Матчын дар

Да нічога не прыткнецца,
Ўсё сядзіць у хаце.
         І канец. А ведзьма? Можа,
         Да другога ходзіць,
         Маладая, ды прыгожа
         Жарцікі разводзіць.

63. Хатка

Там, дзе сумна, з краю бора
Ў тры ваконцы сьвеціць хатка,
I зь лясной травой гавора
Буракоў і бульбы градка;
         Дзе жаўцеюць тры загоны,
         А на кожным па дубочку,
         Ціха шэпча бор зялёны
         I глядзіцца ў ручаёчку;
Дзе чутно, як сонца грае
На праменьнях сьвету горда
I ніколі не зьмірае
Зык шчасьлівага акорда, —
         У тэй хатцы, пры тым боры
         Асялілісь аж тры горы:
Сын даўно пайшоў ў жаўнерку,
Хоць, здаецца, меў ён льготы…
Ах, згубілі Казімерку
У жаўнерцы тэй сухоты!
         Доню мелі… Божа воля!
         Выйшла замуж, ён п’яніца…
         Што падзееш? мусіць, доля!..
         I памерла белаліца.
Мелі мейсца. Хлеб трымаўся,
Быў рызман, хаця і зрэбны,
Пан лясьнічы штосьць ўзлаваўся:
«Вы мне, кажа, непатрэбны…»
         Аж тры жалі, аж тры горы,
         Там у хатцы, там пры боры!

64. Габруська

Габруся ў жаўнерку ўзялі,
Ад дамоўства адарвалі.
         Ой, Габруська, Габруська!
Зажурыўся стары татка,
Стогне цяжка, плача матка:
         — Ой, Габруська, Габруська!
Залілася слязьмі люба:
— Не запомні, мой галубе,
         Мой Габруська, Габруська!
Муштравалі ў войску строга,
Не давалі думаць многа.
         Ой, Габруська, Габруська!
Дзецюкова сэрца б’ецца,
Бацьку ўспомніць — скаланецца.
         Ой, Габруська, Габруська!
Дзецюковы думкі ўюцца, —
Матку ўспомніць, сьлёзы льюцца.
         Ой, Габруська, Габруська!
А дамовы вецер вее,
Любу ўспомніць — абамлее.
         Ой, Габруська, Габруська!
Захварэў Габрусь на службе, —
Ліст пісаці кажа дружбе.
         Ой, Габруська, Габруська!
«Не чакайце мяне ў хаце,
Час прыйшоў мне паміраці».
         Ой, Габруська, Габруська!
Ой, сканаў Габрусь ў чужыне,
Жаль ўчыніў сваёй радзіне.
         Ой, Габруська, Габруська!
Засмуціў ён сваю любу:
— З кім  пайду цяпер да шлюбу,
         Мой Габруська, Габруська?!

65. Жэбрачка