— Gdy odjedziemy, prosze o tym pomowic z kapitanem. Nie chce tutaj polityki!
— A przede wszystkim polityki rewolucyjnej — powiedzial Franz Guidice i rozesmial sie; dyrektor przekaznikow, wielki i kanciasty, znany byl ze swego cietego jezyka i sprawnego umyslu, a po przekroczeniu dziewiecdziesiatki zachowal sposob bycia ludzi o polowe mlodszych i zadziwiajacy wigor. — Powinnismy lepiej pilnowac kelnerow. Przy dwoch czlonkach Kongresu przy stole moga usilowac przemycic swoja propagande do naszych talerzy i zrobia z nas tutaj swoich zwolennikow!
— Czy naprawde pan uwaza, ze P.W.A. stanowi zagrozenie? — zapytal Lou Fearon. — Widzi pan, pojalem nieco z tego wszystkiego, przestajac z Siegfriedem Fileclerkiem, gdy zajmowalem sie ta Alfa, zabita na budowie wiezy… Odnioslem wrazenie, ze Fileclerk i cala ta jego P.W.A. sa raczej nieskuteczni…
— To ruch mniejszosciowy — stwierdzil senator Fearon. Nie odgrywaja wiekszej roli nawet wsrod androidow.
Leon Spaulding pokiwal glowa.
— Thor Watchman mysli podobnie jak pan, uwaza Fileclerka i jego partie za postrzelencow. Nie ma dla nich zbyt wiele szacunku…
— Ten Thor to wyjatkowo inteligentny i kompetentny android — wyjasnil Krug.
— Mimo wszystko mowilem powaznie — powiedzial Guidice. — Smiejcie sie z P.W.A., jesli chcecie, ale ja utrzymuje, ze ich cele sa autentycznie rewolucyjne i kiedy…
— Tssst! — syknal Krug.
Kelner Alfa powrocil z nowa butelka; biesiadnicy czekali, az ich kieliszki zostana napelnione, a kelner wyjdzie, zamykajac za soba drzwi. Mordecai Salah al-Din, przewodniczacy Kongresu, podjal temat:
— Otrzymalem przynajmniej piec milionow petycji P.W.A., zgodzilem sie na trzy spotkania z liderami partii i musze powiedziec, ze jest to grupa szczerych, godnych szacunku istot, wartych tego, by traktowac ich powaznie. Chcialbym rowniez podkreslic, choc chcialbym, by pozostalo to miedzy nami, ze popieram niektore ich postulaty.
— Moglby pan to wyjasnic dokladniej? — zapytal Spaulding napietym glosem.
— Z pewnoscia. Uwazam, ze nalezaloby wlaczyc do Kongresu przedstawicielstwo Alfa i bez watpienia nastapi to w przyszlej dekadzie. Jestem przeciwny sprzedawaniu Alf bez ich zgody i uwazam, ze praktyka ta powinna zostac uznana za nielegalna, do czego dojdzie na pewno za jakies pietnascie, dwadziescia lat. Wierze tez, ze przyznamy prawa cywilne Alfom przed rokiem 2250, a Betom do konca wieku.
— Rewolucjonista! — wykrzyknal Franz Guidice z pelnym podziwu oslupieniem. — Przewodniczacy Kongresu jest rewolucjonista!
— Raczej wizjonerem — poprawil go senator Fearon. — To czlowiek o jasnym sposobie myslenia i godnym podziwu wspolczuciu i — jak zawsze — wyprzedza swoj czas.
Spaulding pokiwal glowa.
— Alfy w Kongresie? Moze… Jako zawor bezpieczenstwa, by uniknac pozbawienia nas autorytetu, jako kosc do pozarcia. Ale tamci? Nie, nie! Nigdy! Panie Salah al-Din, nie powinnismy zapominac, ze androidy sa prostymi przedmiotami, powstalymi w wyniku prac chemiczno-genetycznych, stworzonymi w fabrykach KRUG ENTERPRISES, aby sluzyc ludzkosci…
— Spokojnie — powiedzial Krug. — Zbyt sie pan ekscytuje…
— Przewodniczacy ma zapewne racje, Leon — stwierdzil Lou Fearon.
— Jakiekolwiek by nie bylo ich pochodzenie, sa bardziej ludzmi niz my chcielibysmy uwazac ich za ludzi. W miare tego, jak bariery beda zanikaly, powstana prawa i zwyczaje, a ja osobiscie uwazam, ze zmienimy nasz stosunek do androidow, a juz na pewno do Alf. Nie ma potrzeby utrzymywac ich w niewolnictwie.
— Co pan o tym mysli, Simeonie? — Franz Guidice zwrocil sie do Kruga. — To przede wszystkim panskie dzieci. Gdy zdecydowal sie pan na stworzenie pierwszych androidow, czy wyobrazal pan sobie, ze pewnego dnia beda chcialy miec prawa obywateli…
— Leon dokladnie wyrazil moj poglad — powiedzial Krug. — Jak on to okreslil? Przedmioty, przedmioty wykonane w fabrykach. Skonstruowalem doskonalszego robota, nie konstruowalem ludzi.
— Granica pomiedzy czlowiekiem a androidem jest tak plynna — powiedzial senator Fearon. — Poniewaz androidy sa genetycznie identyczne z nami, fakt, ze sa syntetyczne…
— W kazdym z moich zakladow moge wyprodukowac tak doskonala kopie Mony Lizy, ze potrzeba by szesciu miesiecy testow laboratoryjnych do stwierdzenia, ze nie jest to oryginal — powiedzial Krug. — Dobrze? A zatem, czy bedzie to oryginal? Oryginalem zawsze bedzie ta kobieta, ktora wyszla ze studia Leonarda da Vinci, a kopia pochodzic bedzie z zakladu Kruga. Zaplacilbym miliard za oryginal, nie dam gwozdzia za reprodukcje!
— Jednak przyznaje pan, ze Thor Watchman na przyklad jest osoba wyjatkowo inteligentna i utalentowana — powiedzial Lou Fearon. — Obdarzyl go pan duza odpowiedzialnoscia. Slyszalem, jak mowiono, ze ma pan do niego wiecej zaufania niz do jakiegokolwiek ludzkiego wspolpracownika. A mimo to nie przyznalby mu pan wlasnych praw? Nie zgodzilby sie pan, by Thor mial prawo protestowac, gdyby zdecydowalby sie pan zatrudnic go jako sluzacego? Uznaje pan za normalne, ze ma pan prawo zniszczyc Thora, jesli nabralby pan na to ochoty?
— Stworzylem Thora, to moja najpiekniejsza maszyna — powiedzial wzburzonym glosem Krug. — Kocham go i podziwiam tak, jak sie kocha i podziwia najwspanialsza maszyne. Ale ja posiadam Thora! Thor nie jest czlowiekiem, jest inteligentna imitacja czlowieka, doskonala imitacja i — jesli bede na tyle rozrzutny i dosc szalony, by go zniszczyc — zniszcze go!
Reka Kruga zaczela drzec; patrzyl twardo, jakby chcial ja unieruchomic sila woli, ale rozlal nieco wina z pelnego kielicha. Po chwili powiedzial lodowatym glosem:
— Zniszcze go! Nigdy nie myslalem o czym innym jak tworzenie androidow! To sa sluzacy, narzedzia czlowieka, inteligentne maszyny!
Czujniki stolu wykazaly, ze zabrudzono nakrycie; wszedl kelner i wytarl rozlane wino. Za szklana sciana grupa ryb glebinowych krazyla wokol siebie w upiornym tancu. Gdy Alfa wyszedl, senator Fearon powiedzial do Kruga:
— Nigdy nie spotkalem sie u pana z tak gwaltownym uczuciem wobec androidow… Nigdy nie tlumaczyl pan tego publicznie…
— Nigdy mnie o to nie pytano.
— Wypowiedzialby sie pan przeciw P.W.A., gdyby postawiono taka kwestie przed Kongresem? — zapytal Salah al-Din. Krug wzruszyl ramionami.
— Nie wiem, nie wiem… Nie mieszam sie do polityki. Jestem producentem, czlowiekiem interesu, przedsiebiorca. Po co szukac kontrowersji?
— Jesli nadano by prawa cywilne androidom, bedzie to mialo duze reperkusje, dla KRUG ENTERPRISES — powiedzial Leon Spaulding.
— Chce powiedziec, ze jesli produkuje sie prawdziwych ludzi, podlega to kontrolowanym prawom populacji, ktora…
— Dosyc! — przerwal Krug. — To nie stanie sie nigdy! Produkuje androidy i znam je. Istnieje pewna grupa niezadowolonych, tak — sa zbyt inteligentni i mysla, ze wszystko rozpoczyna sie od niewolnictwa, jak kiedys bylo z Murzynami. Ale to nie jest to, to nie to! Sa tez i zadowoleni z tego stanu rzeczy, Thor Watchman jest zadowolony. Dlaczego wszystkie Alfy nie naleza do P.W.A.? Dlaczego nie sa w opozycji? Poniewaz uwazaja, ze to idiotyczne! Wszystko, co sie mowi o sprzedawaniu Alf bez ich zgody, posylanie ich na smierc przy lada kaprysie wlasciciela to tylko teoria, bo nikt nie sprzeda dobrego Alfa i nikt nie zabije androida dla zabawy, tak jak i dla zabawy nie zniszczy swojego domu. Dlatego nie ma potrzeby nadawania androidom praw cywilnych! Alfa to rozumieja, Bet nikt o to nie podejrzewa, a Gamma nie maja dosc rozumu, by nawet o tym myslec. A wiec, panowie, sami widzicie, ze dostarcza nam to tematu do interesujacej dyskusji przy obiedzie, ale nic poza tym. P.W.A. w koncu zniknie! A z calym szacunkiem, panie Przewodniczacy, bladzi pan dzieki dobroci. Nie bedzie pan mial Alf w swoim Kongresie.
Dluga przemowa spowodowala, ze poczul pragnienie i ujal swoj kieliszek; jeszcze raz rozlal wino i jeszcze raz czujny Alfa, powiadomiony przez niezawodne czujniki, pospieszyl z doprowadzeniem wszystkiego do porzadku. Za grubymi, szklanymi scianami CLUB NEMO ciemnoczerwona ryba metrowej dlugosci z rozwarta gigantyczna paszczeka zaczela krazyc pomiedzy innymi stworzeniami glebin, pozerajac je zarlocznie.
