штосьцi прамармытаў. Потым ён даў поўны газ... насуплены, халодны i зноў упэўнены ў сабе.
У пакоi панавала лiпкая цеплыня, гнятучая, як свiнец.
- Не перастае? - спытаўся я.
- Не, - адказаў лекар.
Пат зiрнула на мяне. Я паспрабаваў усмiхнуцца ёй. Атрымалася грымаса.
- Яшчэ паўгадзiны, - сказаў я.
Лекар ускiнуў позiрк на мяне.
- Яшчэ паўтары гадзiны, калi не дзве. Iдзе дождж.
Кроплi з цiхiм шоргатам падалi на лiсце i кусты ў садзе. Аслеплымi вачыма я ўзiраўся ў цемру. Колькi часу прайшло, як мы ўставалi ўначы i масцiлiся памiж ляўкоямi i рэзедой i Пат напявала дзiцячыя песенькi? Цi даўно тое было, калi дарога блiшчала ў белым сонечным святле i Пат бегла памiж кустоў, падобная да гнуткага звярка?
Я соты раз выйшаў за дзверы. Гэта не мела сэнсу, я ведаў. Але так скарачалася чаканне. Паветра было туманнае. Я вылаяўся: я ведаў, што гэта азначае для Кёстэра. У душнай начы закрычала птушка.
- Заткнiся, - прабурчаў я. На ўспамiн прыйшлi расказы пра птушак вестуноў смерцi.
- Глупства! - сказаў я гучна, i ўсё роўна па спiне пабеглi мурашкi. Недзе гудзеў хрушч... але не наблiжаўся... не наблiжаўся. Ён гудзеў аднастайна цiха; а вось перастаў... цяпер зноў пачуўся... гэта быў не жук, гэта быў далёкi гул матора, якi на высокай хуткасцi браў павароты. Я стаяў нерухома, я затрымаў дыханне, каб лепш чуць: зноў... зноў аддаленае тонкае гудзенне, як гудзiць злосная аса. А цяпер мацней, я ўжо выразна разбiраў гук кампрэсара. Тут гарызонт, якi быў так напяты, што здавалася, разарвецца, абрынуўся ў мяккую бесконцасць, ён пахаваў пад сабой ноч, страх, жахлiвасць... Я ўскочыў у пакой i, трымаючыся за дзверы, сказаў:
- Яны едуць! Доктар, Пат, яны едуць. Я ўжо чую.
Лекар увесь вечар лiчыў мяне крыху ненармальным. Ён устаў i таксама прыслухаўся.
- Гэта, пэўна, iншая машына, - сказаў ён нарэшце.
- Не, я пазнаю матор.
Ён раздражнёна паглядзеў на мяне. Ён, здавалася, лiчыў сябе спецыялiстам па аўтамашынах. З Пат ён абыходзiўся цярплiва i асцярожна, як мацi з дзiцем. Але варта мне было запнуцца пра машыны, як ён зыркаў на мяне праз акуляры i пярэчыў.
- Немагчыма, - коратка сказаў ён i вярнуўся ў пакой.
Я застаўся ў двары. Мяне калацiла ад хвалявання.
- 'Карл'! 'Карл'! - выгукнуў я.
Цяпер матор то прыцiхаў, то ўзвываў; машына, вiдаць, была ўжо ў вёсцы i на шалёнай хуткасцi iмчала мiж дамоў. Вось i выццё аслабла, машына была за лесам... i вось гул зноў набраў сiлы, iмклiвы, нястрымны, светлы прамень прабiваў туман, фары, грымоты, гуд... Разгублены лекар стаяў каля мяне, раптам нас асляпiла блiзкае святло... i рыпнулi тармазы, i машына спынiлася перад садовай брамкай. Я пабег туды. Прафесар вылазiў з машыны. Ён не звярнуў на мяне ўвагi, пайшоў да лекара. За iм выйшаў Кёстэр.
- Як яна? - сказаў ён.
- Кроў iдзе.
- Здараецца, - сказаў ён. - Пакуль што няма чаго баяцца.
Я моўчкi глянуў на яго.
- Ёсць запалiць? - спытаў ён.
Я даў яму цыгарэту.
- Добра, што ты прыехаў, Ота.
Ён рабiў глыбокiя зацяжкi.
- Падумаў, што так будзе лепей.
- Ты вельмi хутка ехаў.
- Нармальна. Быў крыху туман.
Мы прыселi побач на лаўку. Чакалi.
- Ты думаеш, што яна паправiцца? - спытаў я.
- Вядома. Кравацеча... гэта нiчога.
- Яна мне нiколi пра гэта не гаварыла.
Кёстэр кiўнуў галавой.
- Яна павiнна паправiцца, Ота, - сказаў я.
Ён не глядзеў на мяне.
- Дай мне яшчэ адну цыгарэту, - сказаў ён. - Я забыўся ўзяць свае.
- Яна павiнна паправiцца, - сказаў я, - iнакш усё астатняе - дрэнь.
Выйшаў прафесар. Я ўстаў.
- Будзь я пракляты, калi яшчэ раз паеду з вамi, - сказаў ён Кёстэру.
- Прабачце, - сказаў Кёстэр. - Гэта жонка майго сябра.
- Вось як, - сказаў Жафэ i зiрнуў на мяне.
- Яна паправiцца? - спытаў я.
Ён уважлiва разглядваў мяне. Я пазiраў убок.
- Вы думаеце, я стаяў бы тут з вамi так доўга, калi б думаў, што яна не паправiцца? - сказаў ён.
Я сцiснуў зубы. Я да болю сплёў пальцы. Я заплакаў.
- Прабачце, - сказаў я, - занадта хутка ўсё адбылося.
- Такiя справы не адбываюцца занадта хутка, - сказаў Жафэ i ўсмiхнуўся.
- Не злуйся, Ота, - сказаў я, - што я заплакаў.
Ён падштурхнуў мяне, павярнуўшы да дзвярэй.
- Iдзi туды. Калi прафесар дазволiць.
- Больш не буду, - сказаў я. - Можна пайсцi?
- Можна, толькi не размаўляйце, - адказаў Жафэ, - i толькi на хвiлiнку. Ёй нельга хвалявацца.
Я нiчога не бачыў, акрамя водблiску святла на вадзе. Я памiргаў. Святло паплыло, замiгцела. Я не адважваўся выцерцi вочы, каб Пат не падумала, быццам я плачу таму, што з ёй так кепска. Я паспрабаваў увайсцi ў пакой з усмешкай. Потым я зноў хуценька адвярнуўся.
- Вы патрэбны былi тут? - спытаў Кёстэр.
- Так, - сказаў Жафэ, - правiльна, што прыехаў.
- Заўтра ранiцай я магу адвезцi вас назад.
- Лепш не трэба, - сказаў Жафэ.
- Я паеду спакойна.
- Я хачу застацца яшчэ на дзень i паназiраць. Ваш ложак свабодны? - спытаў ён мяне.
Я кiўнуў галавой.
- Добра, тады я пасплю тут. Вы можаце знайсцi сабе месца ў вёсцы?
- Магу. Знайсцi вам зубную шчотку i пiжаму?
- Не трэба. У мяне ўсё з сабой. Заўсёды гатовы да нечага падобнага. Толькi, можа, не да гонак.
- Прабачце, - сказаў Кёстэр. - Разумею, што вы раззлавалiся.
- Зусiм не, - сказаў Жафэ.
- Тады я шкадую, што адразу не сказаў вам праўды.
Жафэ засмяяўся.
- Вы дрэнна думаеце пра лекараў. Цяпер iдзiце спакойна. Я застануся тут.
Я хутка прыхапiў тое-сёе для нас з Кёстэрам. Мы накiравалiся ў вёску.
- Ты замарыўся? - спытаў я.
- Не, - сказаў ён. - Пасядзiм яшчэ дзе-небудзь.
Праз гадзiну я занепакоiўся.
- Калi ён застаецца, то, пэўна ж, ёсць небяспека, Ота, - сказаў я. - Iнакш навошта б яму...
- Мне здаецца, што ён застаецца з-за асцярожнасцi, - адказаў Кёстэр. - Ён вельмi любiць Пат. Ён мне расказаў па дарозе. Ён лячыў i яе мацi...
- I ў яе быў...
- Я не ведаю, - хутка адказаў Кёстэр. - Магчыма, было нешта iншае. Пойдзем спаць?
