Ken Follett
Noc Nad Oceanem
Przelozyl Arkadiusz Nakoniecznik
CZESC PIERWSZA. ANGLIA
ROZDZIAL 1
Byl to najbardziej romantyczny samolot, jaki kiedykolwiek zbudowano.
Tego dnia Anglia wypowiedziala Hitlerowi wojne. O wpol do pierwszej w poludnie Tom Luther stal na nabrzezu w Southampton i wpatrywal sie w niebo, czekajac z napieciem i niepokojem na pojawienie sie samolotu. Mruczal bez przerwy kilka pierwszych taktow Koncertu cesarskiego Beethovena, podnioslych i wojowniczych.
Otaczal go tlum ciekawskich – wyposazonych w lornetki entuzjastow lotnictwa, malych chlopcow i zwyczajnych gapiow. Luther wiedzial, ze Clipper bedzie wodowal przy nabrzezu w Southampton juz po raz dziewiaty, lecz mimo to urok nowosci jeszcze nie minal. Samolot byl tak fascynujacy, tak niezwykly, ze ludzie tloczyli sie, by go zobaczyc nawet w dniu, kiedy ich ojczyzna przystapila do wojny. Przy tym samym nabrzezu staly dwa wspaniale oceaniczne liniowce, wznoszace sie wysoko ponad glowami tlumu, ale plywajace hotele stracily juz wiele ze swego czaru. Wszyscy wpatrywali sie w niebo.
Jednak mimo nastroju oczekiwania widzowie mowili o wojnie. Dzieci byly podniecone jej perspektywa, mezczyzni z madrymi minami rozmawiali przyciszonymi glosami o czolgach i artylerii, kobiety wygladaly na mocno zaniepokojone. Luther byl Amerykaninem i mial nadzieje, ze jego kraj bedzie trzymal sie od tego z daleka. Ta wojna w najmniejszym stopniu nie dotyczyla Ameryki. O nazistach mozna bylo powiedziec przynajmniej tyle dobrego, ze ostro wzieli sie za komunistow.
Luther byl wlascicielem przedzalni produkujacych welniane tkaniny i w swoim czasie mial z komunistami wiele problemow. Znalazl sie na ich lasce, a oni o malo go nie zrujnowali. Wciaz jeszcze nosil w sercu gleboka uraze. Najpierw ojciec, prowadzacy sklep z meska odzieza, zostal zniszczony przez zydowskich konkurentow, a zaraz potem przedzalnie Luthera stanely przed widmem bankructwa, za ktore odpowiedzialni byliby komunisci, w wiekszosci rowniez Zydzi! Wtedy jednak Luther spotkal Raya Patriarce i jego zycie uleglo calkowitej odmianie. Ludzie Patriarki wiedzieli, jak sobie radzic z komunistami. Wydarzylo sie kilka wypadkow. Jakis goracoglowy agitator nieopatrznie wsadzil reke miedzy krosna. Jeden z aktywistow zwiazkowych zginal na ulicy, potracony przez nie zidentyfikowany samochod. Dwaj robotnicy najglosniej narzekajacy na lamanie przepisow bezpieczenstwa pracy wdali sie w barze w awanture i wyladowali w szpitalu. Pracownica, ktora pozwala do sadu zarzad firmy, wycofala skarge, kiedy jej dom splonal do fundamentow. Po kilku tygodniach zapanowal calkowity spokoj. Patriarca doszedl do tego samego wniosku co Hitler: jedyna metoda postepowania z komunistami polegala na tym, by rozgniatac ich jak karaluchy. Luther tupnal noga, wciaz mruczac Beethovena.
Od usytuowanego po drugiej stronie ujscia rzeki Hythe doku, nalezacego do Imperial Airways i przeznaczonego specjalnie dla lodzi latajacych, odbila motorowka i przeplynela kilka razy wzdluz toru wodnego, sprawdzajac, czy nie unosza sie tam jakies niebezpieczne dla wodujacego samolotu przedmioty. Tlum zareagowal niecierpliwym pomrukiem; samolot musial byc juz niedaleko.
Pierwszy dostrzegl go maly chlopiec w wielkich nowych butach. Nie mial lornetki, ale jego jedenastoletnie oczy okazaly sie lepsze od soczewek.
– Leci! – krzyknal piskliwym glosem. – Tam, juz nadlatuje!
Jego wyciagnieta reka wskazywala na poludniowy zachod. Wszyscy spojrzeli w tamta strone. W pierwszej chwili Luther zobaczyl tylko niewyrazny ksztalt, rownie dobrze mogl to byc duzy ptak, lecz wkrotce latajacy obiekt urosl i przez tlum przebiegl kolejny pomruk, kiedy ludzie informowali sie nawzajem, ze chlopiec mial racje.
Wszyscy uzywali nazwy Clipper, lecz w gruncie rzeczy byl to boeing B – 314. Linie Pan American zamowily u Boeinga samolot zdolny do przewozenia przez Atlantyk pasazerow w niezwyklym luksusie i oto, co otrzymaly: ogromny, majestatyczny, niewiarygodnie potezny latajacy palac. Dostarczono szesc egzemplarzy, zakontraktowano zas jeszcze dalszych szesc. Pod wzgledem komfortu i elegancji dorownywaly one bajkowym liniowcom cumujacym w Southampton, o ile jednak statki potrzebowaly na przebycie oceanu czterech do pieciu dni, to Clipper pokonywal te sama trase w ciagu dwudziestu pieciu, a najdalej trzydziestu godzin.
Wyglada jak skrzydlaty wieloryb, pomyslal Luther, kiedy samolot znalazl sie nieco blizej. Mial zaokraglony wielorybi pysk, masywne cielsko i zadarty ku gorze tyl, zwienczony dwiema sterczacymi wysoko ogonowymi pletwami. Wielkie silniki zainstalowano w skrzydlach, ponizej znajdowaly sie krotkie stabilizatory majace na celu utrzymywanie maszyny w rownowadze, kiedy znajdowala sie w wodzie. Spod samolotu wygladal niemal identycznie jak dno szybkiej lodzi.
Niebawem Luther dostrzegl dwa nierowne rzedy duzych prostokatnych okien dolnego i gornego pokladu. Rowno tydzien wczesniej przylecial do Anglii wlasnie Clipperem, wiedzial wiec, jak wyglada wnetrze maszyny. Na gornym pokladzie znajdowala sie kabina pilotow, pomieszczenie nawigacyjne i przedzialy bagazowe, dolny zas byl przeznaczony dla pasazerow. Podzielono go na kilka kabin wyposazonych w obszerne fotele. W porze posilkow usytuowana centralnie kabina, pelniaca funkcje salonu, zamieniala sie w jadalnie, noca natomiast rozkladane fotele przeistaczaly sie w lozka.
Uczyniono wszystko, by odgrodzic pasazerow od swiata i zjawisk atmosferycznych, wystepujacych za oknami samolotu. Wszedzie byly grube dywany i miekka tapicerka, utrzymane w kojacych barwach i oswietlone lagodnym, uspokajajacym swiatlem. Gruba warstwa materialu izolacyjnego sprawiala, ze ryk poteznych silnikow slyszano jedynie jako odlegly, dyskretny pomruk. Kapitan roztaczal wokol siebie spokojna aure fachowosci, zaloga znakomicie prezentowala sie w mundurach Pan American Airways, stewardzi stanowili uosobienie troskliwosci, zaspokajajac kazde zyczenie pasazerow. Podczas calego lotu podawano na zamowienie jedzenie i picie, wszystko pojawialo sie jak za dotknieciem czarodziejskiej rozdzki dokladnie wtedy, kiedy powinno – wieczorem osloniete dyskretnymi parawanikami lozka, rano swieze truskawki na sniadanie. Zewnetrzny swiat wydawal sie dziwnie nierealny, jak film odtwarzany na zaslaniajacych okna ekranach. Prawdziwy wszechswiat zdawal sie zamkniety we wnetrzu samolotu.
Rzecz jasna, za taki luksus trzeba bylo odpowiednio zaplacic. Bilet w obie strony kosztowal 675 dolarow, czyli tyle, co pol malego domu. Wsrod pasazerow znajdowaly sie koronowane glowy, gwiazdy filmowe, prezesi wielkich koncernow i prezydenci malych krajow.
Tom Luther nie nalezal do zadnej z tych grup. Co prawda byl bogaty, lecz musial ciezko zapracowac na swoje pieniadze i w normalnych warunkach z pewnoscia nie wydawalby ich na takie zbytki. Musial jednak dokladnie poznac wnetrze samolotu, gdyz poproszono go o wyswiadczenie przyslugi pewnemu bardzo poteznemu czlowiekowi. Nie czekala go za to zadna finansowa gratyfikacja, lecz zaskarbienie sobie przychylnosci takiego czlowieka bylo warte wiecej niz jakakolwiek suma pieniedzy.
Poza tym, cala impreza mogla jeszcze zostac odwolana. Luther czekal na wiadomosc potwierdzajaca, ze ma przystapic do dzialania. Polowa jego duszy nie mogla sie doczekac tej chwili, druga polowa zas wolalaby, aby ten moment nigdy nie nadszedl.
Samolot schodzil pod dosc ostrym katem, z opuszczonym ogonem i zadartym w gore dziobem. Po raz kolejny Luthera zdumialy ogromne rozmiary maszyny: wiedzial, ze liczy 32 metry dlugosci i ma skrzydla o rozpietosci 46 metrow, ale te dane byly tylko martwymi liczbami, dopoki nie ujrzalo sie kolosa na wlasne oczy.
Przez chwile widzowie odniesli wrazenie, ze samolot nie tyle zniza lot, co spada jak kamien, i ze za chwile rabnie w wode i blyskawicznie pojdzie na dno. Zaraz potem jednak zawisl tuz nad powierzchnia wody, jakby podtrzymywany niewidocznym, napietym do granic wytrzymalosci drutem, zawadzajac spodem kadluba o szczyty niewielkich fal i rozbryzgujac je w pieniste pioropusze. Kilka sekund pozniej ogromna maszyna osunela sie w
