ел к??ілін к?теретін к?п тол?ауыны? бірін айта келуші еді. Б? жолы оны? бірі де жо?. Таяу кеп, даяшы жігіттерді? к?мегімен аттан т?сті де жа?ындай беріп хан?а басын иді.
— Арсы? ба, Абылай хан!
— Барсы? ба, жырауым. Жолы?ыз о? болсын!
— Б?кіл дала жыла?ан ж?ртты? к?з жасыменен саз балшы??а айналыпты… Ат т?я?ын ?зер алып келді, алдияр!
— Хан?а ?арсы шы??ан б?лікшілер ?з жазасын алу?а тиіс.
— Б?йте берсе?, к?п кешікпей, са?ан б?кіл ?аза? даласы ?арсы болып к?рінер, хан ием…
— Мені? орнымда ?зі? болса? не істер еді?, ?улием?!
— Ата мекен жерінен су шы?ып па б?л ж?ртты?? Е? болмаса соны с?рамайсы? ба, алдияр? Шетінеген ханды?ты ?ан т?гумен желімдей алмайсы?, Абылай.
— Асты?да?ы аты? ж?рдек болса, ?амшылауды? ?ажеті болмас еді… Тоз-тозы шы??ан тобырды? басын ?оса алмай-а? ?тетін шы?армыз б?л д?ниеден!
— Ханда ?ыры? кісіні? а?ылы болмаушы ма еді?
— Б?л ж?рт ?з?зілді? тіліне еріп, жат елге к?шпекші… Аруанадай азынап, апшымды ?уыра бергенше, а?ылы? болса айтса?шы, жырауым.
Он екі ?анат а? ордада кешке таман хан ке?есі басталды. Б?л ша??а дейін жа?дай ?бден аны?тал?ан- ды. Жан-жа??а жіберілген барлаушылар тегіс орал?ан. ?о?ан ханы ?ытай бо?дыханына елші жіберіп, ?скеріні? негізгі б?легін ?аза? даласына ?арай аттандыр?аны белгілі болды. ?рине, м?ны ?о?анны? жас ханы ш?ршіттерді? а?ылынсыз істемегені де м?лім еді.
?о?ан ?скері ?аза? жаса?тарынан ана??рлым к?п. Біра? сапа жа?ынан Абылайды? атты сарбаздарынан к?ш т?мен. Оны? ?стіне б?ларды? ішінде ?з бауырларына ?арсы со?ыс?ысы келмейтін ?аза? жауынгерлері де бар.
Хан ке?есі Б?кей, Са?ыр, Жабай бас?ар?ан ?лы ж?зді? ?олдары ?о?ан ?скерін Бадам мен Арыс ?зендеріні? бойында ?арсы алсын деп шешті. Ал?аш-?ы ай?астан кейін ?скер кейін шегініп, ?о?ан ?олын ?зімен бірге ?аза? даласына ?арай ерте беруге тиісті. Б?л кезде Елшібек сарбаздарымен толы?тырыл?ан Абылайды? ?з гвардиясы Сауранды ора?ыта Ташкентке барып тимек. ?ыс?асы, ?о?ан ханы ?аза? жерін аламын деп ж?ргенде, ?аза? ?скері оны? ?з ?йінде б?лік шы?арма?. Ал Ташкентті ?ор?ап, Абылай мен Елшібекке ?арсы т?ра алар сол т?ста?ы Шаныш?ылы мен ?а?лы руларын ?аза? жа?ына шы?ару ?шін, бір топ а?са?алмен Б??ар жырау аттансын делінді.
Абылай сауытын киюге орда?а кірді.
?ыз ?лі кетпеген екен. Абылай оны? ж?зін ?ара к?ле?ке ?й ішінде ж?ндеп к?рмеген-ді. Енді с??танып ?алды. ?ызды? с?лулы?ы соншалы?, оны ?иып тас- тап кетуді? ?зі де ?иын еді. ?ызды? аты хан аузына ?зінен-?зі т?сті.
— С?рша?ыз, — деді Абылай, — айттырып ?ой?ан жері? бар ма еді?
?ыз ?зын кірпіктерін жо?ары к?теріп, сопа?тау келген ?лкен к?здерімен хан?а жаудырап ?арады.
— ?ш ж?зді? ханына оны? ?андай б?геті бар?
?ыз с?зі Абылай?а та?ы ?нады.
— Жарайды, С?рша?ыз, — деді ол, — жоры?тан аман-есен ?айтсам, ?ке?е ?ыры? жетімді матап беріп, ?зім ??да т?сем.
?ызды? с?рша беті ду етіп ?ызарып кетті, к?зінде ?уаныш с?улесі жар? етті.
Абылайды? бойын бір орасан ?уаныш билеп кетті. Осы жас?а келгенше талай ?зын етектіні жолы?тырды. Біра? о?ан біреуі де м?ндай ?нап к?рмеген-ді. Жігіт болып ат жалын тартып мінгелі, басынан ?ткізгені кіле? жоры?, ?рыс, талас. Ал?ан ?йелдеріні? б?рімен де тек т?сек ?стінде танысты. С?рша?ызбен де солай кездесті. Біра? ол ?артай?анда кез бол?ан е? ?ымбатты ?азынасы т?різденді. Д?л осы с?тте «та?да?ан ?ызымды ?ана ?атын етермін» деген жас кезінде берген серті есіне т?сті. Абылай болмашы езу тартты. «Пешене?е жазылса аспанда?ы а??у да ая?ы?ны? астына т?седі екен».
С?рша?ызды? к?зі та?ы жар? ете ?алды. Жо?, ол ?азір т?ндегі Абылайдан з?ресі ?шып ?оры??ан жас ?спірім ?ыз?а ??самайды. Б?л енді айбарлы ханны? с?йікті ?йелі! ?иянат к?рсеткен ?леммен атысу?а бар с?лу!
Абылай сырт?а беттегенде, С?рша?ыз бірге ере шы?ты. ?апта?ан ж?рттан ?ял?ан жо?, Абылайды? алдынан к?лдене? тарта берген т?лпарына ханды ?олты?ынан к?теріп ?зі мінгізді.
Абылай е?кейіп С?рша?ызды? ма?дайынан сипады да, артына б?рылмастан, к?тіп т?р?ан ?ол?а ?арай желе ж?нелді.
— ?ош бол, арысым, — деді к?бірлеп, — сау барып, аман ?айта г?р, ?атерлі сапардан…
С?рша?ыз кетіп бара жат?ан ?олды? со?ынан к?зін алмай ?за? т?рды. «Ордада?ы киімдері?ді алып кет» деп айт?ысы келген Абылай н?керлеріні? бірі ?ктемдей басып ?ызды? жанына келді.
— Бикеш, — деді ол кекете, — б?гін хан т?сегінде ?й?ы?ыз ?бден ?ан?ан шы?ар. Енді ?йі?ізге ?айта берсе?із де болады.
— Кім а??ры? басты?ы?
— А??ры? басты?ы Жамантай. Ал сізге басты? болу?а мен де жараймын-ау деймін…
— Ша?ыр Жамантайды!
Жігіт бірдеме айтпа?шы болып келе жатты да кілт то?тады. Ханны? бір т?ндік «жас иіс» ?ызметіне ?ана жарап, са?ы сын?ан ?ыздарды? пішіндеріндей емес С?рша?ызды? т?каппарлана ?ал?ан келбетінен ол ?ыз басына «ба? ??сыны?» ?он?анын а??арып, шошып кетті. «Осыны? ?зі Абылай?а ?нап ?ал?анны? ?ай жа?ында, — деді ішінен, — к?зі ж?бір к?рген жан сия?ты емес, бір мол ?уаныш?а кенелгендей жалын атып т?р екен, к?рі неме, ?атыны етіп алмаса нетсін».
— Жамантайды ша?ыр дедім ?ой, мен са?ан!
?ызды? ?ні б?рын?ысынан да ызбарлы шы?ты.
— ??п!
Н?кер Жамантайды тез-а? алып келді. Сір? ол жолай ?зіні? ойын а??ры? басты?ына жеткізген болуы керек, балуан денелі Жамантай жуаси келді.
— Не айтасыз, бикеш!
— Айтарым екі с?з. — Бірі — мына бейпіл ауыз жігітке, денесіні? е? майлы жерінен ?ыры? ?амшы д?ре со?ы?ыз.
А??ау мінезді Жамантай шошып кетті.
— Ойбай-ау, онда ол ат?а отыра алмай ?алады ?ой.
?ыз жымия езу тартты.
— Онда шалбарын шешіп, ?ала?аймен о?дап т?рып он рет ?ры?ыз! Екінші б?йры?ым: ота?асым жауын же?іп жоры?тан ?айт?анда алдынан шы?у?а, ж?ген-??йыс?аны, ер-то?ымы а? к?містен ?а?тал?ан а?боз жор?а дайында?ыз!
Б?л с?здерді айтып т?р?ан С?рша?ыз ханны? е? с?йікті ?оса?ы екенін т?сінген Жамантай…
— ??п, айт?аны?ыз орындалады, ханша… — деп басын иді.
…?ш к?ннен кейін ?лы ж?з ?скерлеріні? ?о?анды?тармен ?рысы Т?ркістан ша?арыны? к?ншы?ыс жа?ында басталды. ?о?ан ?міршісі ?лім хан ж?ртты ?зі ерте білгенменен, со?ыс т?сіліне ?аны?па?ан, ?скери т?жірибесі аз жігіт еді. Божбан ауылдарына жіберген ты?шылары ар?ылы Абылай ордасында бол?ан о?и?аны? б?рін білген. ?зіне ?андай ?олды? ?арсы шы?атынын да естіген. Тек білмегені — Абылай мен Елшібек батырларды? т?рт мы? ?олмен бір б?йірінен Ташкент ша?арына ?арай ?тіп кеткені ?ана еді. Артында жау бар деп ойлама?ан ?лім хан мен к?рі тарлан Ерден батыр бар ?скерін Т?ркістан т?сына т?ккен. Алпыс сана ?ол?а ие бол?ан жас хан ?лы ж?з ?скеріні? бетін ?айтарысымен, оларды? со?ынан ?уып берді. Б?кей, Са?ыр, Жабай бас?ар?ан жаса?тар, к?шпелі елді? ежелгі т?сілін ?олданып, ?статпай, ??р шегінген де отыр?ан. Т?жірибелі Ерден батырды? «бос ?уа беруді? ?ажеті болмас» дегеніне ?арамай, жауынгерлеріні? к?птігіне сенген ?лім ?аза? жігіттеріні? со?ынан ?алма?ан. С?йтіп олар ?здеріні? арт?ы шебінен тіпті алыстап кеткен.
Б?л кезде Абылай мен Елшібек бас?ар?ан т?рт мы? ?ол Ташкентке кеп тиді. Ташкент ?ор?аншылары ?арсы т?ра алмады. Б?ларды? к?бі хан ?мірімен, к?н к?ріс шаруасынан амалсыз ?ол ?зген ?ала жата?ы, жал?ыз атты ди?ан, не болмаса ?лі сойыл сілтеуді ж?ндеп ?йренбеген, тек батырларды? кеу-кеуімен «шап?ыншыларды ?ырып салма?» бол?ан бала жігіттер еді. Б?лар ?аза? атты ?скеріні? тегеурініне шыдай алмай, ша?ар кілтін Абылай?а ?кеп тапсырды.
