— Добра! — усмiхнуўся Мiкола i павярнуўся да Iрэны. — А ты ведаеш, як вызначыць час без гадзiннiка?
— Вядома, — засмяялася тая. — Мне кожны дзень дарылi кветкi. Цюльпаны вечарам закрывалi пялёсткi. А ружы я сама клала спаць у ванную. Жоўтыя дзьмухаўцы пад маiм акном у шэсць ранiцы ўжо раскрытыя, а пасля пятнаццацi-шаснаццацi гадзiн засынаюць! Таксама i наготкi ў гэты час кладуцца спаць. Падбел прачынаецца ў дзесяць, а засынае ў васемнаццаць. Шыпшына хоць i рана прачынаецца, але кладзецца ажно ў дваццаць адну гадзiну. А начныя фiялкi ў гэты час толькi прачынаюцца! А салаўi пачынаюць спяваць звечара, гадзiн у адзiнаццаць…
— Усё гэта — дробязi! — пасмiхнуўся Сцяпан, прысёрбваючы з кубка гарбату. — Раю ўсiм лепш набыць гадзiннiкi!
— Вось калi ты вясковы хлопец, то й раскажы нам прыкметы добрага i дрэннага надвор'я! — засмяялася Iрэна.
— Калi ласка! Для цябе — што хочаш! — усмiхнуўся ёй Сцяпан. — Добрае надвор'е: месяц пры ўзыходзе захутаны ў бляклы круг, зоркi мiгаюць слабым зеленаватым святлом, камары таўкуць мак, божая кароўка хутка злятае з рукi, конiкi моцна стракочуць, салаўi спяваюць…
— Ой, Сцяпан! — усклiкнула Iрэна. — Так добра нагаварыў, што мне ў вёску захацелася!
— Кветкi моцна пахнуць! — дадала Аленка i падсела да Мiколы. — Можна, я пачытаю твой сшытак з вершамi? — запытала цiха.
Мiкола згадзiўся. Яна не стала чакаць, калi ўсе разыдуцца, развiталася i пайшла дадому, прыцiскаючы да грудзей Мiколаў сшытак з вершамi для Вольгi.
— Ты — Дарына? — князь узнiмаецца з месца.
— Не, не Дарына… — шэпча дзяўчына. — Не, не Дарына… Вазьмiце з сабою!
Доўга маўчыць князь, а потым гаворыць:
— Што ж, збiрайся. Толькi пешшу не пойдзеш. Княжною паедзеш. Убор прынясуць табе слугi.
Не ведала Дарына — сон гэта цi ява. Няўжо такi суровы князь дараваў ёй цi проста трымаў слова перад бацькам яе?
… Не давалi думкi спакою Дарыне i нават тады, калi стаяла яна ля магiлы бацькi i слёзы пакаяння цяклi па яе твары.
Засталася Дарына жыць у замку князя Вiтаўта, i назваў ён яе сястрою. Стала блiжэй ведаць князя Дарына i адкрыла ў iм цеплыню душы i сардэчнасць — як з сябрам i братам, часта размаўляла з iм. I стаў ёй князь блiзкiм i родным чалавекам. Пакахала яго Дарына, шчыра i моцна, але не магла адкрыцца яму ў гэтым.
Настаў час, калi да названай сястры князя пачалi сватацца, але ўсiм яна адмаўляла, у душы кахаючы Вiтаўта.
Князь не наведваў Галубiнку больш за паўгода. У прыгожым маёнтку з бела-блакiтнага каменю жыла Дарына. Час свой яна праводзiла ў малiтвах i чаканнi.
— Кажуць, з'явiўся ў нашых краях багаты купец з-за мора, — паведамiла Дарыне дзяўчына-пакаёўка, якая жыла з ёю. — Дачка ў яго вельмi прыгожая вачэй не адвесцi! У гасцях яна з бацькам у замку князя. I будзе там вечарына…
— Я даўно не атрымлiвала вестак ад князя, — самотна прашаптала Дарына. Пiсала да яго, але ганец заўсёды вяртаўся з адным адказам, маўляў, князь дзякуе за лiст. I болей нi слова!
… Недзе пад вечар у маёнтак прыскакаў вершнiк. Дарына выбегла яму насустрач. Узяла пакет, разгарнула яго i з трапяткiм сэрцам пачала чытаць. Князь запрашаў яе ў замак на вечарыну!
Яна прыцiснула лiст да вуснаў.
— Божа мой! — прашаптала Дарына. — Я ўбачу яго!..
V
Гнуткiя, тоненькiя, бы бярозкi, дзяўчаты высыпалi на сцэнiчную пляцоўку. Рознакаляровыя, вясёлыя — проста кветкi! Нiбыта чараўнiца, раскрыўшы свае далонi, стварыла iх, такiх прывабных, не падобных адна на адну. Яны растварылiся ў музыцы, калыхнулiся, быццам ад подыху ветру, i… паплылi над зямлёю…
— Iрэна, плечы раўней! — зычны голас Нiнэлi Мiхайлаўны раздаецца ў зале. Руку адводзiм… Так, так! А зараз — бегунок: i — раз-два-тры! Адажыо, дзяўчаткi!.. Малайцы!
Iрэна, танцуючы, уяўляла сябе прынцэсай. А чаму б i не? Яна самая шчаслiвая — выходзiць за Янку. Рэня ад зайздрасцi напляткарыла на Янку, а ён па-ранейшаму працуе ў аўтапарку, у iнтэрнаце сваiм жыве, як i жыў! Сусед яго па пакойчыку нахлусiў, бо таксама зайздросцiць iхняму каханню! Цяпер нiякiм плёткам пра Янку Iрэна не паверыць! Сёння Iрэна купiла сабе шлюбную сукенку. Аддала Янку дзiцячыя кансервы, дрожджы i падарункi для ягоных родзiчаў.
Усмешка не сыходзiла з Iрэнiнага твару, вочы ззялi, бы ранiшняе сонейка.
— Дзякую, дзяўчаткi! — зазвiнеў голас Нiнэлi Мiхайлаўны. — Заняткi скончаны, да сустрэчы! Iрэначка! — паклiкала цiха дзяўчыну i працягнула ёй кнiжачку. — Гэта табе! У гонар тваiх змовiн з Янкам!
Iрэна падзякавала, пацалавала Нiнэль Мiхайлаўну i падумала, што князёўна з вокладкi так падобна на яе самую, шчаслiвую Iрэначку-прыгажуню, якая хутка развiтаецца з дзявочым жыццём i прыме прозвiшча мужа — Бiневiч…
… Мацi сустрэла Iрэну як звычайна з заплаканым тварам i папярэдзiла, каб не займала тэлефон — а раптам бацька тэлефанаваць будзе! Дзяўчына скрывiлася i, перакусiўшы на хаду, пайшла да Соф'i.
— Ты Аленку маю не бачыла? — запытала жанчына з хваляваннем. — Казала, у Жыткавiчы паедзе да нейкай Вольгi. Пайшла да Мiколы, сёння ж яны ў тэатр збiралiся, а там музыка на ўвесь пакой, i нiхто не адчыняе. Прыбегла дадому, плача, кажа, у Жыткавiчы паеду, да Вольгi. А што гэта за Вольга? Можа, зноў нейкая цыганка? А цi ведаеш ты, Iрэначка, якое гора ў нас? — Соф'я паправiла халат, затулiла поўныя ногi. — Аленка ж мая цяжарная! Хацела яму сказаць, але саромеецца. Намякнула наконт дзiцяцi, дык ён i слухаць не хоча. Я ёй таблеткi дастала, але не дапамаглi, пойдзе на аборт… А што ж рабiць, Iрэначка? Не трэба мне, каб людзi смяялiся з яе!
— Адзiн тлум ад гэтага кахання, — уздыхнула Iрэна. — А можа, Аленцы пашанцуе яшчэ? Вось як у мяне з Янкам, быццам i пасварылiся, i разышлiся, а цяпер — вяселле!..
— Ах ты, дурнiца! — закiвала галавою Соф'я. — Мужык мой у гасцях быў у свайго калегi, дык бачыў там твайго Янку. Ужо два месяцы, як твой Янка жанаты! Бабу ўзяў з дзiцем. З таго часу, як яго з аўтапарка выгналi, усё на вакзале начаваў — у вёску вяртацца не хацеў. На танцах знайшоў нейкую дурнiцу дый ажанiўся! А дагэтуль нiдзе не працуе, то ўкрадзе што, то ў такой, як ты, нешта выдурыць! Галавы ў цябе няма — падарункаў яму накупляла, дрожджаў, дзiцячых кансерваў!
Соф'я закiвала галавою i пакруцiла пальцам ля скронi. Iрэна ўспыхнула i падалася прэч з кватэры. Але потым вярнулася i сказала Соф'i, каб дала адрас, дзе цяпер жыве Янка. Тая назвала.
Дзверы адчынiла жанчына гадоў за трыццаць.
— Вам каго? — строга папыталася яна.
— Можна Янку? — папрасiла Iрэна.
— Вы сёння ўжо пятая! — трасучыся, вымавiла жанчына i крыкнула ў глыб кватэры: — Янка! Iдзi разбiрайся! Хутка яны да цябе з мiлiцыяй з'явяцца!
— Прывiтанне! — выйшаў на пляцоўку Янка.
Хваравiты ад перапою твар, засмяглыя вусны, змяты спартовы касцюм. Ён зачынiў за сабою дзверы, i яны з Iрэнай засталiся адны.
— Ну, што ты хочаш?.. Падавай у мiлiцыю, — пазяхнуў ён.
Iрэна з размаху стукнула яго па твары.
— Без iстэрыкi, добра? — пацёр ён шчаку. — Я ўжо не працаваў, звольнiлi мяне, а ты ўсё патрабавала кветак… Мне не было дзе жыць, а ў Рэнi была хата. Я харчаваўся ў яе. А потым яна мяне выгнала, бо я пярсцёнак у яе ўкраў — на вяселле мне патрэбен быў пярсцёнак, жанiўся я з гэтай чувiхай, якая табе дзверы адчыняла… Яна багацейшая за Рэню i не такая капрызная, як ты. Яна за мяжу ездзiць, зразумела, у чым
