Матчын дар

Бясшчасны тата мой! Усім адна дарога…
I торганьня разлукі ня так катуюць строга,
Як тое, любы мой, што ў ноч, ў апошню ноч,
Ў цябе із воч
Сьляза скацілася аб скрыўджанай душы.

Дратуе сэрца мне, цьвікі ў мазгі ўбівае,
З грудзей і боль, і стоны здабывае
Здагадка страшная: ў гадзіну ўсіх гадзін
Ты там адзін,
Маўляў, бясплеменьнік усім чужы, сканаў…

Адно бліжэйшае, адно б хаця стварэньне,
Хаця б ня роднае, хаця бы на здарэньне,
Прасіў Вялікага к табе хутчэй паслаць,
Каб зь ім аддаць
Сваім апошні свой, гарачы свой прывет.

Ня меў Ён літасьці, ня даў табе спакою,
Ў самоце, ў больніцы жалезнаю рукою
Ён сэрца кволага спыніў нятрвалы рух
I бедны дух
Прымусіў твой пакінуць гэты сьвет.

Казаў: «Маліся ты». За што ж, каму маліцца?
Ці ж можна праўду нам знайсьці, калі маніцца,
У неба чорнае ўляпіўшыся вачмі?
З журбой, зь сьлязьмі
Нясьці туды сваю найбольшую з надзей?

Пабач, гаротны мой: ці ж ты ня моцна верыў?
Сьвятою праўдаю ці ж кожан шаг ня мерыў?
Сьлязьмі крывавымі ня плакаў? не прасіў?
Ня ўсё знасіў,
Запомнены празь неба, нязнаны празь людзей?

Ці ж меў ты, родны мой, хоць дзень на адпачынак?
З гароты, зь беднасьці ці знаў перапачынак
За веру гэтую? Ці ж не балеў ты заўсягды,
Ня сох зь бяды
З душою прэснаю, адкрытаю да ўсіх?

Салодкіх мала хвіль, а горкіх натт багата
Памеў за жыцьце ты, мой родны, бедны тата,
А можа, горкую табе і я хвілінку даў,
Не спагадаў
Табе калі… Цяпер за гэта выбачай.

Няхай пуховаю табе зямелька будзе,
Няхай спакой табе твой Пан прысудзе.
Я некалі прыйду пад той убогі крыж,
Дзе ты ляжыш.
I там наплачуся. А пакуль што — прашчай!

27. *** Думкі-дыямэнты…

Думкі — дыямэнты, краскі жыцьця,
Песьні — вас гэтак люблю,
З вамі салодкіх гадзін забыцьця
Часам і я пазнаю.
        Жыцьце-няволя ў чужой старане,
        Працы надмернай яром
        Зараз зьнікаюць, бы ў госьці ка мне
        Вы паказаліся ў дом.
Слухайце ж, думкі: як прыйдзе мой скон,
Ў хатку зьляціце ка мне,
Хай перадсьмертны уцішыцца стон,
Сэрца на момант спачне.
        Хай засьпяваю, як лебедзь, калі
        Прыйдзе гадзіна яму,
        Ўзьнёсшыся ў неба ад маці-зямлі,
        Рыне ў адвечную цьму;
Хай засьпяваю аб сьне залатым
Веку людскога радства,
Роўнасьці, вольнасьці, брацтва — аб тым
Веку красы хараства.
        Можа, пачуўшы прадзгонны мой сьпеў,
        Сьціхла б на сьвеце вайна…
        З радасным духам бы я паляцеў
        Ў царства каханьня, відна.