Фаўст

135

Лепш пачакаць да серады. — Маецца на ўвазе «пакаянная серада», серада першага тыдня вялікага посту, калі канчаецца масленіца.

136

Exeunt (лац.) — усе выходзяць.

137

Ён добра папе дагадзіў.— Маецца на ўвазе абрад цалавання папскай пантофлі на знак прызнання верхавенства царквы над свецкаю ўладаю.

138

Дар Цэрэры лепшы кветак. — Цэрэра (Дэметра) — багіня земляробства ў грэка-рымскай міфалогіі.

139

Полішынелі (Pulcinello) — вясёлыя маскі ў сярэдневяковай камедыі дэль- артэ.

140

Грацыі (харыты) — у грэка-рымскай міфалогіі багіні грацыёзнасці, прыгажосці, радасці, песты — дочкі Зеўса і Эрыміны. Еўфрасіна увасабляе радасць, Аглая — бляск, Талія (Гегемона) — квітнеючае жыццё.

141

Паркі (мойры) — у грэка-рымскай міфалогіі багіні лёсу, дочкі бога Хаоса. Яны пралі нітку чалавечай долі: Клота — сукала нітку, Лахезіс — круціла калаўротак, Атропа — абцінала нітку нажніцамі. У Гётэ Атропа і Клота памяняліся функцыямі.

142

Фурыі (эрыніі) — Алекта, Мегера, Тысіфона — міфічныя дэманы падземнага царства, багіні помсты і дакораў сумлення. У Гётэ яны выступаюць як ворагі шчасця і кахання: Алекта — злосніца, Мегера — вораг, Тысіфона — помсніца.

143

Асмадзей — у персідскай міфалогіі д’ябал, які разрывае шлюбныя саюзы.

144

Заіла-Тэрсіт. — Спалучэнне імёнаў двух зайздроснікаў: Заіла — грэчаскага граматыка (ІV—ІІІ ст. да н. э.), які злосна крытыкаваў Гамера, і Тэрсіта — баязліўца і паклёпніка з «Іліяды».

145

Хлопчык-каляснічы — алегорыя паэзіі, як Эўфарыён (гл. ІІІ акт). У рукапісе 1827 г. у гэтай сцэне быў Эўфарыён.

146

Плутон (Плутус) — у грэчаскай міфалогіі бог падземнага царства. У феерыі Фаўста Плутон выступае як бог золата і багацця.

147

Пан — у грэчаскай міфалогіі бог статкаў, пастухоў, паш і лясоў.

148

Фаўны і сатыры — у грэка-рымскай міфалогіі — напаўчалавекі-напаўжывёлы з