Нарач

Заімгляцца нашы вочы, быццам восенню,
На азёры, на палосы паглядаючы…

— Хай не бядуе;
Блізкія, суседзі памогуць…
— Не заракайся астрогу
I торбы жабрацкай насіць.
З улову заўсёды
Частку Прахораву могуць
Узяць удава і Тацяна —
Для бацькі старога.
Не будуць сіроты
Ласкіпанскай прасіць!..

— …Ды устань, падыміся, паглядзі ты,
наш родненькі,
Колькі ў хаце людзей назбіралася!
Як не ў беднага,
а ў багатага на вяселейка.
Толькі ўсе маўчаць, не пяе ніхто
і не цешыцца.
Хату новую, габляваную далі табе,
Вокны новыя, страха шчыльная,
сасновая.
Не пальецца дождж шэрай восенню,
Не падзьме ў парог вецер снежнымі
завеямі!..
Усе ў задуме цяжкой
Апусцілі галовы,
А шмат хто выйшаў з хаты,
Насунуўшы шапку на лоб.
Жвірам распаленым
Секла кожнае слова,
Секла па тварах рыбацкіх
Дажджом сталёвым.
Гора, здавалася,
Хату,
I вёску,
I Нарач перарасло…

— …Дык чаму ж закрыў дачасна свае
вочы ты?
Хоць яшчэ раз глянь, Прахор, мой
сокал!
Хоць адно пакінь сіротам слова цёплае!
Хоць скажы-парадзь, як жыць нам
беспрытульным?
Паглядзі, — прыйшлі блізкія і знаёмыя,
Нарачанцы, мястраўцы, баторынцы.
Папрасі іх, каб за дзетак заступіліся,
Каб глуміцца не далі над імі, беднымі.
Папрасі, каб наша гора палыновае,
Нашу крыўду, слязьмі горкімі абмытую,
Вятры жоўтымі лістамі не завеялі,
Каб яны яе адпомсціць не забыліся!..

Дрогнулі сцены ў хаце,
Быццам ударылі крыгі.
— Не, не забудзем!
— Адпомсцім! Чуеце, рыбакі?!

Труну панеслі мужчыны,
Узняўшы на плечы, праз выган…
Плакалі над памежкам
Кагаркі і кулікі.

6

Курган на кургане
I крушні сівога камення,
Ды, рукі узняўшы,
Застылі крыжы.
Высяцца цяглыя сосны,
Раскінуўшы змрочныя цені
Над тымі, што болей не ўстануць,
Не вернуцца жыць.
Памалу з магільніка
Разыходзяцца людзі.
Слязамі не збудзіш
Заснуўшых магіл!
Паліць гарачае сонца,
I вецер яго не астудзіць.
Гараць на усходзе
Чырвоныя хмараў стагі.
Ідуць рыбакі,
пахаваўшы Прахора,