- Няма раны.
Я зiрнуў на яе.
- Кравацеча.
Я падскочыў да яе i забраў з рук мiску з вадой.
- Прынясiце лёду, прынясiце хутчэй кавалак лёду.
Я намачыў ручнiк i паклаў яго Пат на грудзi.
- У нас дома няма лёду, - сказала фройляйн Мюлер.
Я павярнуўся да яе. Яна адхiснулася.
- Богам прашу, прынясiце кавалак лёду, пашлiце каго-небудзь у шынок i патэлефануйце лекару.
- У нас няма тэлефона.
- Чорт пабяры! Дзе найблiжэйшы тэлефон?
- У Масмана.
- Бяжыце хутчэй туды. Адразу ж патэлефануйце лекару, якi жыве найблiжэй. Як яго завуць? Дзе ён жыве?
Не дачакаўшыся, што яна скажа, я падпiхнуў яе.
- Хутка, хутка бяжыце, што ёсць сiлы. Цi далёка гэта?
- Тры хвiлiны, - сказала жанчына i пабегла.
- Прынясiце ж лёду! - крыкнуў я ёй наўздагон.
Яна кiўнула галавой.
Я прынёс вады i зноў намачыў ручнiк. Я не адважваўся дакрануцца да Пат. Я не ведаў, цi так яна павiнна ляжаць, я быў у адчаi, што не ведаў, а гэта ж было адзiнае, што трэба было ведаць. Падкласцi пад галаву падушку цi, наадварот, нельга?
Яна захрыпела, потым напружылася, i з рота заструменiла кроў. Яна дыхала цяжка, з плачам, у вачах яе стаяў нечалавечы жах, яна душылася i кашляла, кроў вырывалася струменямi. Я то ўтрымлiваў яе, то адпускаў, падклаўшы руку ёй пад плечы. Я адчуваў кожны рух яе беднага зняможанага цела, здавалася, гэта будзе цягнуцца бясконца, потым яна без сiлы адвалiлася на спiну.
Вярнулася фраў Мюлер. Яна глядзела на мяне, як прывiд.
- Што рабiць? - крыкнуў я.
- Зараз прыйдзе лекар, - прашаптала яна. - Лёд... на грудзi i, калi можна... у рот...
- Як палажыць - падняць галаву цi не трэба, гаварыце ж, каб д'ябал вас узяў... хутка!
- Няхай ляжыць... ён зараз прыйдзе.
Я паклаў кавалак лёду на грудзi Пат, апрытомнеўшы, ведаючы, што нешта магу рабiць. Я пабiў лёд для кампрэсу i паклаў яго i ўсё ўзiраўся на гэтыя салодкiя, каханыя, спакутаваныя вусны, адзiныя, скрываўленыя...
Чуваць было, што нехта прыехаў на ровары. Я ўскочыў на ногi. Лекар.
- Патрэбна мая дапамога? - спытаў я.
Ён пахiтаў галавой i адкрыў сумку. Я стаяў зусiм побач з iм перад ложкам, ухапiўшыся за спiнку. Ён зiрнуў на мяне. Адступiўшы на крок, я не адрываў ад яго вачэй. Ён глядзеў на скабы Пат. Яна стагнала.
- Гэта небяспечна? - спытаў я.
- Дзе лячылася ваша жонка? - спытаў ён у адказ.
- Што? Лячылася? - прамармытаў я.
- У якога лекара? - спытаў ён нецярплiва.
- Я не ведаю... - адказаў я. - Не, я нiчога не ведаю... я не думаю...
Ён зiрнуў на мяне.
- Вы гэта павiнны ведаць...
- Але я не ведаю. Яна мне нiколi нiчога не казала.
Ён нахiлiўся над Пат i спытаў. Яна намагалася адказаць. Але закашлялася, пацякла кроў. Лекар падхапiў яе пад плечы.
Яна хапала паветра, дыхала з прысвiстам.
- Жафэ, - з булькатаннем прамовiла яна.
- Фелiкс Жафэ? Прафесар Фелiкс Жафэ? - спытаў лекар.
Яна пацвердзiла вачыма. Ён павярнуўся да мяне.
- Вы можаце патэлефанаваць яму? Лепш спытаць яго.
- Так, так, - адказаў я. - Зараз. Я потым паклiчу вас. Жафэ?
- Фелiкс Жафэ, - сказаў лекар. - Спытайце нумар тэлефона ў бюро даведак.
- Яна будзе жыць? - спытаў я.
- Трэба, каб спынiлася кравацеча, - сказаў лекар.
Я паклiкаў служанку, i мы пабеглi. Яна паказала мне дом, дзе быў тэлефон. Я пазванiў у дзверы. Невялiкая кампанiя сядзела за сталом. Яны пiлi хто каву, хто пiва. Я акiнуў iх позiркам i не мог зразумець: людзi пiлi пiва ў той час, калi Пат сцякала крывёй. Я сказаў, што мне тэрмiнова трэба пагаварыць, i пачаў чакаць. Услухоўваючыся ў гулкi змрок, я праз занавескi бачыў частку пакоя i постацi, нiбы ў тумане. Я бачыў, як туды-сюды матлялася лысiна, яна ў святле здавалася жоўтай; я бачыў брошку на жоўтай тафце зашнураванай сукенкi, падвойны падбародак, пенснэ i высокую прычоску... кастлявую старую руку з прыпухлымi венамi, якая барабанiла па стале... мне не хацелася нiчога гэтага бачыць, але я быў безабаронны: усё гэта лезла мне ў вочы, як зыркае святло.
Нарэшце тэлефон адказаў. Я папрасiў паклiкаць прафесара.
- На жаль, - адказала сястра, - прафесар выйшаў.
Сэрца ў мяне спачатку спынiлася, а потым загрукатала, як кавальскi молат.
- А дзе ён? Мне трэба пагаварыць з iм неадкладна.
- Не ведаю. Магчыма, пайшоў яшчэ раз у клiнiку.
- Калi ласка, патэлефануйце ў клiнiку. Я пачакаю. У вас жа ёсць яшчэ адзiн апарат.
- Хвiлiнку. - Зноў пачалося гудзенне, бяздонная цемра, над якой цягнуўся толькi тоненькi металёвы дроцiк. Я ўздрыгнуў. Побач са мной у завешанай клетцы пачала спяваць канарэйка. Зноў пачуўся голас сястры:
- Прафесар Жафэ ўжо пайшоў з клiнiкi.
- Куды?
- Я гэтага сапраўды не магу вам сказаць, пан. Пайшоў.
Я прыхiлiўся да сцяны.
- Ало! - сказала сястра. - Вы яшчэ слухаеце?
- Так... паслухайце, сястра, вы не ведаеце, калi ён вернецца...
- Гэта невядома.
- Няўжо ён вам не кажа? Ён жа павiнен казаць. Калi што здарыцца, неяк жа трэба яго знайсцi.
- Ёсць лекар у клiнiцы.
- Не маглi б вы яго... не, не, не мае сэнсу, ён жа нiчога не ведае... добра, сястра, - сказаў я знясiлена, - калi прыйдзе прафесар Жафэ, папрасiце яго неадкладна патэлефанаваць сюды. - Я назваў нумар. - Але, калi ласка, неадкладна.
- Можаце паверыць мне, пан. - Яна паўтарыла нумар i павесiла слухаўку.
Я застаўся адзiн. Галовы, што матлялiся, лысiна, брошка, другi пакой былi далёка, блiскучая гума, якая хiсталася. Я азiраўся вакол сябе. Больш мне тут не было чаго рабiць. Трэба было толькi сказаць людзям, каб яны паклiкалi мяне, калi будзе званок. Але я не мог адарвацца ад тэлефона. Здавалася, што гэта выратавальны канат, якi я выпускаю з рук. I раптам я здагадаўся, што рабiць. Я зноў узяў слухаўку i назваў Кёстэраў нумар тэлефона. Ён павiнен быць на месцы. Iнакш i не магло быць.
I вось з гаму i шуму ночы пачуўся спакойны голас Кёстэра. Я адразу ж таксама супакоiўся i расказаў яму пра ўсё. Я адчуваў, што ён запiсвае.
- Добра, - сказаў ён. - Я адразу выязджаю на пошукi прафесара. Я патэлефаную. Супакойся. Я яго знайду.
Канец. Канец? Свет зацiх. Прывiд знiк. Я пабег назад. - Ну? - спытаў лекар. - Вы знайшлi яго?
- Не, - сказаў я. - Але я знайшоў Кёстэра.
- Кёстэра? Не ведаю. Што ён сказаў? Як ён лячыў яе?
