ФIЛIП. Калi ласка. Я прывязу табе шмат ежы.
СЯСТРА IААННА. Ты хочаш засунуць у мяне свой член? Ну, гэта нiкуды не варта. Ты ж не ведаеш, хто я. Ды i ты не анёл - у анёла няма члена (Смяецца). Не. Я не буду цябе кахаць нават за казiны сыр. Ты не анёл. Ты казляня. Я ведаю, хто анёл, ведаю, але табе не скажу. (Фiлiп садзiцца i плача, закрыўшы твар рукамi). Ну, не плач...
ФIЛIП. (плаксiвым голасам) Калi ласка.
СЯСТРА IААННА. Маленькi... Ну чаго ты хочаш? Сам падумай. Гэта ўсё з-за Марыi. Дурная Марыя, зусiм дурная... Не засмучайся, я табе таямнiцу адкрыю. Я ўмею чытаць будучае. Ёсць спосабы... У цябе ўсё будзе добра. Ты знойдзеш жанчыну, якая прадасць сябе за казiны сыр. Яны ўсе прадаюцца за казiны сыр. А гэты сыр забяру я. Не бойся, я не ўсiм раскажу, што ты хацеў... Ну што ты. Не плач, вазьмi кветачку. Да пабачэння, маленькi мой, табе трэба шмат, шмат сыру... Ага, забылася сказаць, Марыя пакахае цябе, пакахае...
(Смяецца i выходзiць, затым выходзiць i Фiлiп).
Сцэна 14
(Уваходзяць Мацi-Iгумення i сястра Ганорыя).
МАЦI-IГУМЕННЯ. Мне дакладвалi, што ранiцаю зноў заядаў замок у заходнiх веснiчках.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сапраўды, матушка, заядаў. Ужо яго i так, i гэтак. Заржавеў зусiм. Восень сёлета такая дажджлiвая...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Восень дажджлiвая, а галовы дурныя! Тое, што замок ржавее, якi год вядома?
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ён i раней заядаў. Сапраўды, толькi не так. Заўсёды можна было штыром пакалупаць, ён i адчыняўся...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Па каваля паслалi?
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Заўтра прыедзе.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Добра, добра. Калi не галовы вашы, дык хоць замок няхай паправiць. Надалей... чуеш мяне? Надалей, каб загадзя глядзелi!
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Буду глядзець, буду. I сёстрам скажу.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Толькi так скажы, каб зразумелi. А то думаюць, што як стаяў манастыр чатырыста гадоў, дык i яшчэ столькi ж вось так i прастаiць. Дык вось не прастаiць!
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Скажу, матушка, усё скажу...
МАЦI-IГУМЕННЯ. (Махаючы рукою): Ну добра... Бог з вамi. (Уваходзiць сястра Марыя).
СЯСТРА МАРЫЯ. Матушка, вы тут. А я вас усюды шукала. I ў трапезнай шукала, i ў каплiцы шукала, i ў келлi, i ў...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Чаго табе?
СЯСТРА МАРЫЯ. Там такое... У нас жа ў Невельскiм лесе разбойнiкi.
МАЦI-IГУМЕННЯ. У Невельскiм лесе заўсёды былi разбойнiкi. Дык што здарылася?
СЯСТРА МАРЫЯ. Ноччу, у цемры, яны напалi на картэж бiскупа Альберта.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну...
СЯСТРА МАРЫЯ. (разгубiлася) Яны...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну скажы ты толкам! Бiскупа забiлi?
СЯСТРА МАРЫЯ. Не,не, дзякаваць Богу. Гасподзь засцярог яго. Нават не паранiлi. Рыцарам, што суправаджалi яго, пашчасцiла адбiць напад.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Слава Богу. Яны адбiлiся.
МАЦI-IГУМЕННЯ.. (усмiхаецца) Як жа ж не адбiцца? Хiба там разбойнiкi? Зброд адзiн! Беглыя сяляне, рабы... Я магла б ад iх адбiцца. Дык што?
СЯСТРА МАРЫЯ. Самi то яны адбiлiся. Так. А вось рыцар адзiн быў паранены. Цяжка паранены. Ледзь не сцёк крывёю...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну кажы хутчэй...
СЯСТРА МАРЫЯ. Бiскуп Альберт, памятаючы гасцiннасць вашую, пакорлiва просiць вас прыняць на вылячэнне ў наш святы прыстанак гэтага рыцара, якi пацярпеў за абарону веры...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Лепш сказаць, за абарону бiскупа...
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ох, нядобра гэта.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Што нядобра?
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Усё ж такi мужчына ў сценах манастыра...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Як ён сябе адчувае?
СЯСТРА МАРЫЯ. Дрэнна... Кажуць, што вельмi. Па ўсiм вiдаць, што дрэнна. Ён амаль увесь час без прытомнасцi. Шмат трызнiць. А раны крываточаць, як iх не затыкай.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А чаму адразу нам? Навошта нам? Хiба не мог бiскуп яго каму-небудзь iншаму даручыць, каб вылечылi?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Замаўчы. Ты хоць сама разумееш, пра што гаворыш? Чалавек гэта, не смецце...
СЯСТРА МАРЫЯ. Дык што адказаць? Пасланец чакае.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Мы прымем яго. Невельскi манастыр нiкому не адмаўляў у дапамозе. Чуеш, Ганорыя? Нiкому! I нiколi не забывайся на свой хрысцiянскi абавязак. Калi гэты рыцар памрэ, значыць, такая воля Божая. Мы памолiмся за супакой душы яго i пахаваем ганарова, як абаронцу веры. А калi выжыве, аддзякуем Бога нашага за ласку Яго. Такая мая воля. Iдзi скажы, што мы прымем яго.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А хто будзе даглядаць яго?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Хто? (Хмурыцца). Сястра Iзабэла.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сястра Iзабэла? Матушка, але гэта... Гэта неабачлiва. Яна яшчэ...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Сама ведаю. Будзе так, як я сказала. Яна будзе даглядаць яго. Iзабэла з П'емонта так лёгка пралiвала кроў i наносiла раны людзям, што каму, як нi ёй, цяпер адчуць, колькi працы i пакут каштуе выратаванне хаця б аднаго параненага. Сястра Ганорыя, перадасi ёй: яна павiнна адна, неадлучна, i ўдзень, i ўначы сядзець з iм, даглядаць яго, прамываць ягоныя раны i малiцца за ягоную душу. Усё. Такое маё рашэнне.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Вельмi мудра. Я дурнiца, дурнiца...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Ты чула, сястра Марыя?
СЯСТРА МАРЫЯ. Так, матушка.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну дык чаго стаiш? Выконвай!
СЯСТРА МАРЫЯ. Бягу, матушка.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Iдзi, Ганорыя, табе даручаю прасачыць за ўсiм. Я зайду да яго перад абедняю.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Усё праверу, за ўсiм прасачу.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Iдзiце... Няхай сястра Iзабэла падрыхтуецца...
(Сястра Ганорыя i сястра Марыя выходзяць).
Сцэна 15.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Урбена! Урбена, дзе ты? (Выходзiць Урбена).
УРБЕНА. Я чакала, пакуль ты вызвалiшся.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Слухай, даўно хацела пагутарыць з табою.
УРБЕНА. Пра што?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Няўжо заўсёды было так?
УРБЕНА. Як?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Цяжка. Я даўно стала заўважаць за сабою... Я стамляюся. Вельмi стамляюся...
УРБЕНА. Верыць?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Не, не, вера мая такая ж моцная, як i раней. Але я стамляюся змагацца. Граху ўсё болей... А сiлы канчаюцца. Цi ўсё гэта мне здаецца, скажы мне?
УРБЕНА. Навошта?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Таму што... Таму што я губляю надзею. А з надзеяй страчваю сiлу. I я баюся, што калi я страчу сiлу, то ў рэшце рэшт пахiснецца i мая вера. Раскажы мне, дай мне добрую параду. Ты старая, ты бачыла пачатак свету. Ты павiнна ведаць.
УРБЕНА. Так, я шмат што бачыла... Ведаеш, мала, мала што змянiлася з тых часоў. Мала... Цi стала больш граху? Можа i не. Менш стала праведнiкаў. Венгры, венгры спустошылi нашыя душы. Яны паглынаюць iх. Марудна, але напэўна... Грэх памнажаецца. I хутка ён перапоўнiць чашу...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Хутка?
УРБЕНА. А ты сама не заўважаеш знакi?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Заўважаю. Я спрабую паўстаць супраць iх.
