Матчын дар

Мела двух прыгожых, мела двух каханкаў,
I адзін быў Янка, і другі быў Янка.
(Дзьве душы няродных ў адным целе жылі
I дзяўчыну кожна паасоб любілі.)
Адзін з шчырым сэрцам, а другі зь няверным
Надарылі дзеўку жалем непамерным.
Як адзін цалуе, ненагляду песьціць,
Дык другі мяркуе, як бы абясчэсьціць.
Як адзін ў садочку зь любай пахаджае,
То другі у прочкі ў думцы ад’язджае.
Як адзін бажыўся, абяцаў жаніцца,
То другі у лыжцы жычыў утапіцца.
I ў канцы-ся стала, чаму было стаці:
Прычытала маці над дачкой у хаце:
«Ах, мая дачушка! А мая ж рыбулька,
А мая  ж ты птушка, а мая ж зязюлька!
А чаму ж ты, доню, губкі сашчаміла?
А чаму ж ты, дзеткі, вочанькі закрыла?
А чаму, дачухна, міла не ўсьміхнесься?
А чаму, красухна, мне не адгукнесься?
Што ж табе ня добра, што ж было ня міла?
Ці ж тваю галоўку не сама я мыла?
Ці ж тваю сарочку не сама я ткала?
Ці ж тваеі сьмерткі я, скажы, чакала?..»
Так было з Антоляй, што ня мела долі
Ці згубіла долю ў каласістым полі.
Як жа тыя злыдні? Хоць адзін шкадуе?
Э! адзін  часамі, а другі ганьбуе.
Як былі ж абодва у ядыным целе,
Дык жаніўся Янка і згуляў вясельле.

62. Казка

«Што, дзяўчаткі, парабочкі,
Казку вам сказаці?
Ну, якую ж проці ночкі
Лепей нагадаці?..
         Добра!.. Слухайце уважна,
         Не перабіваці!
         Сядзьце чынам і паважна,
         Кіньце блазнаваці!
За ваконцам вецер сьвішча,
Як ваўчына вые,
Ведзьмы справілі ігрышча,
Ведзьмы маладыя.
         Ў хаце цёмна, ціха, смутна,
         Цяжка а тужліва,
         Уздыхае хтось пакутна,
         Неяк сіратліва.
Ўдовай бабкі сын прыгожы
Сеў каля ваконца,
Чымсьці хворы, спаць ня можа.
Выглядае сонца.
         Ведзьмы скачуць і гуляюць,
         Зірк ў вакно: хлапчына!
         У ваконца барабанюць:
         «Выйдзі, малайчына!»
Выйшаў. Чуе — нехта плача,
Ціха нехта кліча:
«Сюды, сэрца! Гэй, бурлача,
Пакажы аблічча!»
         Йдзець. На прызьбе каля хаты
         Бачыць: маладзіца,
         Пекнай ўроды, строй багаты,
         Ясны, аж мігціцца.
Стаў і словам не азьвецца,
Моцна задзіўлёны,
А яна — дык проста рвецца:
«Мілы, улюблёны!
         Сядзь жа поруч, не цурайся
         Ды любі мяне ты,
         Ты ж наблутаў, не сьпірайся,
         На мяне цянеты».
Сеў хлапец несамавіты,
Зь ведзьмаю абняўся,
Вецер, злога прагавіты,
Роў і не спыняўся.
         Рукі белы аплятаюць,
         Ўюцца каля шыі:
         Кроў прыціскі калатаюць…
         Вецер сьвішча, вые.
Потым палкім пацалункам
Ў вусны упілася…
Сэрца смокча… і з рабункам
Ў віхры паняслася.
         А дзяціна так ля дому
         І сядзець застаўся…
         Ведзьмы вобраз маладому
         Доўга ўспамінаўся.
Як успомніць — сэрца рвецца
Проста у скумацьце,