— Яна сказала, што такой думкі аб ёй быў мастак.
— А ты?
— Я сказаў, што не дазволю нікому мець аб ёй зялёную думку.
— А яна?
— А яна сказала, што мужу падабаецца. Што гэта ён заказаў партрэт.
— Бачыце, якая неверагодная адчувальнасць?
Андрэй з сілаю згінаў і разгінаў ключ ад пісьмовага стала.
— Я сказаў, што прыхiльна стаўлюся да эксперыментаў, - жорстка вымавiў ён, — але за такi даў бы мастаку, хай сабе ён i iтальянец, па мордзе… Малюйце ў гэтым стылi каго хочаце, нават мяне. Але так маляваць нельга двух чалавек: мацi i каханую… Нiколi мастак, калi ён сумленны, не намалюе партрэт мацi з аранжавых i сiнiх трохкутнiкаў або як там яшчэ. I гэта сведчыць…
Вайвадс перабіў:
— Гэта сведчыць супрапь усіх тэорый… Але ты дарэмна сказаў ёй аб гэтым. Не ўсё можна казаць каханай. А лаяць тое, што ёй даспадобы, — вельмі дрэнны метад спадабацца ёй.
— Гэта яшчэ не горшае… Яна запрасіла мяне на аўторак паехаць з ёю ў Кітай-горад на рэстаўрацыю храмаў. Я згадзіўся, паехаў і…
— I не застаў яе дома. Таму што прыйшоў нечакана муж, або маці мужа, або яе маці… I ты сустрэў там кагосьці іншага. I той іншы сказаў табе, што яна паехала. А ты ўзяў таксі…
— Так, — сумна сказаў Андрэй. — А я ўзяў таксі і паехаў у Кітай-горад, думаючы, што яна не дачакалася. Абышоў увесь раён — нікога… У царкве Анны — нейкая ўстанова. Царква Варвары… ат, ды што там!
— Закуры, — сказаў Яніс. — Я ведаю, табе было цяжка. Хадзіў, пэўна, як ашалелы.
— Так ашалеў, што ў Крывым завулку ледзь пад аўто не падляцеў.
Рука Яніса лягла на Андрэева плячо:
— Глядзі ты прасцей на справу. Яна баіцца, унікае цябе, і гэта дрэнна. Гэта можа не скончыцца дабром… Не прапаноўвай ёй пакуль што пайсці з табою ад мужа.
— Не магу. Або яна, або нікога.
— Добра, — сказаў Янiс, — чытай вершы. Паэму чытай:
— Якую.
— Я ведаю якую.
Андрэй маўчаў. I тады Яніс сціснуў далонямі яго скроні:
— Ты толькі не нарабі глупства, Андрэйка.
— Я кахаю яе, — сказаў Андрэй. — А яна… Я ледзь не памёр у гэтыя дні, Янка. Добра, што ты тут. Мне не так страшна.
Р а з д з е л XVI
