Матчын дар

Бо счараваны — цябе, ўкаханы,
           Ня знаў саўсім.
Цяпер хоць знаю, дык што ж параю
           Ад позьніх скрух?
Ў чужой краіне паволі гіне
           За целам — дух.
Вазьмі ж хоць сьпевы, дум перапевы
           Лясоў тваіх.
З тваёі глебы, з тваёга неба
           Узяў я іх.

3. Начныя думкі

Часам я ўночы сны дзіўныя бачу:
Роіцца нейкі нязьведаны край,
Повен то шчасьця, то жаласьці, плачу,
То зло-хмурлівы, то сьветлы, як рай.
         Бачу вялікія стэпы з-над Нёмна;
         Туліць у сьлёзах матуля сынка;
         Сьцелецца пушча глухая і цёмна;
         Косьці з магілы глядзяць бедака…
Бачу я: жоўтае жытняе поле
Коласам ціха шуміць-шалясьціць;
Межы, курган векавечны і хвоя;
Каня з аднэю малітваю «піць».
         Траўка ў ляску у цяню вырастае,
         Корміцца сокам зямелькі сырой;
         Птушка шчабеча — людзей пацяшае;
         Льецца крынічка, плюскоча вадой.
Ночкай ля рэчкі раздольна, прывольна!
Гуртам русалкі сьмяюцца, пяюць,
Кветкі купальскай шукае бяздольны;
Зь зельлем шаптухі паціху снуюць…
         Хочацца быць мне ў тым краю нязнаным,
         Хочацца край той абняць з прастаты
         Хочацца крыкнуць: гэй, краю каханы,
         Будзь мне, як маці, будзь родным мне ты!
Дай мне зрабіцца крынічкай лясною,
Бераг вадой абмываць, цалаваць;
Дай мне век цэлы дружыці з табою,
Хвойкі і зоры ў сабе адбіваць.
         Дай мне купальскую кветку у рукі,
         Путы жалезныя мне разьвяжы,
         Дай ты мне зельля на гора і мукі,
         К шчасьцю гасьцінец мне дай, пакажы!

Ціха. Нічога ня чую, ня бачу.
Роіцца толькі нязьведаны край,
Повен то шчасьця, то жаласьці, плачу,
То зло-хмурлівы, то сьветлы, як рай…

4. *** Як надарыцца мінута…

Як надарыцца мінута,
Што ад працы адарвуся,
I жыцьцёвая атрута
Не пячэць, і прахаплюся,
Дык цябе, мой Родны Краю,
Шчырай думкай аблятаю.
         Ты няшчасны і убогі,
         Ты бяздольны і забіты,
         Ты бяз шляху, без дарогі,
         Ты абдзёрты і прапіты,
         Подлай здрадаю праданы.
         Ты ня свой, — даўно забраны.
Меў вялікія кляйноды,
Быў і моцны і багаты.
Задзіўляліся народы —
А дазнаўся горкай страты.
Сохнеш, вянеш, — вокам кіну,
Аж здаецца, што загінуў…
         А як сонейка устане
         I прыемна усьміхнецца,
         Па палетках, на кургане
         I па вёсцы разьліецца,
         Як паводка, Родны Краю,
         Над цябе тагды ня маю…
Ты квяцісты, залацісты,
I прыгожы, і аздобны,
Ты лясісты, каласісты.
Можа, рай табе падобны —
Колькі ж моцы маеш скрытай,