Cu li venis trakosme?

Diskutinda afero, taksis Karal, kiu demandis al Sulavi, kie li trovigis, kiam Ospaci mortis. Bob Sulavi montris miran esprimon, kiu tuj transformigis al rideto.

“Cu vi min suspektas?” li demandis. “Estas mia unua kontakto kun polico sed giaj metodoj min ege mirigas. Cu vi iras kiel fiskaptisto por fisi, prezentante la hokon ie hazarde kun la espero, ke foje unu fiso kaptigos? Kial vi min suspektus?”

“Kaj kial vi ne respondas al mia demando?” Jano rebatis.

“Pro surprizigo, sinjoro, pure-nure pro surprizigo. Atendu, ke mi nun memoru. En la nokto de la 19-a al la 20-a, vi diris. Nu, dum la tago mi estis en Valcefa kaj laboris kiel ciutage en la radio.”

“Kaj vespere?”

“Vespere? Mi revenis hejmen, faris al mi mangon, iom rigardis la televidon. Sed mi ne satas televidon. Ili neniam sukcesas fari tiel bonajn programojn kiel ni ce la radio. Poste mi legis.”

“Cu iu povus tion konfirmi?”

“Certe ne. Au cu eble la logantoj de la ci-suba etago? Eble ili audis min au vidis min reveni…”

“Dankon, mi kontrolos, se farigos necese.”

“Sed vi ne parolas serioze, cu? Permesu, ke mi redemandu. Kial vi suspektus min?”

“Pro ci tio”, la policano diris, tirante el la poso fotokopion de la cantaga letero trovita ce Ospaci, kaj strece rigardante sian kunparolanton. Sed ci ties vizago nenion esprimis.

“Vi havus motivon, cu ne?” Karal aldonis.

La alia ridis.

“Mi havus motivon, se tiu letero min koncernus. Sed tiel ne estas. Mi efektive ricevis gin, sed mi gin ne komprenis. Se iu volas publikigi, ke Legantula Plezuro estas CIA-eldonajo, al mi estas egale, li faru lauplace. Kial tio rilatus kun mi? La tuta afero estas frenezajo, kio konfirmis al mi, ke Rik Ospaci ne estas mense sana. Li versajne konfuzis min kun iu alia. Supozeble, li agis surbaze de iu onidiro sen rilato kun la ver.”

“Efektive, efektive,” Karal prononcis kun trankviliga tono, “mi ne diras, ke la polico opinias vin kulpa. Ni nur informigas, kiel estas nia devo, cu ne? Sed unu plia demando min tiklas: kial vi ne plendis ce la polico?”

“Car tiu letero estis senbaza”, li respondis. “Se oni devus plendi pri cia freneza letero, kiun oni ricevas… Ni, ce la radio…”

“Ne, ne pri tio mi parolas. Pri la stelo.”

“Stelo? Kiu stelo?”

“Cu vere vi ne komprenas? La dokumenton…”

“Kiun dokumenton?”

“Estas nekonsilinde mensogi, sinjoro. Se vi diras la veron pri tiu punkto, kiun ni konas, nu, bone. Se ne, ni emos suspekti vin pri cio. Oni stelis de vi dokumenton, kaj vi akuzis pri la stelo junulon, kiun vi minacis…”

“…kaj kiu redonis, kio pruvas, ke li stelis, cu ne? Jes, pardonu. Ial, kiam vi parolis pri stelo, mi pensis pri mono, objekto, io simila. Mi tute forgesis pri tiu dokumento. Efektive, oni prenis de mi tiujn paperojn en la parka restoracio. Mi tie vidis junulon, kiu iom amatore estis provinta sangi sian aspekton, kaj kiu antaue kaptis alian parton de la sama dokumento. Mi provis scii, kiu li estas. Bona hazardo helpis: mi foje vidis lin surstrate, kaj lin sekvis al lia hejmo.”

“Vi ne diras, ke ankau vi komence stelis tiun foliaron ce la fotokopia masino de…”

“Stelis? Tute ne estis stelo. Gin fotokopiis mia amikino Veronika Munzo. Si tie svenis, kaj mi provis savi la paperojn por si.”

“Cu f-ino Munzo estas amikino via?” Karal demandis kun evidenta dubo.

“Ho jes, si estis ci tie antau nur kelkaj minutoj. Cu vi ne vidis sin alvenante? Belega knabino, kun delikata vizageto, perfekta korpo, rideto angela, kaj harbukloj, bukloj, bukloj…” Li pauzis. “Bukloj, kiuj defias vortan esprimon.”

Li aspektis tiel naiva, tiel infana en sia lirikeco, ke Karal konfuzigis. Estis malfacile dubi lian sinceron, au oni devis atribui al li neoftan aktoran talenton. Sed se li sinceris, lia jusa diro kauzis perturbon en reto de rilatoj relative klaraj, lau kiuj Veronika estis politika malamikino de Bob.

Ci-lasta, kiu atente observis Janon, sentis, ke estas oportune ekspluati sian nunan avantagon:

“Si konfirmos tion al vi, se vi ciam bezonas konfirmojn”, li diris. “Hierau mi vespermangis kun si en la restoracio Ce Aldo. Hodiau ni tagmangis kune ce La Kuko kun Suko.”

“Kio estis tiu dokumento?”

“Mi supozas, ke mi rajtus rifuzi respondi al tia nediskreta demando, kiu neniel rilatas kun enketo pri akcidenta morto, sed mi povas diri al vi, ke estas politika dokumento, kiun mi opinias tre grava, kaj kiun tiu junulo ne rajtis forpreni.”

“Sed cu estis prave direkti al li minacojn por gin reakiri?”

“Nu, nu, ni ne troigu. Mi provis persvadi lin per normalaj argumentoj, kaj tio ne sukcesis. Tiam mi pensis: nun mi agos per la junula sato al eksterteranoj kaj al spionromana atmosfer. Finfine gi efikis. Bedaurinde, mi neniam scios, kial tiu junulo interesigis pri tiuj paperoj. Cu komunisto, eble? Jes, povus esti komunisto. Sed mia timigo efikis!”

Li ridis belan blankdentan ridon.

“Vi ne respondis mian demandon: kial vi ne plendis al la polico?”

“Pro tre simpla kauzo: mi pensis, ke la polico ne kredos min.”

“Lertulo!” Jano pensis. Li aspektas naive, sed rapide trovas manieron elturnigi el ciu tikla demando, kaj lia vizago neniam montras esprimsangon.

Nesciante, kion plu demandi, li adiauis la radioprogramiston, ne tre kontenta pri si. La rivelo pri amikeco inter Bob Sulavi kaj Veronika Munzo konfuzis la tutan gistiaman faktaron. Li sin demandis, kion la homoj el la kontrauspiona servo pri tio opinios.

12

Jano havis la impreson trovigi en abelujo atakata de bando da masinpafistoj. Abelujo, car homoj rapidis ciudirekte, ne sencele — la tuta agitado aperis racia, sed lau movreguloj, kiujn penetri fremdulo ne povus. Masinpafe atakata, car la taktaktak de skribmasinoj kreis konstantan fonon de takta klaka bruo. Tie produktigis la fama Vespera Folio.

La pompa grandulo, kiu staris antau li, prenis la telefonon.

“Georgo?” li bojis, kaj post kelkaj sonoj nekompreneblaj al Karal, li aldonis: “Mi foriras por urga afero. Kluben. Se estas ia farenda decido, faru gin lau via plej bona jugo.” Li turnis sin al la policano.

“Jen, la afero estas arangita. Mi veturigos vin, se vi konsentas. Ci tie oni konstante interrompus, kaj hejme…” Li signife levis la sultrojn, kvazau Karal nepre devus scii, kial ili ne estus trankvilaj liadome.

Li estis ec pli altkreska ol Sulavi, sed lau tute alia tipo. Lia grandeco staris ce la limo de normaleco, fakte. Impresis, kvazau io patologia okazis en lia hormona sistemo, kaj li apenau ne farigis giganto cirke montrinda. La korpo de Sulavi sugestis efikecon: oni sentis gin fleksebla, rapidmova, kapabla fulmsendi pugnon al celata makzelo, dum la figuro de Oskaro Kolombet elvokis al Jano monstran idon de buldozo kaj buldogino preta sen multaj skrupuloj surtreti vin plata. Sed en liaj etaj okuloj inteligento brilis.

Fakte, la plej rimarkinda kvalito de Kolombet estis lia inteligenteco. Tiu restis viva kaj vigla, post kiam multaj el liaj plej satindaj trajtoj iom post iom malakutigis. Li komencis en la kariero jurnalista kun la entuziasmo de juna idealisto; tiutempe li taksis plej alte ol ion ajn honestecon kaj sincerecon, kiuj ce li ofte manifestigis sub iom tro kruda formo. Sed li ne toleris malaltan lokon en hierarkio, nek mizeran salajron, kaj li baldau komprenis, ke tiuj ambicioj ne kongruas kun akra verdiremo. Tiel venis unua kompromiso kun liaj principoj, poste dua, sekvata de tria, gis iutage li morale demisiis. Li pli malpli komplete rezignis siajn idealojn, kaj farigis cinika. Li emis limigi siajn strebojn al guado, jen de la bonaj ofertajoj de l’ vivo — kaj same frandemo kiel seksaj plezuroj invadis pli kaj pli la terenon de liaj priokupoj — jen de la sento regi: estri sian dungitaron estis por li fonto de preskau fizika guo, kaj ankau el la manipulado de la publikopinio li cerpis la volupton de bongusta potenco. Ne ofte li profundigis en si, sed