй проста хацелася быць прыязнай. Жэрмена сядзела, аблакацiўшыся на стол, з цыгарэтай у зубах; перад ёю стаялi талеркi з рэшткамi ежы. Яе вялiкiя вочы ўпiлiся ў Мэгрэ, быццам яна намервалася праглынуць яго. Было вiдно, што яна яшчэ не давярала яму.
- Гэта праўда, што вы з палiцыi?
Ён палiчыў за лепшае паказаць ёй сваё пасведчанне, i з таго моманту яна ўжо не зводзiла з яго вачэй. Перад ёй стаяў кiлiшак: мадам Мэгрэ дастала-такi вiшнёвую налiўку, якую зберагала для большай урачыстацi.
- Ты яшчэ не вячэраў?
- Дзякуй, перакусiў ужо трошкi.
- У такiм разе, я пакiдаю вас. Трэба памыць пасуду.
Яна прыбрала са стала, выйшла на кухню, але дзверы за сабою ўсё ж не зачынiла.
- Ваш сябар таксама з палiцыi?
- Не. Не зусiм. Ён выпадкова...
- Ён жанаты?..
- Жанаты. Здаецца.
Яму было трошкi няёмка ў сямейнай абстаноўцы з гэтай цiкаўнай дзяўчынай, а яна трымалася, як у сябе дома, устала, паправiла перад люстэркам на камiне прычоску.
- Можна? - дзеля прылiку амаль давяральна запытала яна i ўселася ў крэсла мадам Мэгрэ.
- Вы даўно знаёмы з мадэмуазэль Жандро? - запытаўся Мэгрэ.
- Мы разам вучылiся ў школе.
- Мне здаецца, вы з ансеваля, калi не памыляюся? У Ансевалi вы i вучылiся разам?
Яго здзiвiла, што наследнiца Жандро-Бальтазараў атрымала адукацыю ў невялiчкай правiнцыяльнай школе.
- Я хачу сказаць, што мы аднагодкi, рознiца ўсяго некалькi месяцаў. У будучым месяцы ёй стукне дваццаць адзiн год, а мне гэтулькi ж споўнiлася два тыднi назад.
- I вы абедзве хадзiлi ў адну школуў Ансевалi? - перапытаў Мэгрэ.
- Яна - не. Яна жыла ў манастыры ў Ньеўры. Але мы вучылiся ў адзiн i той жа час.
Цяпер ён усё зразумеў. I з гэтага моманту зрабiўся недаверлiвы, стаў уважлiва размяжоўваць ману ад праўды, праўду ад амаль праўды цi ад праўдападобнасцi.
- Вы чакалi нейкiх непрыемных падзей на вулiцы Шапталь?
- Я заўсёды лiчыла, што гэта дабром не скончыцца.
- Чаму?
- Таму, што яны ненавiдзяць адно аднаго.
- Хто?
- Мадэмуазель i яе брат. Я ўжо чатыры гады служу ў iх. Прыйшла адразу пасля смерцi мадам. Вы ж ведаеце, што яна загiнула пры крушэннi на чыгунцы, калi ехала на воды ў Вiтэль? Якi жах!
Яна сказала гэта так, быццам сама прысутнiчала пры тым, калi з-пад друзу вагонаў выцягвалi ахвяр.
- Пакуль мадам была жывая, самi разумееце, завяшчанне не мела значэння.
- Вы добра дасведчаны ў сямейных справах.
- Я ўраджэнка Ансеваля. I бацька мой там нарадзiўся. А дзед быў фермерам у графа i гуляў у бiльярд з самiм дзедам.
- Якiм дзедам?
- Так яго звалi ў нас. Вы нiчога не ведаеце? Я думала, што палiцыя ведае ўсё на свеце.
- Вы, несумненна, маеце на ўвазе старога месье Бальтазара?
- Ну, так, месье Гектора. Яго бацька быў рымарам у нашай вёсцы. А яшчэ i званаром. У дванаццаць год месье Гектор стаў карабейнiкам. Хадзiў ад фермы да фермы з корабам за плячыма.
- Гэта ён заснаваў кававае аб'яднанне 'Бальтазар'?
- Ён, але гэта не замiнала майму дзеду да самай смерцi гаварыць яму 'ты'. Ён доўга не паяўляўся ў Ансевалi, а калi зноў з'явiўся, то быў ужо багаты. I купiў замак.
- Каму належаў замак?
- Графу д'Ансеваль, чорт вазьмi!
- Хто-небудзь з гэтай сям'i яшчэ жывы?
- Сын жывы. Дружок нашай мадэмуазель. Вы не пачастуеце мяне кiлiшкам налiўкi? Цi не з дому
