najlepszych na swiecie.
— Mam wrazenie, senatorze, ze nie odpowiedzial pan na moje pytanie.
— Dobrze, zatem jestem wdzieczny doktorowi Morganowi za skierowanie naszej uwagi na ten problem. Ale nie aprobuje sposobu, w jaki to zrobil. Otwarcie mowiac, pozbawil mnie jakiejkowiek swobody ruchow.
— W jaki sposob?
— Wychodzac poza nasze struktury, poza struktury jego pracodawcy, i wykazujac sie w ten sposob nielojalnoscia. Skutkiem jego manipulacji sprawa trafila do Sadu Swiatowego, ktory odrzucil powodztwo, a to wywolalo dalsze, nieprzychylne komentarze. W tych okolicznosciach nie mam innego wyboru, jak poprosic doktora Morgana, chociaz czynie to z najglebszym zalem, o zlozenie rezygnacji.
— Dziekuje, senatorze Collins. Jak zawsze, milo mi bylo z panem porozmawiac.
— Ty slodziutka klamczucho — mruknal Rajasinghe, wylaczajac odbiornik i odbierajac wideofon, ktory juz od kilku minut nachalnie mrugal czerwonym swiatelkiem.
— Slyszales wszystko? — spytal profesor Sarath. — Tak zatem koniec z doktorem Vannevarem Morganem.
Rajasinghe przez kilka sekund przygladal sie obrazowi starego przyjaciela.
— Zawsze pospiesznie wysnuwasz wnioski, Paul. Zalozymy sie?
CZESC TRZECIA
Dzwon
Doprowadzony do rozpaczy bezowocnymi probami zrozumienia wszechswiata, medrzec Devadasa oglosil wzburzonym tonem:
WSZYSTKIE ZDANIA ZAWIERAJACE SLOWO BOG SA FALSZYWE.
Natychmiast jego najmniej ukochany uczen, Somarisi, odparl:
— Zdanie, ktore wlasnie wyglaszasz, zawiera slowo Bog. Nie dostrzegam jednak, szlachetny mistrzu, w jaki sposob tak proste zdanie moze zawierac falsz.
Devadasa rozwazyl sprawe i minela niejedna poya, az z wyrazna satysfakcja stwierdzil:
TYLKO ZDANIA NIE ZAWIERAJACE SLOWA BOG MOGA BYC PRAWDZIWE.
Ledwo minela chwila dosc dluga, by glodna mangusta polknela ziarno prosa, Somarisi znow sie odezwal:
— Jesli zawarte w tym zdaniu twierdzenie ma sie odnosic i do owego zdania, o czcigodny, to nie moze byc ono prawdziwe, zawiera bowiem slowo Bog. Ale jesli nie jest prawdziwe… W tym miejscu urwal, gdyz Devadasa rozbil na jego glowie swa miseczke zebracza, przez co nalezy uwazac go za prawdziwego wynalazce filozofii zen.
22. Apostata
Poznym popoludniem, kiedy palace promienie slonca przestaly zalewac blaskiem dlugie schody, czcigodny Parakarma ruszyl w droge. O zachodzie powinien dotrzec do najwyzej polozonego ze schronisk dla pielgrzymow, nastepnego dnia schodzac na sam dol, z powrotem do swiata ludzi.
Maha Thero pozegnal go nie dajac zadnych rad, nie probowal tez odwodzic kolegi, a jesli zalowal, ze ten odchodzi, to w zaden sposob tego po sobie nie pokazal. Powiedzial jedynie: „Wszystko jest tak nietrwale”, zlaczyl dlonie i udzielil blogoslawienstwa.
Czcigodny Parakarma czyli doktor Choam Goldberg (niegdys i byc moze znowu) niezbyt potrafil wyjasnic, jakie wlasciwie motywy nim kierowaly. Latwo bylo powiedziec „bo tak trzeba”, trudniej ustalic, czemu trzeba i czemu wlasnie tak.
Swiatynia Sri Kandy dala mu spokoj, spokoj mysli. Ale to nie bylo dosyc. W glebi duszy byl jednak naukowcem i trudno mu przychodzilo zaakceptowac wlasciwy regule zakonu fatalistyczny stosunek do boskich wyrokow. Ostatecznie uznal, ze taki bezwlad gorszy jest od otwartego wyparcia sie wiary.
O ile istnieje cos takiego, jak „gen rabiniczny”, to doktor Goldberg go posiadal. Jak wielu przed nim, Goldberg-Parakarma poszukiwal Boga w matematyce i nie zrazila go nawet bomba rzucona na poczatku dwudziestego stulecia przez Kurta Godela, odkrywce istnienia twierdzenia o niezupelnosci systemow formalnych. Nie rozumial, jak ktokolwiek moze kontemplowac wzor Eulera tyczacy dynamicznej asymetrii, piekny skadinad w swej prostocie:
bez refleksji i zadumy nad kwestia, czy wszechswiat nie jest tworem jakiejs wyzszej inteligencji. Zyskawszy slawe i nazwisko dzieki ogloszeniu nowej teorii kosmogonicznej, ktora az dziesiec lat czekala na obalenie, Goldberg zostal powszechnie uznany za nowego Einsteina czy N’goye. W epoce super waskiej specjalizacji zdolal rowniez przyczynic sie do rozwoju aero — i hydrodynamiki uznawanych z dawna za dziedziny zamkniete, ktore nie kryja juz zadnych tajemnic.
Potem, u szczytu kariery i mozliwosci tworczych, doznal nawrocenia religijnego. Troche podobnie jak Pascal, chociaz nie towarzyszyly temu az tak silne stany chorobowe. Nastepne dziesiec lat spedzil pod ochrona anonimowej zoltej szaty, w calosci poswiecajac mysli kwestiom doktryny i filozofii. Nie zalowal tego czasu, nie mial nawet pewnosci, czy naprawde odchodzi z zakonu. Moze ktoregos dnia znow pojawi sie na tych schodach. Jednak na razie otrzymane w darze od Boga zdolnosci domagaly sie swoich praw, domagaly sie wykorzystania. Czekala go wielka praca, a w Sri Kandzie nie bylo narzedzi koniecznych do jej wykonania. Prawda mowiac, nie bylo ich nigdzie na Ziemi.
Postac Vannevara Morgana budzila w nim teraz niejaka niechec. Mimowolnie inzynier rzucil te pierwsza iskre, coz, na swoj sposob on tez byl narzedziem Boga. Jednak swiatynie nalezy chronic, i to za wszelka cene. Byla to osobista opinia Parakarmy, zupelnie niezalezna od wszelkich wyrokow losu i nauki godzenia sie z nimi, wpajanej w zakonie.
Tak zatem, niby nowy Mojzesz niosacy ze szczytu gory prawa majace zmienic zycie czlowieka, czcigodny Parakarma wracal do swiata, ktory niegdys porzucil. Szedl slepy na piekno nieba i ziemi. To byly cuda trywialne, nazbyt codzienne wobec jego wizji. Wizji calych armii rownan matematycznych. O niczym innym nie myslal.
23. Kosmiczny buldozer
— Panski klopot, doktorze Morgan — powiedzial mezczyzna siedzacy w wozku inwalidzkim — polega na tym, ze wybral pan niewlasciwa planete.
— Obawiam sie, ze mniej wiecej to samo mozna powiedziec o panu — zaznaczyl Morgan, spogladajac na caly system podtrzymywania zycia towarzyszacy gosciowi.
Wiceprezydent (inwestycje) przedsiebiorstwa znanego jako Narodny Mars zachichotal ze zrozumieniem.
— Przylecialem tylko na kilka tygodni, potem wracam na Ksiezyc, tam maja normalniejsza grawitacje.
