upala na padlohu. Hety kryk niesta zlamau u mianie, ja padskocyu da jaje, schapiu za plecy, Chery supraciulalasia, adsturchouvala mianie, plakala biez sloz, krycala:
— Pusci! Pusci! Ja hidkaja tabie! Ja viedaju! Ja nie chacu tak! Nie chacu! Ty z bacys, sam bacys, sto heta nie ja, nie ja, nie ja…
— Maucy! — krycau ja, trasucy jaje.
My aboje krycali jak zvarjacielyja, stojacy adno pierad adnym na kaleniach. Halava Chery stukalasia ab majo placo. Ja z usiaje mocy pryciskau Chery da siabie. Raptam my scichli, ciazka dychali. Vada pa- raniejsamu kapala z krana.
— Krys… — marmytala Chery, ucisnuusysia tvaram u maje placo, — skazy, sto ja pavinna zrabic, kab ja znikla, Krys…
— Pierastan! — vyhuknuu ja.
Chery padniala halavu, uvazliva pahladziela na mianie.
— Jak?.. Ty taksama nie viedajes? Nicoha nielha zrabic? Nicoha?
— Chery… zlitujsia nada mnoj…
— Ja chaciela… Ty z bacyu… Nie. Nie. Pusci: ja nie chacu… Nie dakranajsia da mianie! Tabie hidka.
— Niaprauda!
— Chlusnia. Pavinien hidzicca. JA… ja sama… taksama. Kali b ja mahla. Kali b ja tolki mahla…
— Ty zabilasia b?
— Aha.
— A ja nie chacu, razumiejes? Nie chacu! Ja chacu, kab ty byla tut, sa mnoj, i bols mnie nicoha nie treba!
Vializnyja seryja vocy spynilisia na mnie.
— Jak ty chlusis… — zusim cicha pramovila Chery.
Ja adpusciu jaje i ustau. Chery siela na padlohu.
— Skazy, sto mnie zrabic, kab ty pavieryla? Ja kazu toje, sto dumaju. Heta prauda. Druhoj praudy niama.
— Ty nie moh skazac mnie praudu. Ja nie Chery.
— A chto ty?
Jana zadumalasia. Padbarodak u jaje zadryzau. Apusciusy halavu, Chery prasaptala:
— Chery… ale… ale ja viedaju, sto heta niaprauda. Ty nie mianie… kachau tam, dauno…
— Tak, — skazau ja. — Toje, sto bylo, minulasia. Pamierla. Ale tut ja kachaju ciabie. Razumiejes?
Chery pakrucila halavoj:
— Ty vielmi dobry. Nie dumaj, sto ja nie mahu acanic usio, sto ty zrabiu. Ty starausia rabic jak maha leps, ale usio daremna. Try dni tamu rankam ja siadziela kala ciabie i cakala, pakul ty pracniessia. Tady ja nicoha nie viedala. Mnie zdajecca, sto heta adbyvalasia dauno, vielmi dauno. Ja byla jak zvarjacielaja. U halavie stajau niejki tuman. Ja nie razumiela, sto bylo raniej, a sto — pazniej, nicomu nie zdziulalasia, jak pasla narkozu abo pasla ciazkaj chvaroby. Ja navat dumala: mo ja chvarela, a ty nie chocas mnie pra toje skazac. Ale roznyja fakty usio bols i bols navodzili mianie na dumku. Ty viedajes, jakija fakty. U mianie stosci milhanula u halavie pasla tvajoj razmovy tam, u biblijatecy, z hetym, jak jaho, sa Snautam. Ty mnie nicoha nie zachacieu skazac, tamu ja ustala noccu i uklucyla mahnitafon. Ja padmanula ciabie adzin-adziny raz, a mahnitafon ja pasla schavala, Krys. Toj, sto havoryc, jak jaho zavuc?
— Hibaryjan.
— Aha, Hibaryjan. Tady ja zrazumiela usio, choc, kali kazac praudu, pa-raniejsamu nicoha nie razumieju. Ja nie viedala adnaho: sto ja mahu… sto ja… sto heta tak skoncycca, sto hetamu… niama skancennia. Pra heta jon nicoha nie kazau. Zresty, mo i havaryu, ale ty pracnuusia, i ja vyklucyla mahnitafon. Ale usio adno ja pacula smat, kab zrazumiec, sto ja nie calaviek, a tolki instrumient.
— Sto ty kazas, Chery!
— Tak, instrumient. Dla vyvucennia tvaich reakcyj. Nu, stosci nakstalt hetaha. U koznaha z vas josc taki… takaja, jak ja. Usio hruntujecca na uspaminach abo na uiaulenni… Zresty, ty viedajes leps, cym ja. Jon raskazau takija strasnyja, nievierahodnyja recy, i, kali b usio nie supadala, ja nie pavieryla b!
— Sto supadala?
— Nu, sto mnie nie treba spac i ja pavinna byc zausiody kala ciabie. Ucora ranicaj ja jasce dumala, sto ty mianie nienavidzis, i tamu byla niescaslivaja. Bozuchna, jakaja ja byla durnaja! Ale skazy, skazy sam, ci mahla ja sabie uiavic?.. Hibaryjan zusim nie nienavidzieu hetuju svaju, a sto jon pra jaje havaryu! Tolki tady ja zrazumiela: sto ja ni zrablu, nie maje nijakaha znacennia, bo chacu ja albo nie chacu, a dla ciabie heta usie rouna pakuty. Nie, navat horaj, bo krynica pakut heta stosci niezyvoje. Jana ni u cym nie vinavataja, jak i kamien, jaki moza upasci i zabic. A sto krynica pakut moza chaciec dabra i kachac, hetaha ja i uiavic nie mahla. Mnie chacielasia b tabie raskazac, sto ja adcuvala pasla, kali zrazumiela, kali sluchala plonku. Mo tabie spatrebicca. Ja navat pasprabavala zapisac…
— Tamu ty zapalila sviatlo? — spytausia ja, z ciazkasciu pramaulajucy hetyja slovy.
— Tak. Ale nicoha nie atrymalasia, bo ja sukala u sabie, viedajes… ich — niesta zusim insaje, ja prosta varjaciela, pavier mnie! Casam mnie zdavalasia, sto pad skuraj u mianie niama ciela, sto unutry u mianie stosci takoje… sto ja… sto ja tolki abalonka. Kab padmanuc ciabie. Razumiejes?
— Razumieju.
— Kali noccu lazys biez snu, da caho tolki nie dadumajessia! Da sama nievierahodnych recau, ty z i sam viedajes…
— Viedaju…
— Ale ja adcuvala svajo serca i pamiatala, sto ty zrabiu analiz majoj kryvi. Jakaja u mianie krou, skazy, skazy praudu. Ciapier za ty heta mozas.
— Takaja, jak i u mianie.
— Prauda?
— Klanusia.
— Sto heta aznacaje? Ja pasla dumala, mo heta schavana niedzie uva mnie, sto jano… mahcyma, vielmi malenkaje. Ale ja nie viedala dzie. Zaraz ja dumaju, mo u rescie rest heta byla chitrasc z majho boku, bo ja vielmi bajalasia taho, sto chaciela zrabic, i sukala insaha vyjscia. Ale, Krys, kali u mianie takaja z krou… kali usio tak, jak ty havorys, tady… Nie, heta niemahcyma. Bo tady ja pamierla b, prauda? Znacyc, niesta usio-taki josc, ale dzie? Mo u halavie? Ale z ja dumaju zusim narmalna… i nicoha nie viedaju… kali b ja hetym dumala, to pavinna byla b adrazu usio viedac i nie kachac ciabie, tolki rabic vyhlad i razumiec, sto rablu vyhlad… Krys, skazy mnie, kali laska, usio, sto ty viedajes, mo udasca choc niesta zrabic?
— Sto imienna?
Chery maucala.
— Ty chocas pamierci?
— Badaj sto tak.
Nastupila cisynia. Chery siadziela, skurcyusysia, la maich noh. Ja razhladvau zalu, bieluju emal abstalavannia, rassypanyja bliskucyja instrumienty, nibyta sukau stosci vielmi patrebnaje i nie moh adsukac.
— Chery, mozna i mnie skazac?
Jana cakala.
— Tak, prauda, ty nie zusim takaja, jak ja. Ale heta nie aznacaje, sto ty horsaja za mianie. Naadvarot. Mozas dumac, sto chocas, ale dziakujucy hetamu… ty nie pamierla.
Niejkaja dziciacaja, biezdapamoznaja usmieska zjavilasia u jaje na tvary.
— IA… niesmiarotnaja?
— Nie viedaju. Va usiakim razie ty nie takaja smiarotnaja, jak ja.
— Jak strasna, — prasaptala Chery.
— Mo nie tak strasna, jak tabie zdajecca.
— Ale ty mnie nie nadta zajzdroscis.
— Chery, heta chutcej pytannie… ab tvaim pryznacenni, ja tak nazvau by heta. Viedajes, tut, na Stancyi, tvajo pryznacennie urescie hetkaje z nieviadomaje, jak i majo, jak i koznaha z nas. Tyja buduc praciahvac ekspierymient Hibaryjana, i moza adbycca usio…
— Abo nicoha.
— Abo nicoha, i pavier, ja zhadziusia b, kab nicoha nie adbylosia, navat nie tamu, sto bajusia (choc strach, badaj, i adyhryvaje peunuju rolu), a tamu, sto heta nicoha nie dasc. Vos toje adzinaje, u cym ja pierakanany.
— Nicoha nie dasc? Camu? Z-za… Akijana?
Chery sciepanulasia ad ahidy.
— Tak. Z-za kantaktu. Dumaju, sto, pa sutnasci, usio vielmi prosta. Kantakt aznacaje abmien niejkim vopytam, paniacciami, va usiakim razie vynikami, niejkimi vysnovami, a kali nicoha dla abmienu niama? Kali slon — nie vializnaja bakteryja, to i Akijan nie moza byc vializnym mozham. Z abodvuch bakou, viadoma, mohuc adbyvacca peunyja dziejanni. U vyniku adnaho z ich ja zaraz bacu ciabie i starajusia rastlumacyc tabie, sto ty mnie darazejsaja, cym dvanaccac hadou zyccia, addadzienaha planiecie Salarys, ja chacu znachodzicca z taboj i nadalej. Mo tvajo zjaulennie pavinna bylo stac pakaranniem, mo scasciem, a mo tolki mikraskapicnym dasledavanniem. Dokazam druzby, zlosnym udaram, zdziekam? Mo usim hetym adnacasova albo, sto bols vierahodna, — niecym zusim insym. Ale u rescie rest nas nie datycac zadumki nasych backou, jakija zusim nie padobnyja miz saboju. Ty mozas skazac, sto ad ich zadumak zalezyc nasa buducynia, i ja pahadzusia z taboj. Ale ja nie mahu pradbacyc buducyniu. Hetaksama, jak i ty. Ja navat nie mahu scviardzac, sto budu kachac ciabie zausiody. Kali uzo hetulki zdarylasia, to moza adbycca usio, sto chocas. Mo zautra ja pieratvarusia u zialonuju mieduzu? Tut my biassilnyja. Ale pakul mozam, my budziem razam. A heta nie tak mala.
— Pasluchaj, — skazala Chery. — Ja chacu spytacca. JA… ja… vielmi padobnaja na jaje?
— Byla vielmi padobnaja, — adkazau ja, — a ciapier nie viedaju.
— Sto?
Chery ustala. Jana pazirala na mianie syroka raspluscanymi vacyma.
— Ty jaje uzo zaslanila.
— I ty pierakanany, sto ty nie jaje, a mianie kachajes? Mianie?..
— Tak. Mienavita ciabie. Nie viedaju, bajusia, sto, kali b ty sapraudy byla joju, ja nie moh by ciabie kachac.
— Camu?
— Bo ja pastupiu niespraviadliva…
— U adnosinach da jaje?..
— Tak. Kali my byli…
— Nie treba…
— Camu?
— Ja chacu, kab ty viedau, sto ja — heta nie jana.
RAZMOVA
Pasla abiedu nastupnaha dnia ja znajsou na stale la akna zapisku Snauta. Jon paviedamlau, sto Sartoryus pierapyniu pracu nad anihilataram, kab aposni raz vyprabavac uzdziejannie zorstkaha vypramienvannia na Akijan.
— Kachanaja, — skazau ja, — mnie treba schadzic da Snauta.
Cyrvonaja zorka harela u skle i dzialila pakoj na dzvie castki. My znachodzilisia u blakitnym cieni. Za miazoj cieniu usio zdavalasia miednym, i, vidac, kali b kniha upala z palicy, jana zazviniela b.
— Havorka pra ekspierymient. Ja tolki nie razumieju, jak leps. Viedajes, ja chacieu by… — ja zmouk.
— Nie apraudvajsia, Krys. Ja vielmi chaciela b… CHiba tolki nie douha?..
— Heta zojmie peuny cas, — adkazau ja. — Pasluchaj, a mo ty pojdzies sa mnoj i pacakajes mianie u kalidory?
— Dobra. A kali ja nie vytrymaju?
— Sto z taboj, ulasna, adbyvajecca? — spytausia ja i adrazu z dadau: — Ja pytajusia nie z cikavasci, viadoma, ale, mahcyma, kali razbiaressia, ty z hetym i sama spravissia.
— Ja bajusia, — adkazala Chery i zbialela. — Ja nie mahu tabie skazac, caho ja bajusia, navat nie bajusia, a prosta rastvarajusia. Aposnim casam ja adcuvaju hetki soram… Jak tabie
