Божа... Што ж ты нарабiла, сястра Ганорыя. (Схiляецца над целам. Плача). Што ты нарабiла?.. Божа, за што ўсё гэта. Няўжо ты ўззлаваўся на мяне, Божа? Я шчыра, шчыра iмкнулася да Цябе. Служыць Табе хацела...Як жа гэтак? Цяпер усё, усё страцiла сэнс. Хто я цяпер? Хто? Што ты нарабiла, сястра Ганорыя...
Сцэна 24
(Заходзiць Мацi-Iгумення, за ёю астатнiя манахiнi. Усе бачаць, што адбылося).
IЗАБЭЛА. Я не хацела... Я. Я не ведаю... (Плача. Сёстры кленчаць i пачынаюць малiцца).
СЯСТРА МАРЫЯ. Мёртвая.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Малiцеся. Малiцеся за спачын яе душы. I радуйцеся. Ясстра Ганорыя зараз у Бога Нашага Iсуса Хрыста, абагрэтая святлом Ягоным, суцешаная словам Ягоным. Ёй добра.малiцеся, малiцеся i за iншую душу, за душу аблудную, за душу скалечаную, за душу грэшную, за душу гордую. Малiцеся, каб Гасподзь не пакiнуў яе ў лiтасцi сваёй. (Iзабэла таксама пачынае малiцца). Iзабэла з П'емонта, Невельскi манастыр ад чыстага сэрца прыняў цябе ў свае сцены. Сёстры манастыра сталi табе сёстрамi. Я хацела стаць для цябе мацi. Шляхi да святасцi i Бога былi адкрытыя перад табою. Але ты аддала перавагу людскiм страсцям. Ты пайшла iншым шляхам. Ты заблудзiлася... Ты праклята.
IЗАБЭЛА. Матушка! (Кiдаецца ёй у ногi.) Матушка! Як жа?..
МАЦI-IГУМЕННЯ. Гасподзь лiтасцiвы. Ён зразумее. (Сёстрам) Закаваць яе!
IЗАБЭЛА. Бярыце мяне! Палiце мяне! Усё вытрымаю, усё прыму. Толькi не чапайце яго! Ён не вiнаваты. Гэта я, я...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Маўчы! Святая Царква не пакiне цябе. (Iзабэлу звязваюць i прыкоўваюць да сцяны. Сёстрам). Сястру Ганорыю занясiце ў царкву. Я сама буду адпяваць яе. Падрыхтуйце месца на манастырных могiлках.
СЯСТРА МАРЫЯ. Што будзе з сястрой Iзабэлай?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Што будзе? Гасподзь пакажа!
(Выходзiць. За ёю выходзяць манашкi, з сабою нясуць цела сястры Ганорыi).
Сцэна 25
(Заходзiць сястра Iаана).
СЯСТРА IААННА. Iзабэла.
IЗАБЭЛА. Што? Хто тут?
СЯСТРА IААННА. Цень ад ценю...
IЗАБЭЛА. Iаана, ты?
СЯСТРА IААННА. (рэхам) Ты, ты, ты, ты...
IЗАБЭЛА. Дзе ты? Тут цёмна. Я не бачу цябе.
СЯСТРА IААННА. (рэхам): Цябе, мяне сябе, кахаць...
IЗАБЭЛА. Ты прыйшла, каб пасмяяцца з мяне?
СЯСТРА IААННА. Як ты забiла яе?
IЗАБЭЛА. Што?
СЯСТРА IААННА. Ты забiла яе каменем?
IЗАБЭЛА. Так.
СЯСТРА IААННА. А калi ты праламiла ёй галаву, адтуль не вылецела тпушка зiмародак?
IЗАБЭЛА. Не.
СЯСТРА IААННА. Дзiўна. Я была ўпэўненая, што ў яе галаве сядзiць птушка зiмародак.
IЗАБЭЛА. Iаана, паслухай, я, напэўна, пакрыўдзiла цябе нечым.
СЯСТРА IААННА. Напэўна...
IЗАБЭЛА. Паслухай, я, можа нетак паставiлася да цябе.
СЯСТРА IААННА. Можа...
IЗАБЭЛА. Даруй мне.
СЯСТРА IААННА. Дараваць? Ты просiш мяне дараваць тое, што разарвала мне душу, што ты затаптала яе так, што яна ператварылася ў маленькi, шэранькi блiн?
IЗАБЭЛА. Я не хацела гэтага. Ты ведаеш...
СЯСТРА IААННА. Я ведаю? Я ведаю, што ў тваёй галаве сядзiць не зiмародак, а мядзведзь. Я ведаю, што, хоць у цябе i няма звярыных кiпцюроў на нагах, ты ўсё роўна напалову зверанё.
IЗАБЭЛА. Няхай, няхай так. Аднак жа я люблю цябе, Iана, люблю як сястру, якой ў мяне нiколi не было. Ты мне вельмi, вельмi дарагая.
СЯСТРА IААННА. Дай руку.
IЗАБЭЛА. Што?
СЯСТРА IААННА. Дай мне сваю руку
IЗАБЭЛА. Навошта?
СЯСТРА IААННА. (Бярэ руку i прыкладае яе да свёй шчакi). У цябе такая мяккая скура. Цудоўная скура. Мяккая i гладкая.
IЗАБЭЛА. Паслухай, у мяне ёсць да цябе адна просьба.
СЯСТРА IААННА. ...мяккая, яе хочацца цалаваць (Цалуе). Гэтая скура сама як пацалуй анёла. Цябе нiколi не цалавалi анёлы? Я люблю, калi яны цалуюць мяне. Я сплю, а яны цалуюць мяне...
IЗАБЭЛА. Паслухай... Калi ты маеш хоць кроплю спачування i любвi да мяне, малю цябе, памажы яму..
СЯСТРА IААННА. Каму?
IЗАБЭЛА. Жафрэй хварэе. Яму трэба паехаць адсюль. Я ведаю, ты можаш вылечыць яго. Ты неяк казала, што вылечыцш. Калi ласка.
СЯСТРА IААННА. А яшчэ твая скура падобная на пялёсткi маку i паўднёвы вецер...
IЗАБЭЛА. Памажы яму! Вылечы яго! Чуеш мяне? (Вырывае руку) Чуеш?
СЯСТРА IААННА. Не!
IЗАБЭЛА. Але чаму?
СЯСТРА IААННА. Таму што не хачу! Не хачу!
IЗАБЭЛА. Калi ласка, прашу цябе...
СЯСТРА IААННА. Што мне ад тваiх просьбаў?
IЗАБЭЛА. Чаго ты хочаш? Я зраблю ўсё. Усё!
СЯСТРА IААННА. А ножку яшчэ раз пацалуеш?
IЗАБЭЛА. Пацалую, памажы яму... (Схiляецца, каб пацалаваць) Рабой тваёй буду...
СЯСТРА IААННА. Не трэба. Ды i навошта яго лячыць? Я зрабiла так, што яго ўсё роўна пакараюць смерцю.
IЗАБЭЛА. (з жахам) Што?!
СЯСТРА IААННА. (задумлiва) Заўтра зменiцца надвор'е... Вецер перастае пахнуць. Будзе навальнiца.
IЗАБЭЛА. Што ты зрабiла? (Трасе яе) Адказвай! Што? Што?
СЯСТРА IААННА. (вырываецца) Ты злая! Я думала, ты змянiлая, Я памылялася! Крывадушнiца! Я прыйшла дапамагчы табе. Я ведаю, як збегчы адсюль.
IЗАБЭЛА. Я не хачу збягаць! Скажы, што ты зрабiла!
СЯСТРА IААННА. Гэта я сказала сястры Ганорыi, што Жафрэй спакусiў цябе. Я! Я! Я! Я! Яго пакараюць! А ты дурнiца! Дурнiца! Дурнiца! Дурнiца! Я магла зрабiць цябе шчаслiвай... Ўсё з-за яго!
IЗАБЭЛА. Iаана.
СЯСТРА IААННА. Як толькi ён з'явiўся ты была толькi з iм, гаварыла толькi пра яго. Думала таксама толькi пра яго. Ты звар'яцела! Звар'яцела! А я выратавала цябе. Няўдзячная! Iзабэла, я яшчэ магу цябе выратаваць. Дазволь, дазволь мне толькi, малю цябе... Я вызвалю цябе. Мы збяжым. Я ведаю, дзе можна сзавацца. Я ўсё падрыхтавала. Там нас нiхто не знойдзе. Нiхто! Я буду клапацiцца пра цябе. Я буду цалаваць твае ногi.. Дазволь, толькi дазволь...
IЗАБЭЛА. Ты нават не ўяўляеш, што ты нарабiла.
СЯСТРА IААННА. Гэта твая аса мяне ўкусiла. Твая! (Выбягае).
IЗАБЭЛА. Ты проста не ўяўляеш, што ты нарабiла...
Зацямненне.
АКТ 3
Сцэна 26
(Заходзiць Мацi-Iгумення).
IЗАБЭЛА. Хто гэта?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Я.
IЗАБЭЛА. Колькi я ўжо тут?
МАЦI-IГУМЕННЯ. Чацвёрты тыдзень пайшоў.
IЗАБЭЛА. Так мала? Я думала амаль год. Час так павольна iдзе тут, без святла. Дзень i ноч - адное i тое
