Зямны акіян

I збіраліся разам даты, назвы, імёны,
Там былі чарвякі несмяротныя —
Ім належыць штодзёнпа
Адшліфоўваць пасля нашы косці гаротныя.

Грозных армій змагаліся батальёны,
I былі там лясы:
                       што ні дрэва, то — крыж,
I была там — ці чуеш, Парыж? —
Хацінка мая ля берагу мілых вачэй;
Крыкі кветак мне чуліся ў змроку начэй.
      Гэта ўсё там было,
      Гаманіла, жыло.

Апісаць не змагу я — мне слоў пе знайсці,
Зразумець не змагу я ніколі ў жыцці
Усяго, што тады мне ўявілася,
Усяго, што на свеце змянілася,—
Распаліла празрыстым віном
Няўтольную смагу Парыжа.

Пагодныя дні. Жахлівыя сны.
Дзеянні. Вечная музыка руху.
Парасткі, што нараджаюцца з болем.
Светы, якія нагадваюць нас,
Я вас выпіў, а смагі сваёй не здаволіў.

Затое я зведаў смак сапраўдны сусвету.
Ап’янеў ад таго, што я выпіў сусвет сам
                                                 на беразе Сены,
Наглядаючы там, як хвалююцца хвалі і дрэмлюць
                                                           барліны.

Слухай, слухай мяне! Я — глотка Парыжа.
Буду піць я сусвет зноў і зноў.

Слухай песню маю ап’янення сусвету!

…Вераснёвая ноч праплынала павольна ў вадзе.
Агні не свяцілі з мастоў, захліпаліся ў Сене.
Сярод зорак згасаўшых займаўся ўжо дзень.

КАЛІГРАМЫ ВЕРШЫ МІРУ I ВАЙНЫ

Памяці старэйшага з маіх саброў Рэнэ Даліза, які загінуў на полі Чэсці 7 мая 1917 г.

(1913–1916)

ПРЫВІД ВОБЛАКАЎ

Напярэдадні чатырнаццага ліпеня,
А чацвёртай гадзіне папоўдні,
Я выйшаў на вуліцу:
Вандроўных акрабатаў
                               я хацеў пабачыць.

Людзі гэтыя працуюць пад адкрытым небам,
Зрэдку іх цяпер сустрэнеш у Парыжы.
У дні майго юнацтва было іх значна болей,
                                                           чым цяпер.
Амаль усе яны паехалі ў правінцыю.

Вось я іду бульварам Сен-Жэрмен.
На плошчы невялікай,
                                ля помпіка Дантону,
Я сустракаю акрабатаў.

Іх акружыў натоўп маўклівы і чакаў пакорліва.
Заняў я месца, каб разгледзець лепш:

      Цяжар страшэнны;
      Гарады бельгійскія, паднятыя
      Магутнымі рукамі рускага рабочага з Лангві;
      Пустыя гіры чорныя,