De planeet Barrayar

problemen waren met mannen. Cordelia slikte haar woorden in. ‘Ik heb een placentaoverplaatsing gehad, eens even kijken, drie plus…’ Ze moest het op haar vingers natellen: ‘Ongeveer vijf weken geleden.’

‘Neemt u me niet kwalijk, een wat?’

‘Ik ben door middel van een chirurgische ingreep bevallen. Het ging niet goed.’

‘Ik begrijp het. Vijf weken postpartum.’ Hij maakte een notitie. ‘En wat voor klachten hebt u nu?’

Barrayar bevalt me niet, ik wil naar huis; mijn schoonvader wil mijn baby vennoorden, de helft van mijn vrienden zijn op de vlucht voor hun leven, en ik ka?i geen tien minuten alleen zijn met mijn man, die door jullie voor mijn ogen wordt verorberd, mijn voeten doen pijn, mijn hoofd doet pijn, mijn ziel doet pijn… Het was allemaal te gecompliceerd. De arme man wilde gewoon iets om in te vullen op zijn formulier, geen hele verhandeling. ‘Vermoeidheid,’ wist Cordelia uiteindelijk te bedenken. ‘Aha.’ Hij vrolijkte op en vulde deze bevredigende informatie in op zijn rapportscherm. ‘Vermoeidheid na de bevalling. Dat is normaal.’ Hij keek haar ernstig aan. ‘Hebt u er al over gedacht om wat lichaamsbeweging te nemen, vrouwe Vorkosigan?’

VEERTIEN

Wie zijn de mannen van Vordarian?’ vroeg Cordelia gefrustreerd aan Aral. ‘Ik ben al weken voor ze op de vlucht, maar het is alsof ik alleen een glimp van ze heb opgevangen in een achteruitkijkspiegel. Ken uw vijanden, en dat soort dingen. Hoe komt hij aan die oneindige voorraad idioten?’

‘O, die is niet oneindig.’ Aral glimlachte een beetje en nam nog een hapje stoofpot. Ze waren — een wonder! — eindelijk alleen, in zijn eenvoudige ondergrondse appartement voor hogere officieren. Hun avondeten was op een dienblad binnengebracht door een soldaat-huisknecht en op een lage tafel tussen hen in geserveerd. Daarna had Aral, tot Cordelia’s opluchting, deze weifelend rondhangende bediende weggestuurd met een: ‘Dank u, korporaal, dat is alles.’ Aral slikte zijn hap door en vervolgde: ‘Wie zijn ze? Voor het grootste deel, iedereen die ergens boven zich in de keten van bevelvoering een officier bleek te hebben die de kant van Vordarian heeft gekozen, en die niet genoeg moed of in sommige gevallen niet genoeg benul heeft gehad om ofwel die officier neer te schieten ofwel zijn eenheid te verlaten en zich elders te melden. En gehoorzaamheid en groepsgeest zijn er bij deze mannen ingestampt. “Als het moeilijk wordt, hou je dan vast aan je eenheid,” dat wordt hun ingeprent. Dus het ongelukkige feit dat hun officier hun voorgaat in landverraad, maakt het nog natuurlijker om zich vast te klampen aan hun broeders uit het peloton. Bovendien’ — hij grinnikte somber — ‘is het alleen landverraad als Vordarian verliest.’

‘En verliest Vordarian?’

‘Zolang ik in leven ben en Gregor in leven hou, kan Vordarian niet winnen.’ Hij knikte vol overtuiging. ‘Vordarian wrijft me misdaden aan zo snel als hij ze kan verzinnen. Het ernstigst is het gerucht dat hij verspreidt, dat ik Gregor om zeep heb geholpen en het Keizerrijk voor mezelf wil. Ik zie het als een truc om Gregor uit zijn schuilplaats te krijgen. Hij weet dat Gregor niet bij mij is. Anders zou hij wel toegeven aan de verleiding om hier een atoombom op te gooien.’ Cordelia krulde haar lippen in afkeer. ‘Wil hij Gregor gevangennemen of doden?’

‘Doden alleen als hij hem anders niet te pakken krijgt. Als de tijd er rijp voor is, zal ik Gregor te voorschijn laten komen.’

‘Waarom niet meteen?’

Aral leunde met een vermoeide zucht achterover tegen de rugleuning en duwde zijn blad weg, met nog een paar happen stoofpot en een slordig afgescheurd stukje brood in zijn kom. ‘Omdat ik wil kijken hoeveel van Vordarians strijdkrachten ik terug kan lokken naar mijn kant voor de ontknoping. Naar mij deserteren is niet helemaal de juiste term… Overlopen, misschien. Ik wil mijn tweede jaar in functie niet graag inluiden met de executie van vierduizend militairen. Iedereen onder een bepaalde rang kan collectief gratie krijgen vanwege het feit dat ze door een eed waren gebonden om hun officieren te volgen, maar ik wil zoveel van de hogere manschappen redden als ik maar kan. Vijf districtsgraven en Vordarian zijn al ten dode opgeschreven, voor hen is er geen hoop meer. Verdomme, dat hij dit ook begonnen is!’

‘Wat doen Vordarians troepen? Is dit een sitzkrieg?’

‘Niet helemaal. Hij verspilt een hoop van zijn tijd en de mijne met pogingen een paar nutteloze bastions te veroveren, zoals de bevoorradingspost bij Marigrad. Wij spelen het spel mee en lokken hem uit zijn tent. Het houdt de bevelhebbers van Vordarian bezig en leidt hun aandacht af van wat echt belangrijk is, namelijk de strijdkrachten in de ruimte. Had ik Kanzian maar hier!’

‘Heeft je inlichtingendienst hem al gevonden?’ De alom gerespecteerde admiraal Kanzian was een van de twee mannen in het Barrayaraanse opperbevel die Vorkosigan beschouwde als zijn superieuren in strategisch inzicht. Kanzian was een deskundige op het gebied van geavanceerde ruimtemanoeuvres; de ruimtetroepen hadden een groot vertrouwen in hem. ‘Aan zijn laarzen geen paardenmest’, was de manier waarop Ko het ooit had uitgedrukt, tot Cordelia’s plezier. ‘Nee, maar Vordarian heeft hem ook niet. Hij is verdwenen. Ik hoop bij God dat hij niet in een of ander stom kruisvuur op straat terecht is gekomen en ongeidentificeerd ergens in een lijkenhuis ligt. Dat zou een vreselijke verspilling zijn.’

‘Zou het helpen om naar boven te gaan? Om de ruimtetroepen voor je te winnen?’

‘Waarom denk je dat ik de moeite neem om de basis Tanery te behouden? Ik heb afgewogen wat de voor- en nadelen zouden zijn als ik mijn hoofdkwartier verplaatste naar een ruimteschip. Ik denk dat het nu nog geen goed idee is; het zou verkeerd geinterpreteerd kunnen worden als een eerste stap van een vlucht.’

Vluchten. Wat een verleidelijke gedachte. Ver, ver weg van al deze waanzin, totdat het allemaal was teruggebracht tot de enkele dimensie van een vullertje in een of andere galactische nieuwsvideo. Maar… vluchten van Aral? Ze bekeek hem aandachtig, zoals hij daar zat op de gecapitonneerde sofa, starend naar de resten van zijn avondeten zonder die te zien. Een vermoeide man van middelbare leeftijd in een groen uniform, niet bijzonder aantrekkelijk (behalve misschien de doordringende grijze ogen); een gretig intellect dat inwendig voortdurend in oorlog was met een door angst gedreven agressie, beide gevoed door een leven vol bizarre ervaringen, Barrayaraanse ervaringen. Je had verliefd moeten worden op een gelukkige man, als je geluk had gewild. Maar nee, jij moest zo nodig vallen voor de adembenemende schoonheid van de pijn…

En zij zullen tot een vlees zijn. Die oeroude vrome spreuk was wel heel letterlijk waarheid geworden. Een klein stukje vlees, opgesloten in een baarmoederreplicator achter de vijandelijke linies, verbond hen nu als een Siamese tweeling. En als de kleine Miles zou sterven, zou die band dan verbroken worden?

‘Wat… wat doen we aan Vordarians gijzelaars?’

Hij zuchtte. ‘Dat is ons grootste probleem. Als hij al het andere kwijt is, en daar zorgen we geleidelijk aan voor, dan houdt Vordarian nog steeds meer dan twintig districtsgraven en Kareen vast. En een paar honderd minder vooraanstaande mensen.’

‘Zoals Elena?’

‘Ja. En de stad Vorbarr Sultana zelf, niet te vergeten. Hij zou kunnen dreigen een atoombom op de stad te gooien, op het laatst, om een vrije aftocht van de planeet te krijgen. Ik heb met het idee gespeeld om met hem te onderhandelen. Hem later te laten vermoorden. Ik kan hem niet zomaar laten gaan, dat zou onrechtvaardig zijn tegenover al degenen die al gestorven zijn vanwege hun trouw aan mij. Wat voor marteldood zou er nodig zijn om die verraden zielen tevreden te stellen? Nee.

Dus beramen we verschillende reddingsplannen, voor op het laatst. Het moment waarop de verschuiving van manschappen en loyaliteiten de kritische massa bereikt en Vordarian echt in paniek raakt. Ondertussen wachten we af. Als het erop aankomt… zal ik eerder gijzelaars opofferen dan dat ik Vordarian laat winnen.’ Zijn nietsziende blik was nu duister.

‘Zelfs Kareen?’ Alle gijzelaars? Zelfs de kleinste? ‘Zelfs Kareen. Ze is Vor. Ze begrijpt het.’

‘Dat is het beste bewijs dat ik geen Vor ben,’ zei Cordelia mistroostig. ‘Ik begrijp helemaal niets van deze… gestileerde waanzin. Ik vind dat jullie allemaal in therapie zouden moeten, tot en met de laatste man.’

Hij glimlachte flauwtjes. ‘Denk je dat we Kolonie Beta kunnen overhalen om ons een bataljon psychiaters te sturen bij wijze van ontwikkelingshulp? Die met wie je die laatste ruzie had, misschien?’ Cordelia snoof. Nou ja, de Barrayaraanse geschiedenis had ook wel een vreemd soort dramatische schoonheid, theoretisch bekeken, van een afstand. Als een passiespel. Maar van dichtbij zag je de domheid ervan duidelijker, viel ze als een mozaiek uiteen